Ο ζωγράφος Γιώργος Λαζόγκας στο «Μονόγραμμα»

Η πολύπλευρη προσωπικότητα ενός σημαντικού ζωγράφου του ελληνικού εικαστικού γίγνεσθαι, του Γιώργου Λαζόγκα, ξεδιπλώνεται, μέσα από την προσωπική του αφήγηση, στο Μονόγραμμα αυτής της εβδομάδας.

Γόνος αστικής οικογένειας, ο Γιώργος Λαζόγκας, γεννήθηκε στη Λάρισα το 1945, και διαμόρφωσε το χαρακτήρα του σ’ αυτά τα δύσκολα εμφυλιακά και μετεμφυλιακά χρόνια. Τα παιδικά του χρόνια είχαν να κάνουν με τα χωράφια, τον απέραντο θεσσαλικό κάμπο που άλλαζε χρώματα έτσι όπως περνούσαν πάνω του οι 4 εποχές του χρόνου…

Η πόλη όμως στην οποία «ανδρώθηκε» και που τον καθόρισε ως προς τον καλλιτεχνικό προσανατολισμό του είναι η Θεσσαλονίκη. Εκεί σπούδασε πολιτικός μηχανικός για να περάσει γρήγορα στην Αρχιτεκτονική, με στόχο πάντα την Καλών Τεχνών, πράγμα που το πέτυχε. Λέει χαρακτηριστικά πως ξεκίνησε ανάποδα, αφού τον φώναξε ο Χαράλαμπος Μπούρας να διδάξει ως άτυπος βοηθός του στο Εργαστήρι Ζωγραφικής στο Πολυτεχνείο, πριν ακόμα τελειώσει τη μαθητεία.

Στη Θεσσαλονίκη, τέλη του ’50 αρχές του ’60 η αφηρημένη Τέχνη βρισκόταν στα «πάνω της» και Έλληνες καλλιτέχνες όπως ο Κοντόπουλος, ο Σπυρόπουλος, ο δικός του δάσκαλος, ο Λεφάκης διαμορφώνουν ένα άλλο κλίμα, μακριά από τη αντίληψη που είχε η Σχολή Καλών Τεχνών τότε της Αθήνας. Ο Γιώργος Λαζόγκας θεωρεί τον εαυτό του τυχερό αφού στα πρώτα του βήματα δεν εγκλωβίστηκε στο ακαδημαϊσμό και εν πολλοίς συντηρητισμό της Αθηναϊκής Σχολής. Μιας Σχολής στην οποία αργότερα έμελλε να διδάξει ως καθηγητής.

Μανώλης Αναγνωστάκης, Νίκος Κεσσανλής, Γιώργος Χειμωνάς, Ντίνος Χριστιανόπουλος, Μωρίς Σαλτιέλ, Βασίλης Τσιτσάνης, μερικά από τα πρόσωπα της καθημερινότητάς στη Θεσσαλονίκη. Εντάχτηκε στη Νεολαία Λαμπράκη το πιο ζωντανό πολιτικό κομμάτι εκείνης της εποχής, είχε έρθει όμως η ώρα να φύγει για σπουδές στο Παρίσι, είχε αργήσει κιόλας, όπως του είπε, παρακινώντας τον, ο Ιάνης Ξενάκης.

Στο Παρίσι συνειδητοποιεί κατ αρχήν ότι ο χώρος θα παίξει πρωταρχικό ρόλο στο έργο του. Ο χώρος όχι ανθρωπομετρικά, αλλά πνευματικά.

Επιστρέφοντας κάνει τη πρώτη του ατομική έκθεση στην γκαλερί Ζήτα-Μι στη Θεσσαλονίκη το 1975. Πραγματοποιεί μια σειρά ατομικών εκθέσεων, σε συνεργασία με τον Aλέξανδρο Iόλα, τον οποίο χαρακτηρίζει σταθμό στη ζωή του, στο Παρίσι και σε πολλές γνωστές γκαλερί της Αθήνας, στη Θεσσαλονίκη, στην Πάτρα, στην Κύπρο.

Μετά την πρώτη περίοδο της ζωγραφικής του, αυτή της παλίμψηστης έρευνας που χαρακτηρίζεται από αφαίρεση γραφών, προσθήκη επικόλληση απόξυση, ακολουθεί η περίοδος των μεγάλων διαστάσεων. Ο ζωγράφος ζωγραφίζει πάντα στο πάτωμα «το καβαλέτο πια δεν έχει, εδώ και δεκαετίες, καμία σχέση με μένα», ιχνογραφεί στα πάτωμα πλέον, το ανθρώπινο σώμα, πάνω σε λευκές επιφάνειες όπου τυπώνονται τα ίχνη του σώματος. Ακολουθούν τα θραύσματα, όπου γνωστά έργα της ελληνικής αρχαιότητας όπως η Νίκη της Σαμοθράκης ή ζωντανά γυναικεία σώματα δηλώνονται ως ίχνη πάνω σε λευκές υφασμάτινες επιφάνειες. Οι μορφές, είναι διαμελισμένες εικαστικά επεξεργασμένες, αλλά σχεδόν πάντα αναγνωρίσιμες.

Τα «σεντόνια», «Οι χελώνες του Κεραμεικού» είναι από τα πλέον αναγνωρίσιμα έργα του.

Πρόσφατη δουλειά του το «Ολόκαυστο» που έχει σχέση με βιώματα του πατέρα του, παραπέμπει στο «Ολοκαύτωμα» αλλά και στους βομβαρδισμούς στη Γάζα το 2008.

Τα τελευταία 20 χρόνια πραγματοποίησε πολλά ταξίδια στη Ανατολή στη Συρία, Ιορδανία, Τουρκία, Αίγυπτο, στην Αίγυπτο, «τουλάχιστον έξι – επτά φορές επανειλημμένα διαδρομές με κάθε τρόπο σ’ αυτήν την εκπληκτική χώρα που λέγεται Αίγυπτος», στο Μαρόκο, στην Τυνησία, όλες αυτές οι μνήμες που ορίζουν αυτό που λέμε μεσογειακότητα. Το πιο μακρύ του ταξίδι ήταν στην Ινδία που τη θεωρεί και ως το τέλος μιας διαδρομής αποδίδοντας έτσι φόρο τιμής στον μεγάλο στρατηλάτη τον Μεγαλέξανδρο, που σταμάτησε εκεί.