Η προϊστορία

Είναι αλήθεια ότι αιφνιδίασε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, με την εξαγγελία της επέκτασης των ορίων αιγιαλίτιδας ζώνης, σε ορισμένες περιοχές του ελλαδικού χώρου, με τις σχετικές διαδικασίες να φαίνεται ότι βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο.

Είναι, επίσης, αλήθεια, ότι οι περιοχές, όπου θα γίνει η επέκταση, είναι εκτός του Αιγαιοπελαγίτικου χώρου, άρα θα μπορούσαν να θεωρηθούν και ανώδυνες, ευρισκόμενες εκτός του πεδίου έντασης, με την Τουρκία. Αυτό τροφοδότησε κριτικές, προεξάρχοντος του πρώην προέδρου του ΠΑΣΟΚ, ότι αυτή η εξαγγελία συνιστά έμμεση αποδοχή του «ειδικού καθεστώτος» του Αιγαίου. Την άποψη αυτή αντέκρουσαν ειδικοί επιστήμονες, όπως ο Κωνσταντίνος Φίλης και ο Παναγιώτης Τσάκωνας.

Καλό θα είναι, πάντως, πέρα από την τεχνική πολυπλοκότητα του θέματος και την προφανή διασύνδεση με τη δυνατότητα ανακήρυξης και οριοθέτησης ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη), να υπενθυμίσουμε ολίγα τινά, για την προϊστορία του θέματος. Κατ` αρχήν, αποτελεί κοινό μυστικό, ότι η προηγούμενη συμφωνία Ελλάδας-Αλβανίας, για την από κοινού οριοθέτηση της ΑΟΖ, που πανθομολογούμενα κρίθηκε ως θετική για την ελληνική πλευρά, καθώς αναγνώριζε την ελληνική επήρεια στα Διαπόντια νησιά, ακυρώθηκε από το Συνταγματικό Δικαστήριο της γειτονικής χώρας, τύποις μεν ύστερα από προσφυγή του τότε αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης και νυν πρωθυπουργού Εντι Ράμα, στην ουσία όμως ύστερα από έντονη παρασκηνιακή πίεση της Τουρκίας.

Η πίεση της Άγκυρας, επίσης, δεν επέτρεψε την ολοκλήρωση των αντίστοιχων διαπραγματεύσεων με την Αίγυπτο, για την οριοθέτηση ΑΟΖ, στην περιοχή του Καστελόριζου. Τα επισημαίνουμε για να έχουμε πλήρη επίγνωση, για την ένταση και το βάθος της τουρκικής επιθετικότητας και διεκδικητικότητας, που δεν περιορίζεται, κατ` ανάγκην, μόνο στο Αιγαίο. Καλό όμως είναι να θυμηθούμε και πως προέκυψε το «ειδικό καθεστώς» στο Αιγαίο και όχι μόνο σε σχέση με την υφαλοκρηπίδα, αλλά και πολύ πέραν αυτής, στο συνολικό νομικό καθεστώς του Πελάγους.

Να θυμηθούμε, επί παραδείγματι, το Πρωτόκολλο της Βέρνης, που υπέγραψε η κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή, το 1976, με την τότε κυβέρνηση της Τουρκίας, υπό τον Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, με την οποία η ελληνική πλευρά αναλάμβανε τη δέσμευση, να μη διενεργεί έρευνες, πετρελαϊκές κατά βάση, στις περιοχές που εφάπτονταν της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, αλλά αμφισβητούνταν από την Τουρκία. Δέσμευση, που σεβάστηκε και η κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου…

ΛΕΥΤ. ΚΑΝΑΣ