Αφιέρωμα στον ευεργέτη Δημήτριο Παπαχαραλάμπους….Της Δήμητρας  Δημητροπούλου

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΥΕΡΓΕΤΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟ ΠΑΠΑΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ

«Το λουλούδι της ξενιτιάς, ήτοι τα Χριστούγεννα του    Παπαχαραλάμπους»

Της Δήμητρας  Δημητροπούλου

Όταν το άρωμα του λουλουδιού έχει τόσο μεγάλη αντοχή στο χρόνο και στην απόσταση επίσης, που ξεκινά από τη μεγάλη Νέα Υόρκη  του 1907και φθάνει στη μικρή Ναύπακτο του 2018, καταφέρνει να δημιουργεί, να διαπλάθει, να συγκινεί, να χαροποιεί.

Ο λόγος για τον μεγάλο ευεργέτη της Ναυπάκτου, για τον Δημήτριο Παπαχαραλάμπους, δοσμένος μέσα από το υπέροχο θεατρικό, που παρουσιάστηκε στην χριστουγεννιάτικη νεανική γιορτή της Ι. Μητροπόλεώς μας και εμπνεύστηκε, συνέγραψε και καθοδήγησε σκηνοθετικά ο πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητροπόλεως Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου π. Καλλίνικος Γεωργάτος.

Ο π. Καλλίνικος, παρακολουθώντας, όπως μας είπε, από κοντά τον αγώνα του Σεβασμιοτάτου για την υλοποίηση της επιθυμίας των ευεργετών της πόλης μας, έσκυψε με αγάπη σ’ αυτήν την ιστορία την αληθινή, έδωσε φωνή και δυνατότητα να εκφραστούν τα παιδιά, κυρίως των Κατηχητικών σχολείων, μάλιστα είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζεται με εκτεταμένο θεατρικό η ζωή του ευεργέτη στην πόλη μας.

Ασφυκτικά γεμάτη η Παπαχαραλάμπειος αίθουσα γρήγορα και εύκολα μπήκε στο κλίμα, αφού τα επιμελημένα σκηνικά μας έφεραν ατμόσφαιρα άλλων εποχών.

Από την αρχή ακόμα του έργου γίνεται αντιληπτή η μορφή του φιλόπατρι ομογενή, Τρύφωνα Χατζηνικολάου, που «ρουφά» καφέ και ομορφιά στο ενετικό λιμανάκι και ο οποίος άμεσα μεταφέρει διηγήσεις για  τον Παπαχαραλάμπους, αφού η σχέση μεταξύ τους υπήρξε και προσωπική.

Και το έργο εκτυλίσσεται δίνοντας τον τρόπο που ο Παπαχαραλάμπους πέρασε τρεις Χριστουγεννιάτικες γιορτές σε τρία διαφορετικά, αλλά κομβικά στάδια της ζωής του.

Τα κείμενα, αφήγηση- διάλογοι, με ακρίβεια ξεδίπλωσαν και παρουσίασαν την εικόνα, το χαρακτήρα τον τρόπο σκέψης και τις μεγάλες χριστιανικές και πατριωτικές αξίες που πάντα είχε οδηγό ο μεγάλος ευεργέτης.

Τα Χριστούγεννα του μικρού Δημήτρη στην ορεινή Χόμορη φανερώνουν ένα παιδί από μια δεμένη, κλασική ελληνική οικογένεια. Προβάλλοντας τη ζωή του παιδιού, ο συγγραφέας στέλνει ηχηρά μηνύματα  όπως αυτό της ελεημοσύνης, η οποία γίνεται από την αγνή καθαρή καρδιά του παιδιού, όχι από το περίσσευμα και μόνο με αγάπη χωρίς συναισθήματα υπεροχής και εγωισμού.

Ο θαυμασμός του Δημήτρη για τον ήρωα παππού του, αγωνιστή του 1821, Χαράλαμπο Κεφάλα, του δημιουργεί την αγωνία αν και ό ίδιος θα μπορέσει να διαφυλάξει την πατρίδα με ηρωικές πράξεις.

Εδώ ο συγγραφέας φροντίζει με τα λόγια της γιαγιάς να ηρεμεί ο εγγονός, αλλά να στέλνει και μηνύματα- επιταγές στους σημερινούς νέους.

«Όποιος φυλάσσει το Νόμο του Θεού, όποιος ευεργετεί την πατρίδα με τις γνώσεις του, όποιος δίνει τα υπάρχοντά του, όποιος αγαπάει όλον τον κόσμο, αυτός γίνεται ήρωας και σε εποχή ειρήνης».

Η πεινασμένη Ελλάδα δυσκολεύεται να κρατήσει τα παιδιά της και ο ήρωάς μας ‘’μπαρκάρει για την Αμερική, για την ελπίδα’’.

‘’Αδύνατος, αλλά όχι άκαρδος. Ταλαιπωρημένος, αλλά όχι απελπισμένος. Κουρασμένος αλλά όχι λιπόψυχος. Χωρίς σχέδιο και προγραμματισμό, αλλά με ελπίδα και όραμα’’ συνεχίζει ο σεναριογράφος και πάνω στη σκηνή οι μικροί ηθοποιοί μας δίνουν την εικόνα του πανέξυπνου αγωνιστή που χρησιμοποιεί διάφορα μέσα και τρόπους-πάντα με τη χριστιανική ηθική- για να τα καταφέρει.

Και τα πράγματα πάνε καλά για τον Έλληνα λουλουδά της Νέας Υόρκης. Γιορτάζει ακόμα μια φορά με χαρά τη θεία γέννηση, εκεί στον ξένο τόπο, με ‘’δύο ευλογημένα ματσάκια λουλούδια’’.

Τα υλικά αγαθά που απόκτησε δεν καταφέρνουν να του φέρουν την πληρότητα.

«Με πονάει η πατρίδα… πηγαίνω στο λάιμπραρι σπουδαίο πράγμα αυτό το λάιμπραρι…. Να ‘χα λεφτά, αδερφέ, να έφτιαχνα ένα δικό μου’’ λέει στο φίλο που συνάντησε στη μεγαλούπολη.

Πόση συγκίνηση ! Αυτή η βιβλιοθήκη που ονειρεύεται, είναι ένα  από τα κοσμήματα που δώρισε στην πόλη.

Τα χρόνια πέρασαν, ο νέος μεγεθύνεται οικονομικά στα ξένα, η ψυχή του όμως είναι σε διαρκή ταξίδια στην πατρίδα.

Έτσι, ανταποκρίνεται στο κάλεσμά της. Έρχεται, πολεμάει, νικάει, ελευθερώνει και οπλισμένος με υπερηφάνεια γυρίζει πίσω στην Αμερική, αφού παντρεύεται την συντοπίτισσά του Βασιλική Ανδρεοπούλου και εκεί δημιουργείται και  από εκεί δημιουργεί τα λαμπερά διαμάντια της Ναυπάκτου. Την Παπαχαραλάμπειο Βιβλιοθήκη, την Παπαχαραλάμπειο αίθουσα, που μέσα σ’ αυτή γίνεται η γιορτή, το Παπαχαραλάμπειο  Στάδιο, το Παπαχαραλάμπειο Ίδρυμα, την Παπαχαραλάμπειο  Φιλαρμονική.

Εύστοχα και με λεπτό χιούμορ  ο σεναριογράφος μέσα από τους διαλόγους του έργου μετονομάζει την πόλη σε :

‘’Πα-πα-χα-ρα-λα-μπού-πο-λη’’.

Ευεργεσίες  μεγάλης σημασίας καθώς παραμένουν ζωντανές, γιατί συνεχώς καλλιεργούν σώμα, διάθεση, ψυχή και νου.

Όταν καταλαβαίνει πως πλησιάζει το τέλος, επιστρέφει στην Ελλάδα.

Τελευταία Χριστούγεννα στη Ναύπακτο. Η επίσκεψη του τότε Μητροπολίτη στο σπίτι του, αποτέλεσε γεγονός για την εποχή.  Γίνεται μια συζήτηση, κάτι σαν απολογισμός της ζωής του και του έργου του, εκφράζει την προ του θανάτου αγωνία  και δείχνει την βαθιά του πίστη καθώς ζητά από την εκκλησία την μνημόνευση ‘’γιατί το θέμα δεν είναι να μείνει το όνομα, αλλά η ύπαρξη’’.

Ο εύστοχος συνειρμός που ο συγγραφέας κάνει κλείνοντας το έργο, ‘’Κατ’ αρχάς τον λέγανε Δημήτρη. Η Ναύπακτος έχει πολιούχο τον Άγιο Δημήτριο, ο οποίος αγαπούσε τον Θεό και το λαό του Θεού. Και αυτός ο Δημήτριος Παπαχαραλάμπους αξιώθηκε να μοιάσει κατά κάποιο τρόπο, στον Άγιό του και να γίνει Πολιτιστικός Πολιούχος της Ναυπάκτου’’, γεμίζει ικανοποίηση το κοινό, εμπλουτίζει τις σκέψεις και τις αξίες του.

Ο Παπαχαραλάμπους υπάρχει ακόμα και θα υπάρχει μέσα από τα έργα του αλλά και όσο θα υπάρχουν άνθρωποι να λένε την ιστορία του, όπως έγινε σήμερα εδώ. Το έργο συγκίνησε όλους όσοι το παρακολουθήσαμε αλλά και αυτούς στους οποίους το μεταφέραμε και αυτό ως αποτέλεσμα επιβεβαιώνει και επιβραβεύει τον δημιουργό του.

Το θεατρικό ήταν στο πλαίσιο της Χριστουγεννιάτικης γιορτής για την Νεότητα, που πραγματοποιείται  κάθε χρόνο τη δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων, με την ευλογία του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτου Ναυπάκτου και αγίου Βλασίου κ. Ιεροθέου.

Αυτήν την ωραία εκδήλωση τη σφράγισε ο Μητροπολίτης μας με τα, πάντα, πνευματικά λόγια του, αλλά  και με το φωτεινό χαμόγελό του ως ένδειξη  ικανοποίησης, που αντανακλούσε στον ενθουσιασμό του κοινού.