Για μένα, το κτίριο αυτό, Αχαρνών και Χέυδεν, που κάποτε έλεγαν ότι έχει χτιστεί με βάση ένα προσχέδιο του Τσίλλερ, είναι το «Β΄ Γυμνάσιο Αρρένων Αθηνών».
Το σχολείο όπου μαθήτευσα επί 6 χρόνια, έχοντας συμμαθητές και φίλους μου, πρόσωπα που κατέκτησαν μία ξεχωριστή θέση στην ελληνική κοινωνία. Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, ο Αλέκος Φασιανός, ο Χρήστος Γιανναράς και πολλοί άλλοι.
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην οδό Φωκαίας. Είναι ένα στενάκι, παράλληλο της Χέυδεν. Το σπίτι μου, ένα δωμάτιο χωρίς κουζίνα και τουαλέτα, απέχει από το «Γυμνάσιο», γύρω στα 100 μέτρα. Τα πρωινά, άκουγα το κουδούνι του επιστάτη, του Ναπολέοντα, να καλεί τα παιδιά για συγκέντρωση και πρωινή προσευχή και πήγαινα κι εγώ, με το πάσο μου, για να μετάσχω στην υποχρεωτική αυτή διαδικασία.
Το κτίριο, είχε μία μεγάλη σκάλα, «αυτοκρατορική», που ένωνε το ισόγειο με τον πρώτο όροφο. Οι αίθουσες διδασκαλίας ήταν ελάχιστες. Τρεις στο ισόγειο και τέσσερις στον όροφο. Υπήρχαν και άλλες δύο «αίθουσες», στο υπόγειο. Το κρύο ήταν φοβερό, ιδίως στο υπόγειο. Είχαμε και ταράτσα, με ένα δωμάτιο, όπου έμενε ο Παπάζογλου, ο στραγαλατζής, με τη γυναίκα του και τα τρία παιδιά του – όλα αγόρια.
Το σχολείο μας απέκτησε μεγάλη φήμη, μεταξύ 1946-1956, εξαιτίας του Γυμνασιάρχη Πάνου Πάτρα. Μυστήριος άνθρωπος. Γκρίζος, δεξιός, θεολόγος και αυστηρός σε βαθμό κακουργήματος. Μας έδερνε όλους! Τα χαστούκια του, ήταν δυναμίτες. Απαιτούσε στρατιωτική πειθαρχία, και την επέβαλλε. Τότε, μου ‘ρχότανε να τον γιαουρτώσω. Αλλά τώρα σκέφτομαι, πως αν αυτός ο εκπαιδευτικός δεν ήταν «τέρας με έξι δάχτυλα», όπως τον χαρακτηρίζαμε, πολλοί από μας δεν θα είχαν πάρει Απολυτήριο.
Μολονότι δεξιός, όπως είπα – ο γιος του Λουκάς έγινε υπουργός επί δικτατορίας – δεν επέτρεπε να γίνονται πολιτικές συζητήσεις, έστω και με μορφή ψιθύρου, ανάμεσα στους μαθητές. Ήταν και δύσκολη η εποχή: εμφύλιος πόλεμος, συλλήψεις, στρατοδικεία, εκτελέσεις, κάθε μέρα. Και στα βουνά, η αδελφοκτόνα αλληλοσφαγή. Τις νύχτες, όμως, όταν σιγούσαν τα όπλα, ακουγόταν και από τις δύο μεριές, το θαυμαστό τραγούδι του Τσιτσάνη, που αφορούσε σε όλα τα παλικάρια: «Κάποια μάνα αναστενάζει / μέρα-νύχτα ανησυχεί / το παιδί της περιμένει / πούχει μήνες να το δει…».
Αγαπώ πολύ το Β΄ Γυμνάσιο. Είναι τα προεφηβικά και εφηβικά μου χρόνια. Είναι οι φασαρίες που έκανα. Είναι οι φίλοι μου. Είναι τα κορίτσια του «Λυκείου η Αθηνά», που κατέβαιναν από το δεξί πεζοδρόμιο της Χέυδεν και όλο και λοξοκοίταγαν προς τα παράθυρα του σχολείου, για κάποια αγόρια. Είναι η γειτονιά μου. Μα, πάνω απ’ όλα, είναι η μάνα μου. Που ήταν καθαρίστρια κι έπαιρνε ένα ξερό μεροκάματο, για τη σκούπα και το φαράσι της, μα και για το γάλα σκόνη, που ετοίμαζε για πρωινό ρόφημα, σ’ ένα τεράστιο καζάνι, για χίλια πεινασμένα παιδιά…
