Γράφει ο
Σταύρος Ξηντάρας
Μια ακόμα σημαντική παράσταση παρουσιάζεται αυτό τον καιρό στο «Studio Κυψέλης». O λόγος για το έργο «Λέντς» του Μπύχνερ, με μια ανεπανάληπτη ερμηνεία από τον έμπειρο ηθοποιό Ζαχαρία Ρόχα.
Ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Γιώργος Λιβανός έχει δημιουργήσει εδώ και οκτώ χρόνια, ένα pocket theater, με υπέροχη ατμόσφαιρα και vintage αισθητική που σε προ (σ) καλεί να πας. Το Studio Κυψέλης φιλοξενεί εναλλασσόμενο ρεπερτόριο από την πρώτη χρονιά της δημιουργίας του, με σημαντικές παραστάσεις για όλα τα γούστα από ομάδες εκλεκτές και δημιουργούς σημαντικούς. Φέτος στην πιο ακμαία ίσως περίοδο του, με πολλές ενδιαφέρουσες προτάσεις μας εκπλήττει ευχάριστα για ακόμα μια φορά. Οι Θεατρίνων Θεατές μας έδωσαν φέτος το εντυπωσιακό musical vaudeville για το FELLINI , και τώρα παρουσιάζουν ένα ιδιαίτερο κείμενο σε μια εξαιρετική παράσταση.
Ο “ΛΕΝΤΣ” του Μπύχνερ σε ελεύθερη απόδοση Ροζίτας Σώκου , με την γραμμική σκηνοθεσία του Γιώργου Λιβανού είναι κατά τη γνώμη μου η καλύτερη παράσταση που ανέβηκε ποτέ στο Studio Kυψέλης και αδιαμφισβήτητα μια από τις καλύτερες της χρονιάς, ενώ η ερμηνεία του Ζαχαρία Ρόχα που ερμηνεύει τον ομώνυμο ρόλο είναι άξια για βράβευση!
Το εμβληματικό κείμενο του Μπύχνερ, που έχουν επιχειρήσει να κάνουν πάνω σε αυτό δεκάδες προσεγγίσεις, είναι μια νουβέλα με θεατρική μορφή που παρουσιάζει με μοναδικό τρόπο, την αληθινή πορεία ενός ιδιοφυούς συγγραφέα, του Λέντς προς την τρέλα. Η Ροζίτα Σώκου το έφερε πρώτη στην Ελλάδα με μια μοναδική θεατροποίηση του πριν από αρκετά χρόνια για το Θέατρο Έρευνας του Δημήτρη Ποταμίτη. Ο ίδιος ο Δημήτρης , αλλά και η Ροζίτα παρότρυναν το Λιβανό να ασχοληθεί με το έργο και τελικά “ξαφνικά πέρυσι το καλοκαίρι” η Ροζίτα του παρέδωσε μια νέα βελτιωμένη εκδοχή της διασκευής της , και τον παρέσυρε.
Περίπου πέντε μήνες σκληρής προετοιμασίας χρειάστηκαν για να αποδοθεί το σημαντικό αυτό κείμενο επί σκηνής σε μια εξίσου σημαντική παράσταση.
ΤΟ ΕΡΓΟ
Ο Λεντς ένας μοναχικός συγγραφέας, καταφεύγει σε ένα ήσυχο Γερμανικό χωριό για να ηρεμήσει και να προσεγγίσει την περίεργη γαλήνη, που άκουσε πως κατάφερε να επιβάλλει στο χωριό ο Πάστορας ΄Ομπερλιν, που ζει εκεί απομονωμένος με την όμορφη γυναίκα του. Ο Λεντς καταφέρνει να κερδίσει την παραμονή του στο μικρό σπίτι των Όμπερλιν, γοητεύει και γοητεύεται από το ειρηνικό ζευγάρι και συνεχίζει την αναζήτηση του προς το Φως. Θα καταφέρει ο ( χριστιανικός ) μικρόκοσμος του Πάστορα να αλλάξει την κοσμοθεωρία του Λεντς ή απλά θα κλονιστεί από το μοναδικό αυτό περιπατητή;
Ένα έξοχο κείμενο , ωμό, σκληρό αλλά συνάμα τρυφερό, ευαίσθητο, με αίσθηση χιούμορ, παρουσιάζει ανθρώπους διαχρονικά σημερινούς προβληματισμούς και αξίες που παραμένουν. Οι μονόλογοι του Λεντς αποτυπώνουν την εναγώνια αναζήτηση του ανθρώπου για διέξοδο από αυτά που τον βασανίζουν, και την πορεία του προς το φως, τη λύτρωση , την αγάπη.
Αυτό είναι και το κέντρο βάρους του έργου, αυτή είναι και η αλήθεια για τον κεντρικό ήρωα. Πως μπορεί να ζήσει ένας άνθρωπος ενστερνιζόμενος την αγάπη και πως απορρίπτοντας την.
Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
Η σπουδαία δουλειά της Σώκου στο κείμενο αποτέλεσε την αφετηρία για μια μεστή, ψυχογραφηματική παράσταση με αλήθεια και ωμότητα. Η προσέγγιση του Λιβανού φάνηκε εξ΄ αρχής , από την σκηνική τοποθέτηση και έδωσε το κέντρο βάρους του στη δημιουργία δύο κόσμων. Από τη μία ο ήρεμος κόσμος του παστορικού ζεύγος και από την άλλη η ταραγμένη προσωπικότητα του Λεντς. Πιάνουν ένα σχοινί και το τραβούν. Οι δύο κόσμοι συναντώνται επικοινωνούν, ερωτεύονται αποκλίνουν. Η υγεία και η τρέλα γίνονται αφορμές ανθρώπινης επικοινωνίας και η κατανόηση παλαντζάρει λεπτό προς λεπτό. Η αλήθεια, η συνήθεια, η αγάπη , η αυταπάρνηση, η θρησκεία, η οικογένεια , η ροπή προς ( έρωτας ) γίνονται μπαλάκι που αλλάζει χέρια με γοργή ρυθμολογία και δυστυχώς δεν καταλήγει πουθενά.
Λέντς. Ένας ήρωας που ενέπνευσε πολλούς σύγχρονους δημιουργούς ( Παζολίνι στο θεώρημα π.χ.) γίνεται η αφορμή να αναμετρηθεί το καλό με το κακό , η υγεία με την τρέλα, η καθεστωτική τάξη με το καινούριο. Και το συμπέρασμα βαραίνει το θεατή. Οπως και η εικόνα που πλάθεται … κι όπως λέει στο έργο ο ίδιος ο Λεντς:
” …Η ομορφιά βρίσκεται στα μάτια του θεατή!”.
Η σκηνοθεσία, έχει δώσει βαρύτητα στο λόγο, η ατμόσφαιρα είναι υποβλητική οι χαρακτήρες είναι καθαροί και ανθρώπινοι, και υπάρχουν στιγμές δράσης ή αναμέτρησης ανατριχιαστικές.
Το μοναστηριακό σκηνικό της Γιοβάννας Πρασίνου και τα υπέροχα εντυπωσιακά κοστούμια μαζί με τον ατμοσφαιρικό φωτισμό που υπογράφει ο Λιβανός σε υποβάλλουν απαρχής γι ΄αυτό που θα παρακολουθήσεις. Συγκλονιστική η μουσική σύνθεση της Νίκης Γκουντούμη ( και ωραία η επιλογή να ακουστεί λίγες φορές μόνο προς το τέλος του έργου. Σαν η παρουσία του Λεντς να απαιτεί σιωπή ή να μην επιδέχεται μουσική μέχρι που φτάνει στην τρέλα.)
ΟΙ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ
Ο πολύπειρος Ζαχαρίας Ρόχας κάνει την πληρέστερη και πιο απαιτητική ερμηνεία της καριέρας του . Παρουσιάζει ένα Φρουδικό σχήμα τρέλας ( συνώνυμο της Ιδιοφυίας ) και έχει καθαρές εναλλαγές ανά ενότητα , τόσο ευδιάκριτες όσο και εντυπωσιακές. Είναι γήινος όσο και αέρινος , είναι ερωτικός όσο και παγωμένος, είναι δυνατός όσο και ευάλωτος, είναι σκληρός όσο και τρυφερός. Είναι μαγικός. Η πληρέστερη ερμηνεία της χρονιάς, άξια για βραβείο! Χαιρετίζω με χαρά την παρουσία του στους Θεατρίνων θεατές και περιμένουμε ανάλογη συνέχεια.
Αξια συμπαίκτρια η Τέτη Σχοινάκη , Κα Όμπερλιν ερωτική , εσωστρεφής , καρτερική, διεκδικητική. Με μια φωνή ιδιαίτερη, μια παρουσία καθηλωτική κερδίζει ακόμα και με τις σιωπές της. Τραβά τα μάτια πανω της όπως κάθε φορά που την είδαμε να συνεργάζεται με το Λιβανό τα τελευταία χρόνια ( Νόρα – Earnast ) .
Ο Μιχάλης Αλικάκος , ηθοποιός έμπειρος και σεμνός, σκιαγραφεί ένα αγνό φιλόσοφο Όμπερλιν τον αντίποδα του Λεντς , με δυναμική κι ευαισθησία κι ακροβατεί ανάμεσα στο σχήμα του κληρικού και την ευαισθησία του ανθρώπου.
Ο Νίκος Καραγιώργης έντονος ως και κωμικός στο ρόλο του “σκληρού” δασκάλου Σάιντεγκερ με μέτρο και σαφήνεια, και η νεαρή Ειρήνη Καρπούζη κουβαλάει όλη την ορμή και την αγνότητα της νιότης , που ακόμα κι αυτή κεραυνοβολείται από τον γοητευτικό επισκέπτη.
Άφησα τελευταίο το Νίκο Χαλατζίδη , για να τονίσω πως συμβάλει με το ειλικρινές του παίξιμο στον απαιτητικό χαρακτήρα του Κάουφμαν που έρχεται για να ταράξει τον ήρεμο κόσμο που πάει να φτιάξει ο Λεντς στο χωριό του Πάστορα. Αποτελεί την αφορμή να καταλάβει ο Λεντς οτι τα περιθώρια στενεύουν και πουθενά δε θα βρει γαλήνη. Έντονη παρουσία και σωστή.
Μια παράσταση αξιώσεων από αυτές που μας εχει συνηθίσει το Studio Κυψέλης , που δικαίως γεμίζει ασφυχτικά.
Δείτε το ΛΕΝΤΣ του Μπύχνερ σε απόδοση Σώκου , και παρακολουθείστε το μοναχικό ταξίδι αυτού του ιδιαίτερου ήρωα, του κλασσικού ρεπερτορίου, που κι αυτός , ( όπως αγαπούσε ο Μπύχνερ) δεν ήταν βασιλιάς.
ΛΕΝΤΣ , κάθε Παρασκευή 21.15 και Σάββατο 18.45 , στο Studio Κυψέλης.
Κρατήσεις
Πηγή:
