Ταξίδι του BBC στη Σπιναλόγκα

Στον τόπο που φιλοξενούσε τους  λεπρούς, τη Σπιναλόγκα, στο χωριό Πλάκα στην Ελούντα της Κρήτης,  βρέθηκε το βρετανικό δίκτυο BBC, σε ένα οδοιπορικό που αποκαλύπτει μυστικά και ιστορίες από το μικρό νησάκι.

Το 1904, αφότου οι Κρητικοί εκδίωξαν τους Οθωμανούς από τη Σπιναλόγκα, το νησάκι μετατράπηκε σε λεπροκομείο, όπου μέχρι το 1913, οπότε και η Κρήτη ενώθηκε με την Ελλάδα, στέλνονταν όσοι έπασχαν από την ασθένεια. Η λέπρα ήταν και ένα μεγάλο κοινωνικό στίγμα για τους ασθενείς. Οι λεπροί στιγματίζονταν από τις οικογένειές τους, την κοινωνία, ακόμη και τους γιατρούς. Από τη στιγμή της διάγνωσης, κατάσχονταν τα σπίτια τους και οι οικονομικοί τους λογαριασμοί, έχαναν το δικαίωμα της ιθαγένειάς τους, ενώ ανακαλούνταν οι ταυτότητές τους.

Στη συνέχεια στέλνονταν στη Σπιναλόγκα, όπου ποτέ δεν λάμβαναν θεραπεία για την αρρώστεια. Παρόλο που βρέθηκε θεραπεία για τη λέπρα στις αρχές του 1940, η Ελλάδα κράτησε το λεπροκομείο σε λειτουργία μέχρι το 1957.

Μόνο αφότου ένας Βρετανός εμπειρογνώμονας επισκέφθηκε το νησί και συνέταξε μία καταδικαστική αναφορά, καταγγέλοντας τον γιατρό του νησιού και το κράτος για ελλιπή ιατρικής περίθαλψης και άθλιες συνθήκες  νοσηλείας, η κυβέρνηση έκλεισε τη Σπιναλόγκα.

 «Μόλις διάβασα το best seller της Βικτόρια Χίσλοπ “Το νησί”, ένα μελοδραματικό μυθιστόρημα για οικογενειακά μυστικά, προδοσίες και ερωτικές ιστορίες στην κοινότητα των λεπρών, επέστρεψα για να μάθω ποια πραγματικά ήταν η ζωή των ανθρώπων που εξορίζονταν στη Σπιναλόγκα», αναφέρει η αρθρογράφος.

Η κυβέρνηση, προκειμένου να σβήσει κάθε ίχνος για την ύπαρξη της αποικίας, έκαψε όλα τα αρχεία της. Αλλά και όσο επιβίωσαν από την ασθένεια αρνήθηκαν να μιλήσουν για την εμπειρία τους. Για πολλά χρόνια η Σπιναλόγκα ήταν σαν να μην υπήρξε ποτέ.

Το 1938 οι κάτοικοι πήραν την άδεια του κράτους για να καταστρέψουν μέρος του μεσαιωνικού τείχους και να καθαρίσουν το μονοπάτι στην περίμετρο του νησιού, ώστε να γίνεται προσβάσιμο και από αυτούς που είχε αφήσει ανάπηρους η ασθένεια. Το νέο μονοπάτι παρείχε στους εκτοπισμένους μία αίσθηση ελευθερίας.

 «Όταν άρχισαν να έρχονται τουρίστες τη δεκαετία του ’80  πολλοί ήθελαν να επισκεφθούν το κοιμητήριο. Το 2013 τα οστά των λεπρών είχαν τοποθετηθεί σε ένα οστεοφυλάκιο δίπλα στο κοιμητήριο καλυμμένο από πλάκες σκυροδέματος», σημείωσε η αρθρογράφος.

«Μπορεί να χρειάστηκαν δεκαετίες για να πει την ιστορία του, αλλά αυτοί που ποτέ δεν δραπέτευσαν από τη Σπιναλόγκα τελικά βρήκαν την ειρήνη…», καταλήγει το άρθρο.