Οκτώ πόλεις ορόσημα που έχτισαν τον μύθο της Μέρκελ

Εγινε η πρώτη γυναίκα καγκελάριος της Γερμανίας και η πρώτη με καταγωγή από την Ανατολική Γερμανία.

Λίγες ώρες πριν από τις Γερμανικές εκλογές τo Bloomberg, ακολουθεί τη ζωή της Μέρκελ σε ένα οδοιπορικό, που διαμόρφωσε τον χαρακτήρα της.

Ξεκίνησε την επαγγελματική της ζωή ως φυσικός και κατάφερε να γίνει μία από τους τρεις μεταπολεμικούς καγκελάριους που εκλέγονται σε τέταρτη θητεία. 

Πίσω από όλα αυτά όμως υπάρχει μια ιστορία ζωής που εκτείνεται σε ολόκληρο τον κόσμο. Πόλεις – ορόσημα από την Ανατολική Γερμανία ως το Σαν Ντιέγκο των ΗΠΑ και την Αθήνα, που σφυρηλάτησαν τον χαρακτήρα της σκληρής πολιτικού ολόκληρης της Ευρώπης.

Γεννημένη στο νοτιοανατολικό άκρο του ανατολικού Βερολίνου, μέσα σε λίμνες και λόφους, η Μέρκελ μεγάλωσε σε καθεστώς κομμουνισμού. Ο πατέρας της, Χορστ Κάσνερ ήταν ένας λουθηριανός πάστορας. Η μητέρα της Χέρλιντ, ήταν καθηγήτρια Αγγλικών στα τέλη της δεκαετίας του ’80, και εξακολουθεί να ζει στο Τέμπλιν της Ανατολικής Γερμανίας. Η Γερμανίδα καγκελάριος ακόμα και σήμερα επιστρέφει στη γενέτειρά της στην πρώην Ανατολική Γερμανία και ακόμα φτιάχνει παραδοσιακές συνταγές με πατάτες, όπως είχε αναφέρει η ίδια σε παλαιότερη συνέντευξή της. 

Επόμενος σταθμός στην καριέρα της είναι η Πολωνία. Τρεις μέρες μετά την κατάρριψη του Τείχους του Βερολίνου και την επανένωση της Γερμανίας, στις 9 Νοεμβρίου του 1989 η Μέρκελ, συναντά πολίτες από την Πολωνία σε επιστημονικό συνέδριο. Της είπαν ότι η γερμανική επανένωση, που τερματίζει την ανατολικοδυτική διαίρεση της Ευρώπης κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, διαφαινόταν στον ορίζοντα. «Τους κοίταξα με δυσπιστία», είπε χρόνια αργότερα, όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση καλωσόρισε τις πρώην χώρες του Σοβιετικού μπλοκ, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας. Για τη Μέρκελ, που έχει πολωνικές ρίζες, η σύνδεση είχε και προσωπικό χαρακτήρα. Τώρα αν παραμείνει καγκελάριος, καλείται να αντιμετωπίσει το ίδιο δίλημμα σε μία πορεία σύγκρουσης με μια λαϊκιστική πολωνική κυβέρνηση, υπογραμμίζοντας μια νέα διαίρεση ανατολής-δύσης της ΕΕ.

Επόμενος σταθμός το Σαν Ντιέγκο στην Καλιφόρνια. Η πτώση του τείχους του Βερολίνου, δεν αποτέλεσε μόνο το εισιτήριο της Μέρκελ στην πολιτική σκηνή -με τον  Χέλμουτ Κολ να γίνεται μέντοράς της- αλλά και στην άρση των ταξιδιωτικών απαγορεύσεων. Τότε, σε ηλικία πάνω από 30 η Μέρκελ πηγαίνει για πρώτη φορά στις ΗΠΑ, το 1990 για να επισκεφτεί τον μέλλοντα σύζυγό της, που εργαζόταν στο Σαν Ντιέγκο. «Ήμουν παθιασμένη με το αμερικανικό όνειρο – την ευκαιρία για όλους να είναι επιτυχείς, να δημιουργούν στη ζωή με τη δική τους προσωπική προσπάθεια », ανέφερε σε ομιλία της το 2009 σε κοινή συνεδρίαση του Κογκρέσου. «Δεν θα ξεχάσω ποτέ την πρώτη ματιά που ρίξαμε οι δυο μας  στον Ειρηνικό Ωκεανό. Ήταν απλά πανέμορφα» είχε πει.

Επιστροφή στα πάτρια εδάφη και ως υπουργός πια περιβάλλοντος τον Απρίλιο του 1995, προΐσταται στο Βερολίνο στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα. Σημείο σταθμός στην πολιτική της εκπαίδευση. Σε κάποιο σημείο, το έργο της διοχέτευσης των ανταγωνιστικών συμφερόντων των 170 χωρών σε μια συμφωνία έκανε στην μέλλουσα καγκελάριο να δακρύσει. Η Μέρκελ τελικά έφερε εις πέρας τη διάσκεψη και έκλεισε τη συμφωνία. «Έπρεπε να καταφέρω να εξισορροπήσω την εξουσία. Αυτό ήταν πραγματικά διασκεδαστικό» δήλωσε σε συνέντευξή της πριν από λίγο καιρό στην γερμανική Frankfurter Allgemeine Zeitung.

Ως νεαρή ανατολικογερμανίδα που περιβάλλεται από το σιδηρούν  παραπέτασμα, η Μέρκελ αποφάσισε να ταξιδέψει μακριά από το σπίτι της, στα άγρια βουνά στο Πιρίν της Βουλγαρίας. Πολλά χρόνια αργότερα εκμυστηρεύτηκε ότι τότε κοίταζε τα βουνά της Ελλάδας και έλεγε στον εαυτό της «Μια φορά στη ζωή μου, θέλω να πάω εκεί». Ως καγκελάριος, κατάφερε όχι μόνο να έρθει στην Ελλάδα αλλά να γίνει εκείνη που θα διαχειριζόταν το χρέος της. Η Αθήνα ήταν σκληρή απέναντί της με διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις. Και πώς θα μπορούσε να μην είναι άλλωστε αφού έγινε το πρόσωπο της δημοσιονομικής λιτότητας, που επιβλήθηκε στη ζώνη του ευρώ.

Η σχέση της Μέρκελ με την Ρωσία, την ιστορία και τους ανθρώπους της μετρά από τα παιδικά της χρόνια. Τότε είχε κερδίσει ένα ταξίδι στη Μόσχα επειδή αρίστευσε στο σχολείο. Εκεί αργότερα συνάντησε και τον σύζυγό της ενώ στη Ρωσία αγόρασε και τον πρώτο της δίσκο βινυλίου το «Yellow Submarine», των Beatles. Η ίδια μιλά άπταιστα ρώσικα ενώ λέγεται ότι έχει και εικόνα της Αγίας Αικατερίνης στο γραφείο της. Στο Σότσι της Ρωσίας εκτυλίχθηκε και η σκηνή της  διαβόητης επίσκεψής της το 2007 στην καλοκαιρινή κατοικία του Πούτιν στη Μαύρη Θάλασσα, όταν ο Ρώσος πρόεδρος άφησε το μαύρο λαμπραντόρ του χωρίς λουρί. Η Μέρκελ, φοβήθηκε μην τη δαγκώσει αλλά ο Πούτιν επιβεβαίωσε ότι δεν είχε τέτοιο σκοπό. Παραμένουν ωστόσο βασικοί αντίπαλοι στην Ευρώπη, ιδιαίτερα μάλιστα μετά την προσάρτηση της Ρωσίας στην Κριμαία και την υπόθεση της Ουκρανίας.

Το 2007 η Μέρκελ φιλοξένησε μία σύνοδο κορυφής των 8 ισχυρών χωρών στο παραθαλάσσιο θέρετρο της Βαλτικής. Την πόλη Χέιλιγκενταμ. Ήταν η πρώτη μεγάλη της στιγμή στο παγκόσμιο πολιτικό γίγνεσθαι. Μία καθόλου θριαμβευτική σκηνή. Υπό τη σκιά της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, οι ηγέτες απέτυχαν να υποστηρίξουν τη γερμανική πρόταση για αυστηρότερη ρύθμιση των αγορών. Ένα χρόνο αργότερα, ο κόσμος βρισκόταν σε οικονομική κρίση. Από εκείνους που βρέθηκαν στη σύνοδο, μόνο η Μέρκελ και ο Πούτιν παραμένουν στην εξουσία χωρίς διακοπή.

Η κρίση των προσφύγων στην Ευρώπη έπιασε την Μέρκελ εξ’ απήνης, φέρνοντας έναν απίστευτα πρωτοφανή αριθμό Γερμανών εναντίον της, δύο χρόνια μετά την επανεκλογή της με τη μεγαλύτερη πλειοψηφία από το 1990. Ξαφνικά η Μέρκελ γίνεται ευάλωτη. Το Χάιντενάου, μια ανατολική γερμανική πόλη που φιλοξενεί πρόσφυγες έγινε ο εφιάλτης της πολιτικής της καριέρας. Όταν επισκέφτηκε την πόλη το καλοκαίρι του 2015, οι κάτοικοι συγκεντρώθηκαν για να τη φωνάξουν  «προδότη». Και ενώ 2 χρόνια μετά η εισροή των προσφύγων μαίνεται αλλά πλέον ελεγχόμενα, οι εκλογές της Κυριακής προσφέρουν έναν βασικό δείκτη δυσαρέσκειας: το ποσοστό των ψηφοφόρων για την λαϊκιστική, αντι-μεταναστευτική εναλλακτική λύση για τη Γερμανία.