Τα νέα μέτρα της ΕΕ, χαμένη ευκαιρία για τις ΜμΕ

Ως πολύ γραφειοκρατία, χωρίς ουσία, χαρακτηρίζουν άνθρωποι της αγοράς, τις χθεσινές αποφάσεις των Βρυξελλών για μια στοχοθετημένη αναθεώρηση του ευρωπαϊκού νόμου περί καταναλωτών. Από την πλευρά της, η  ΕΣΕΕ κάνει λόγο για μία χαμένη ευκαιρία των ΜμΕ για ένα απλουστευμένο και φιλικό ευρωπαϊκό νόμο, μετά και τις νέες αποφάσεις των Βρυξελλών, τη δέσμη μέτρων της, σχετικά με τη «Νέα Συμφωνία για τους Καταναλωτές».

 «Δεν υπάρχει απλούστευση του κεκτημένου για την προστασία των καταναλωτών, ενώ αντίθετα δίνεται μεγάλη έμφαση στην επιβολή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας», δήλωσε σχετικά ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ κ. Βασίλης Κορκίδης εξηγώντας ότι «δεδομένου ότι η πολυπλοκότητα των κανόνων είναι ο βασικός λόγος για την ακούσια μη συμμόρφωση, η μόνη λύση ως φορέας των μικρομεσαίων είναι να επενδύσουμε στην πρόληψη και να ενημερώσουμε καλύτερα τους εμπόρους, για το σχέδιο νόμου αναφορικά με τη προστασία των καταναλωτών».

Η αναθεώρηση ακολουθεί τον νόμο περί ελέγχου των καταναλωτικών και εμπορικών πλαισίων και την παράλληλη αξιολόγηση της οδηγίας για τα δικαιώματα των καταναλωτών, με στόχο τον εντοπισμό υπερβολικών κανονιστικών επιβαρύνσεων, αλληλεπικαλύψεων και ασυνεπειών που ενδέχεται να εμφανίστηκαν με την πάροδο του χρόνου. Η ΕΣΕΕ δηλώνει ότι το αποτέλεσμα κατέληξε σε μια χαμένη ευκαιρία απλούστευσης του κεκτημένου για την προστασία των καταναλωτών και ότι υπερβολική έμφαση δίνεται στην επιβολή της νομοθεσίας.

Παρόλο που κανείς δεν αμφισβητεί την αναγκαιότητα προστασίας των δικαιωμάτων των καταναλωτών, η πρόταση ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με την επιβολή και τις κυρώσεις. Λόγω της πολυπλοκότητας του δικαίου των καταναλωτών, ο κίνδυνος των ΜμΕ που δεν έχουν νομική υπηρεσία και μπορεί να υποπέσουν σε απρόβλεπτες παραβάσεις είναι ιδιαίτερα υψηλός. Ως εκ τούτου, είναι απογοητευτικό το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν έλαβε υπόψη το αίτημά της UEAPME να μειωθούν οι διατυπώσεις και να απλουστευθεί το κεκτημένο, χωρίς καν να μειωθεί το επίπεδο προστασίας των καταναλωτών.

Η ίδια η Επιτροπή δικαιολόγησε τις προτάσεις παραπέμποντας σε πρόσφατες μεγάλης κλίμακας διασυνοριακές παραβιάσεις του κοινοτικού δικαίου για την προστασία των καταναλωτών, όπως το σκάνδαλο “Dieselgate” και τις μαζικές ακυρώσεις πτήσεων. Για μια ακόμη φορά οι ΜμΕ θα πληρώσουν για την κακή συμπεριφορά ορισμένων μεγάλων παικτών, όπως συνέβη με τη νομοθεσία περί γεωλογικής παρεμπόδισης και το GDPR. Όπως δείχνουν διαφορετικές αναφορές, η μη συμμόρφωση είναι οι περισσότερες φορές το ζήτημα για ορισμένους και συγκεκριμένους τομείς. Επιπλέον, μολονότι στόχος της Επιτροπής είναι να αντιμετωπίσει τις εκτεταμένες παραβάσεις που πλήττουν τους καταναλωτές σε πολλά κράτη μέλη, τα προτεινόμενα κείμενα αφήνουν πολύ περιθώρια ερμηνείας και μπορούν να επηρεάσουν δυσανάλογα τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Όπως τονίζεται από την ΕΣΕΕ, εξετάζει τη προτεινόμενη δυνατότητα των κρατών μελών να περιορίζουν τις πωλήσεις από πόρτα σε πόρτα. Δεν πρέπει να κατηγοριοποιούνται ως “άδικα” ή “παραπλανητικά” όλα αυτά μαζί. Αφού επιτύχει ένα πλήρως εναρμονισμένο νομικό πλαίσιο στον τομέα των αποκαλούμενων αθέμιτων πρακτικών, η Επιτροπή επιθυμεί τώρα να γυρίσει το ρολόι προς τα πίσω και αυτό έρχεται σε αντίθεση με την αρχή της εσωτερικής αγοράς και την αρχή της αναλογικότητας.

Επιπλέον, η πρόταση σχετικά με τις αγωγές παραλείψεως / τη συλλογική προσφυγή εγείρει πολλές ερωτήσεις. Ενώ η ΕΣΕΕ δεν είναι αντίθετη με την αρχή των συλλογικών δράσεων, η πρόταση δεν είναι ισορροπημένη υπέρ των καταναλωτών και λείπουν οι απαραίτητες διασφαλίσεις.

Εν ολίγοις, η ΕΣΕΕ χαιρετίζει το γεγονός ότι η Επιτροπή έλαβε υπόψη το αίτημα της UEAPME για την άρση δύο ειδικών υποχρεώσεων για τους εμπόρους όσον αφορά το δικαίωμα υπαναχώρησης των δεκατεσσάρων ημερών, το οποίο αποδείχθηκε ότι συνιστά δυσανάλογη επιβάρυνση. Οι έμποροι δεν θα είναι πλέον υποχρεωμένοι να αποδέχονται το δικαίωμα υπαναχώρησης όταν ο καταναλωτής έχει κάνει πραγματική χρήση ενός παραγγελθέντος αγαθού αντί να το δοκιμάζει μόνο. Επιπλέον, οι έμποροι επίσης δεν θα υποχρεωθούν να αποζημιώσουν τους καταναλωτές πριν λάβουν τα επιστρεφόμενα εμπορεύματα. Ωστόσο, θα μπορούσαν να γίνουν πολλά περισσότερα για την απλοποίηση και εντέλει την αποτελεσματικότητα του συγκεκριμένου πλαισίου.