Μάκης Εξαρχόπουλος:Ιστορικό τηλεοπτικό προϊόν η Ναυπακτία

-Τι ετοιμάζει με την ελπίδα σύντομα να προβληθεί στην τηλεόραση

Ο Μάκης Εξαρχόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη, έχοντας ρίζες, και από τους δύο γονείς, από την Καππαδοκία. Από το 1981 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, ασχολούμενος με τη διαφήμιση ως γραφίστας, ενώ εργάστηκε και στο χώρο του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, έχοντας μάλιστα ειδίκευση στο  animation (κινούμενα σχέδια). Ποιος δεν θυμάται άραγε, ένα από τα δημιουργήματά του, τη χαριτωμένη κατσαριδούλα, τη μικρή Τερέζα, που πάτησε το ΤΕΖΑ κι έμεινε τέζα;

Μετά από 13 χρόνια στη διαφήμιση αποφάσισε να αποχωρήσει, στρέφοντας το ενδιαφέρον του στη δημοσιογραφική έρευνα σε θέματα πολιτισμού. Σειρά γεγονότων τον φέρνουν το καλοκαίρι του 1990 σ’ ένα πανέμορφο χωριό του βορείου Πηλίου, στο Κεραμίδι, κι από εκεί μια σειρά συμπτώσεων τον οδηγούν στο γειτονικό χωριό Κανάλια, στους πρόποδες του Πηλίου, όπου μέχρι το 1962 απλωνόταν η πανάρχαια λίμνη Κάρλα, η αρχαία Βοιβηίς. Τίποτα δεν γίνεται στην τύχη, κατά τη δική του πεποίθηση, με τον ίδιο να μένει τελικά στην περιοχή μέχρι το 2000, καταγράφοντας και μελετώντας τη ζωή των ψαράδων της λίμνης, ενώ παράλληλα εργάστηκε και για τη δημιουργία ενός οικομουσείου, το οποίο θα αποτελούσε πρόταση ανάπτυξης της περιοχής.

Το 1999 δημιούργησε μάλιστα τον φάκελο που κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση με σκοπό τη χρηματοδότηση της επαναδημιουργίας της λίμνης, με τα έργα τελικά να ξεκινούν το 2000. Επόμενη στάση… ολόκληρη η Ελλάδα, αναζητώντας τα λιγότερο γνωστά στοιχεία ενός τόπου, ή τα άγνωστα, με σκοπό να τα παρουσιάσει στον κόσμο άλλοτε μέσα από τηλεοπτικές εκπομπές και άλλοτε με άρθρα του σε περιοδικά ή εφημερίδες. Ο Μάκης Εξαρχόπουλος εδώ και αρκετές εβδομάδες βρίσκεται στα μέρη μας, και σήμερα μιλά στην «Ε» για τους λόγους αυτής της επίσκεψης.  

Έχοντας ζήσει από κοντά έναν χώρο που στις καλές του εποχές είχε και αρκετά χρήματα, μιλώ για την τηλεόραση και τη διαφήμιση, και ενώ θα μπορούσατε να παραμείνετε εκεί, εσείς παίρνετε την απόφαση να αποχωρήσετε. Τι σας οδήγησε σε αυτό;

Από μικρό παιδί, μαθητής του δημοτικού ακόμη, θαύμαζα τους ήρωες της μυθολογίας, τα πρόσωπα της ιστορίας και τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Σε όλα τα γυμνασιακά μου χρόνια ασχολήθηκα εντατικά με την αρχαιολογία. Όταν τα παιδιά της ηλικίας μου έπαιζαν έξω μπάλα, εγώ μελετούσα μέσα αρχαιολογικά δημοσιεύματα. Τελικά μια αρχαιολόγος που συνάντησα στην Έδεσσα στάθηκε αφορμή να μη γίνω εγώ αρχαιολόγος, γιατί μου είπε πως ήταν τρομερά δύσκολο να εργαστώ ως αρχαιολόγος και αναγκαστικά θα γινόμουν καθηγητής στο γυμνάσιο, πράγμα που δεν ήθελα. Έτσι, έκλεισα μέσα μου την αγάπη προς την επιστήμη αυτή, την αγάπη προς την έρευνα, και στράφηκα στις δύο επόμενες κλίσεις μου, που ήταν ο κινηματογράφος και η ζωγραφική. Αυτά τα δύο έσμιξαν στις σπουδές που έκανα στον χώρο των εφαρμοσμένων τεχνών και στη συνέχεια εργάστηκα στη διαφήμιση, ξεκινώντας από τη Θεσσαλονίκη πρώτα, πριν εγκατασταθώ στην Αθήνα. Όλα αυτά τα χρόνια, όμως, δεν έπαψε να με απασχολεί η αρχαιολογία και στον ελεύθερο χρόνο μου ταξίδευα στην Ελλάδα, μελετώντας τους τόπους και τους ανθρώπους που τους βίωναν.  Ώσπου, στα τέλη της δεκαετίας του 1980, ήρθε η ώρα να επικρατήσει η αγάπη προς την έρευνα, επισκιάζοντας όλα τα άλλα. Εγκατέλειψα τότε τον χώρο της διαφήμισης και άρχισα να ασχολούμαι με τη δημοσιογραφική έρευνα σε θέματα πολιτισμού, αξιοποιώντας έτσι γνώσεις και αρχειακό υλικό που για χρόνια συγκέντρωνα.

Συζητώντας κάποιος μαζί σας, του δημιουργείται η εντύπωση πως η κλήση σας στην έρευνα και την ιστορία είναι αποτέλεσμα ενός καλέσματος στο οποίο εσείς απλά δεν θα μπορούσατε να πείτε όχι. Κάτι σαν πεπρωμένο, ως προδιαγεγραμμένος προορισμός ζωής…

Πραγματικά, μπορεί να ακούγεται λίγο παράξενα, αλλά εδώ και χρόνια συνειδητοποίησα ότι βιώνω μια πορεία ζωής σαν να είναι προδιαγεγραμμένη. Νιώθω να βαδίζω σ’ έναν δρόμο που υπάρχει, που ανοίχτηκε για να τον βαδίσω και σε κάθε βήμα έρχονται όλα μπροστά μου. Πόσες φορές χρειάστηκα κάτι, να συναντήσω ένα πρόσωπο ή να θέλω πληροφορίες για ένα θέμα στην ερευνητική μου πορεία και ήλθαν αμέσως μόνα τους μπροστά μου, αναπάντεχα. Βέβαια, βρίσκομαι σε μια διαρκή κινητικότητα και συναντώ συνέχεια ανθρώπους που συμβάλλουν σημαντικά στην έρευνά μου, που όμως κι αυτοί έρχονται την καταλληλότερη στιγμή, χωρίς να το επιδιώκω. Ίσως αυτά που λέω να μην τα καταλαβαίνει εύκολα κανείς, αλλά είναι μια πραγματικότητα που μόνο εγώ, φυσικά, γνωρίζω. Άλλωστε στην Κάρλα με οδήγησε μια σειρά από συμπτώσεις, για να αφιερώσω δέκα χρόνια από τη ζωή μου. Κι αργότερα, και τώρα, σειρά συμπτώσεων ρυθμίζουν τη ζωή μου. Αλίμονο αν δεχθούμε ότι η ζωή μας είναι μια σύμπτωση ή ένα τυχαίο γεγονός. Ξέρετε, στο Άγιο Όρος οι μοναχοί δεν δέχονται τον όρο «σύμπτωση» ή «τυχαίο γεγονός», αλλά λένε «Θεία Οικονομία» και μάλλον έχουν δίκιο.

Παράλληλα βέβαια πρόκειται και για έναν δύσκολο δρόμο. Χρειάζεται πολύ δουλειά, προφανώς μεράκι, και υπομονή, καθώς το αποτέλεσμα αυτού του κόπου δεν είναι κάτι που το βλέπει κανείς άμεσα.

Ο δρόμος αυτός είναι πραγματικά δύσκολος. Απαιτείται μεγάλη κινητικότητα σε δύσβατους «δρόμους». Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η αγάπη, το «μεράκι», όπως συνήθως λέμε, και φυσικά χρειάζεται υπομονή, επιμονή και αντοχή. Και τα αποτελέσματα βέβαια, κατά κανόνα, αργούν να φανούν. Αλλά για να διανύσει κανείς αυτόν τον δρόμο πρέπει να είναι κατάλληλα εξοπλισμένος, αν θέλετε φτιαγμένος για έναν τέτοιο δρόμο, όπως τα οχήματα που είναι ειδικά κατασκευασμένα για τα βουνά με τους δύσβατους χωματόδρομους, ενώ άλλα είναι για να τρέχουν στα ατέλειωτα χιλιόμετρα των μεγάλων ασφαλτοστρωμένων δρόμων.

Εδώ και καιρό δουλεύετε ένα πρότζεκτ εκπομπής, έχοντας μάλιστα καταθέσει την πρότασή σας για την προβολή της στην ΕΡΤ. Μιλήστε μας λίγο, καταρχάς, για την ιδέα…

Πρόκειται για μια ταξιδιωτική – περιηγητική εκπομπή, στην οποία θα ταξιδεύουμε σε μια περιοχή της Ελλάδας, κάθε φορά με αφορμή ένα βιβλίο, περιηγητικό, ταξιδιωτικής λογοτεχνίας ή λογοτεχνικό ακόμη, αρκεί ο χώρος δράσης να είναι πραγματικός, όπως για παράδειγμα «Το λεμονοδάσος» του Κοσμά Πολίτη, που αναφέρεται στον Γαλατά και τον Πόρο. Θα βλέπουμε την περιοχή με τα μάτια του συγγραφέα, αλλά και με τα δικά μας, σύγχρονα, μάτια. Θα είναι δηλαδή μια διαχρονική προσέγγιση, που θα ταξιδεύει τον τηλεθεατή στο χθες και το σήμερα  ενός τόπου. Με τον σκηνοθέτη της εκπομπής, μετά από μακροχρόνια έρευνα, επιλέξαμε μια σειρά από βιβλία, που παρουσιάζουν όλα ξεχωριστό ενδιαφέρον, με τα οποία θα περιηγηθούμε την Ελλάδα. Σκηνοθέτης της εκπομπής είναι ο Σταύρος Παρχαρίδης, σκηνοθέτης της γνωστής εκπομπής «Κυριακή στο χωριό», που προβάλλεται από την ΕΡΤ3 κάθε Κυριακή. Η πρότασή μας, σε συνεργασία με μια εταιρεία παραγωγής τηλεοπτικών εκπομπών, κατατέθηκε ήδη, εδώ και αρκετό καιρό, στην ΕΡΤ και είμαστε στο στάδιο αναμονής για έγκριση.

Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, εντάσσεται και η εδώ παρουσία σας, μιας και για αρκετό καιρό διεξάγετε μία έρευνα. Εξ όσων γνωρίζουμε υπάρχουν δύο σενάρια τα οποία επεξεργαζόσαστε…

Στην Αιτωλοακαρνανία προβλέψαμε να γυριστούν δύο επεισόδια της εκπομπής. Το ένα θα γυριστεί με αφορμή το βιβλίο του Αλέξανδρου Πάλλη «Μπρουσός», που αναφέρεται σ’ ένα ταξίδι που κάνει ο Πάλλης τον Νοέμβριο του 1920, μετά την πολιτική αλλαγή που συντελείται στη χώρα, όταν χάνει τις εκλογές ο Βενιζέλος και επιστρέφει ο βασιλιάς. Ο Πάλλης, φίλος και υποστηρικτής του Βενιζέλου, οργισμένος αποφασίζει να κάνει ένα ταξίδι αναψυχής για να ξεδώσει. Ξεκινά από την Αθήνα, πηγαίνει στην Πάτρα, περνάει απέναντι, στο Κρυονέρι, από εκεί στο Μεσολόγγι και καταλήγει στο Αγρίνιο. Η εκπομπή θα ξεκινά από το Αγρίνιο, απ’ όπου νύχτα ξεκίνησε κι εκείνος με μια σούστα κάποιου Γιώργη αγωγιάτη, για να διανυκτερεύσει στο χάνι του στη σημερινή Παντάνασσα, και την επόμενη μέρα με άλλον αγωγιάτη, που έρχεται με το μουλάρι του από τον Προυσό, θα συνεχίσει ακολουθώντας τον δρόμο των προσκυνητών και θα ανεβεί στον Προυσό. Εκεί, στο μοναστήρι, θα τον βρει ο χιονιάς και θα γυρίσει πίσω στο Αγρίνιο, περνώντας τη νύχτα του στην τότε Προστοβά, τη σημερινή Καλλιθέα.

Το δεύτερο επεισόδιο θα γυριστεί ακολουθώντας τα βήματα 1.500 μαχητών, σε μια δραματικά τραγική πορεία προς την ελευθερία, που έγινε τον Απρίλιο του 1826. Πρόκειται για το μεγάλο ιστορικό γεγονός, που άλλαξε τη στάση των ξένων απέναντι στην Ελλάδα, την έξοδο του Μεσολογγίου. Θα ακολουθήσουμε το κύριο σώμα της φρουράς που σώθηκε και συντεταγμένα έφθασε στο Ναύπλιο, περνώντας από τη  Δερβέκιστα, τον Πλάτανο, την Άνω Χώρα, τους Πενταγιούς, την Άμφισσα, την Αράχωβα, το Ζεμενό, το Κυριάκι, τη Δόμπραινα, την Περαχώρα και τον Ισθμό της Κορίνθου. Η τραγική αυτή πορεία είναι άγνωστη σε όλους σχεδόν τους Έλληνες, όπως διαπιστώσαμε, και όλοι ζητούν μάθουν γι’ αυτήν. Εμείς στην εκπομπή θα δείξουμε την πορεία τους από το Μεσολόγγι, που βγαίνουν τρυπώντας το τείχος, μέχρι τον Πλάτανο Ναυπακτίας, όπου τους περιμένει ο Καραϊσκάκης με σφαχτά για να φάνε. Το βιβλίο που θα μας οδηγήσει στα βήματά τους είναι του συγγραφέα Κώστα Καρακόϊδα από τη Δερβέκιστα, με τίτλο «Το στρατόπεδο της Δερβέκιστας και το οδοιπορικό της θυσίας των «Ελεύθερων Πολιορκημένων» (Απρίλης 1825 – Απρίλης 1826), το οποίο στηρίζεται στο βιβλίο του Ν. Κασομούλη, που ήταν στο Μεσολόγγι, βγήκε με τους εξοδίτες, έφθασε στο Ναύπλιο και περιέγραψε όλη την πορεία τους. Εδώ θα πρέπει να πω ότι πέρα από την εκπομπή, για την οποία σας μίλησα, επιθυμία όλων είναι να δείξουμε όλη τη δραματική πορεία των εξοδιτών μέχρι το Ναύπλιο. Γι’ αυτό ετοιμάζουμε πρόταση για την παραγωγή ενός ντοκιμαντέρ με αυτό το θέμα, που θα ενταχθεί στον εορτασμό της επετείου των 200 χρόνων από την κήρυξη της Επανάστασης του 1821.

Και κάπου μέσα σε αυτά εντάσσεται και η Ναυπακτία. Ποιος ο ρόλος της στην έρευνα που κάνετε;

Η Ναυπακτία, όπως και όλη η Ρούμελη, είναι ένας χώρος που συμμετέχει στα μεγάλα ιστορικά γεγονότα της περιόδου της Επανάστασης του 1821. Οι εξοδίτες διέσχισαν ένα τμήμα της Ορεινής Ναυπακτίας, από το γεφύρι της Αρτοτίβας πήγαν στον Πλάτανο κι από εκεί στην Άνω Χώρα και στη συνέχεια στους Πενταγιούς. Ακολουθώντας τα βήματά τους έφθασα κι εγώ στην περιοχή του Πλάτανου, σ’ αυτό το πανέμορφο χωριό με το υπέροχο τοπίο και τους φιλόξενους κατοίκους, που πρόθυμα μου έδειξαν τον τόπο τους και μου έδωσαν έντυπο υλικό, βιβλία και πληροφορίες, όπως ο φίλος Νίκος Δεδόπουλος, ο γιατρός Νίκος Παπανικολάου, ο Βασίλης Ζήσιμος και ο άλλος Βασίλης Ζήσιμος, αλλά και ο Λεωνίδας Γερμανός που πρώτον αντάμωσα όταν έφθασα στον Πλάτανο. Όλη η Ναυπακτία είναι μια θαυμάσια, μοναδική περιοχή και εδώ σας αποκαλύπτω ότι αν η εκπομπή που καταθέσαμε στην ΕΡΤ εγκριθεί και πάει καλά, σχεδιάζω να γυριστεί αργότερα ένα επεισόδιο ακολουθώντας την πορεία του Καρκαβίτσα στα Κράβαρα, που έκανε το καλοκαίρι του 1890.

Η πρότασή σας αυτή τη στιγμή σε ποιο στάδιο βρίσκεται και πότε είναι πιθανό να τη δούμε να προβάλλεται;

Η πρότασή μας αυτή τη στιγμή, όπως προανέφερα, είναι στο στάδιο της έγκρισης για να ξεκινήσουν τα γυρίσματα. Ελπίζουμε να εγκριθεί σύντομα, γιατί το περιεχόμενό της αρέσει σε όσους το γνωρίζουν, εντός και εκτός ΕΡΤ. Όλοι το θεωρούν ενδιαφέρον και  πολύπλευρα σημαντικό για μια ουσιαστική γνωριμία με την Ελλάδα, με τους τόπους και την ιστορία τους, μέσα από πληθώρα άγνωστων στοιχείων και πληροφοριών. Όσο για το πότε θα δούμε τα επεισόδια να προβάλλονται, αυτό εξαρτάται αποκλειστικά από την ΕΡΤ, αφού πρώτα δώσει την έγκρισή της να γυριστούν.

Ο ερχομός σας εδώ, όμως, περιλαμβάνει εκτός του σεναρίου των δύο αυτών εκπομπών και μία ακόμα έρευνα. Μιλήστε μας και γι’ αυτή…

Ήρθα στην Αιτωλοακαρνανία να κάνω έρευνα και ρεπεράζ για τα δύο επεισόδια της εκπομπής, και σ’ αυτό το διάστημα που βρίσκομαι εδώ προέκυψαν κι άλλες δραστηριότητες, όπως ένα ντοκιμαντέρ που θα γυρίσουμε για το Θέρμο και την περιοχή του με την έγκριση του Δήμου Θέρμου κι ένα άλλο θέμα που ερευνώ, τελείως άγνωστο σε όλους, εκτός από ορισμένους μελετητές, που όμως έχει μεγάλο ενδιαφέρον, όπως λένε όσοι το πληροφορούνται. Πρόκειται για τις Αποκλείστρες, αυτές τις τεράστιες, δυσπρόσιτες εκτάσεις μέσα στα βουνά, που είχαν μόνο μια πρόσβαση, όπου κατέφευγαν τα γυναικόπαιδα, ο άμαχος πληθυσμός μιας περιφέρειας, για να προστατευθούν στα χρόνια της Επανάστασης του 1821. Στη δυτική Στερεά η μεγάλη Αποκλείστρα, που χωρούσε 25.000 άτομα, βρίσκεται κοντά στην Καστανιά της Ευρυτανίας. Μια άλλη, χωρητικότητας 5.000 ατόμων, είναι στα όρη του Βάλτου κοντά στο Περδικάκι, ενώ μια Τρίτη που επισκέφθηκα, μικρότερης χωρητικότητας, βρίσκεται κοντά στο Λεσίνι, στις εκβολές  του Αχελώου. Μια άλλη, αρκετά μικρή, είναι στο Νεόκαστρο της Ναυπακτίας, και άλλες δύο, που ακόμη δεν επισκέφθηκα, βρίσκονται στην Κλεπά η μια, και στο Νεοχώρι, κοντά στην τεχνητή λίμνη του Ευήνου η άλλη. Σκοπός μου είναι να στοιχειοθετήσω, αν αυτό σταθεί δυνατό, ένα ντοκιμαντέρ για τις άγνωστες, αλλά σημαντικές Αποκλείστρες.

  • Και ένα μεγάλο ευχαριστώ

Ο Μάκης Εξαρχόπουλος, στην πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση που είχαμε, δεν παρέλειψε μέσω της «Ε» να πει και ένα μεγάλο ευχαριστώ σε ανθρώπους που άμεσα ανταποκρίθηκαν και τον βοήθησαν, παρέχοντάς του χρήσιμα στοιχεία για την τοπική ιστορία και τη λαογραφία της Ναυπακτίας. Μεταξύ αυτών βρίσκονται οι Γιώργος Παραλίκας, Ηλίας Δημητρόπουλος, Γιάννης Χαλάτσης, Απόστολος Ζορμπάς, Πάνος Αδαμόπουλος, Αντώνης Βενέτης, Γιάννης Ράπτης, Μπάμπης Κοτίνης, Κώστας Σταυρόπουλος, εστιάζοντας μάλιστα στον πρόεδρο του Νεοκάστρου Αντώνη Ραυτόπουλο, που τον οδήγησε μαζί με το Π. Αδαμόπουλος στην αποκλείστρα «Παλιοκάστελα», κοντά στο χωριό.

Eφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ Ναυπάκτου



Ακολουθήστε μας σε Google News, Facebook και Instagram και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Παρακαλώ γράψτε το σχόλιο σας!
Το όνομα σας ...