Κάθε χρόνο ο Οκτώβριος έχει αφιερωθεί από διεθνείς και εθνικούς φορείς παγκοσμίως ως μήνας πρόληψης καρκίνου του μαστού. Ο στόχος είναι η ευαισθητοποίηση των γυναικών ώστε να αρχίσουν εγκαίρως τις προληπτικές εξετάσεις. Η ροζ κορδέλα είναι κυρίαρχο σε όλες τις δράσεις που παρακινούν τις γυναίκες να κάνουν προληπτικό έλεγχο!.
Ο καρκίνος του μαστού είναι συχνότερος εμφανιζόμενος καρκίνος στις γυναίκες. Οι γυναίκες που υποβάλλονται σε προληπτικό έλεγχο με ψηφιακή μαστογραφία έχουν θνησιμότητα 4,7%, ενώ σε όσες δεν κάνουν μαστογραφία η θνησιμότητα ανέρχεται σε 56%. Η επιβίωση όμως ξεπερνά το 80% και βελτιώνεται συνεχώς λόγω της πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου μαστού με την ψηφιακή μαστογραφία και της προόδου των θεραπευτικών μέσων που διαθέτει η ιατρική Επιστήμη.
Παράγοντες Κινδύνου
- Ύπαρξη γονιδίων:όπως τα “BRCA” γονίδια
- Οικογενειακό Ιστορικό σε συγγενείς πρώτου βαθμού (μητέρα, κόρη, αδερφή):που εμφάνισαν καρκίνο μαστού. Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού σε άνδρα είναι επίσης παράγοντας κινδύνου .
- Προσωπικό Ιστορικόκαρκίνου του μαστού.
- Ηλικία:αν και μπορεί να εμφανισθεί και σε νεότερες ηλικίες, ο καρκίνος του μαστού είναι συχνότερος στην 4 η και 5η δεκαετία ζωής..
- Φύλο:Ο καρκίνος του μαστού αν και εμφανίζεται και στα δύο φύλα, είναι 100 φορές πιο συχνός στις γυναίκες. Λιγότερο από 1% των καρκίνων του μαστού εμφανίζεται στους άνδρες.
- Αυξημένη έκθεση σε οιστρογόνααυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού
Η μακροχρόνια χρήση οιστρογόνων σε γυναίκες ηλικίας 50-79 ετών(π.χ. ορμονική θεραπεία υποκατάστασης στην εμμηνόπαυση), αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
- Ανδρογόνα:Αυξημένα επίπεδα τεστοστερόνης σε γυναίκες έχουν συσχετισθεί με αυξημένη συχνότητα καρκίνου του μαστού.
- Ακτινοθεραπεία θώρακος για άλλο νόσημα(π.χ. λέμφωμα σε νεαρή ηλικία).
- Χρονική διάρκεια αναπαραγωγικής ηλικίας: όσο νεότερη είναι η ηλικία που ξεκινά η εμμηνόρροια (εμμηναρχή) και όσο μεγαλύτερη η ηλικία έναρξης της εμμηνόπαυσης, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
Άλλοι Παράγοντες
- Εγκυμοσύνη και Θηλασμός: οι γυναίκες που δεν έχουν γεννήσει ποτέ είναι πιθανότερο να εμφανίσουν καρκίνο του μαστού. Επίσης, η εγκυμοσύνη σε επιτρεπτή νεαρή ηλικία σε συνδυασμό με επαρκή μητρικό θηλασμό 2 χρόνια , μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού .
- Η αποβολή δεν σχετίζεταιμε καρκίνο στο μαστό.
- Φυσική δραστηριότητα: Η φυσική άσκηση φαίνεται να προστατεύει τις γυναίκες.
- Βάρος:Η αύξηση βάρους και η παχυσαρκία σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου μαστού.
- Κάπνισμα:Τόσο το παθητικό όσο και το ενεργητικό κάπνισμα έχουν συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
- Διατροφή: Μερικές μελέτες έχουν δείξει ότι η υψηλή κατανάλωση μιας ισορροπημένης διατροφής που αποτελείται κυρίως από φρούτα, λαχανικά κυρίως τα Σταυρανθή όπως (μπρόκολο, κουνουπίδι , λάχανο, κέιλ.), κυρίως το μπρόκολο μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου μαστού στις γυναίκες που βρίσκονται πριν την εμμηνόπαυση), έχει ως αποτέλεσμα χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
- Στην διατροφή χρησιμοποιούμε extra παρθένο ελαιόλαδο γιατί το ελαϊκό οξύ φαίνεται ότι καταστέλλει την δράση του σημαντικότερου ογκογονιδίου του μαστού.
- Χρήση Αλκοόλ: Υπάρχει αυξημένη συσχέτιση μεταξύ κατανάλωσης αλκοόλ και εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
- Κατανάλωση Κόκκινου Κρέατος: Η κατανάλωση περισσότερων από 5 μερίδων κόκκινου κρέατος την εβδομάδα φαίνεται να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης πρόωρου καρκίνου του μαστού.
- Ασβέστιο/ Βιταμίνη D:Η διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε ασβέστιο και βιταμίνη D έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου μαστού.
- ΧρήσηΟρμονικής θεραπείας Υποκατάστασης για την εμμηνόπαυση ή αντισυλληπτικά: η μακροχρόνια χρήση της μετά την εμμηνόπαυση αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.
Περιβαλλοντικοί Παράγοντες
- Γεωγραφική Περιοχή και Εθνικότητα : σε κάποιες περιοχές παρατηρείται αυξημένη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού, γεγονός που αποτελεί αντικείμενο επιστημονικής έρευνας.
- Έκθεση σε ιονίζουσα ακτινοβολία (π.χ. ακτινοθεραπεία θώρακος, πυρηνικά ατυχήματα).
Συμπτώματα
Οι γυναίκες μπορεί να παρατηρήσουν διάφορες μεταβολές του μαστού ή να παρουσιάσουν ενοχλήματα από το μαστό. Τα πιο συχνά είναι:
- Εξόγκωμα(όγκος) στο μαστό
- Πόνος και Ευαισθησία στο μαστό
- Αλλοιώσεις του δέρματοςτου μαστού(όψη πορτοκαλιού ,εμφάνιση κοιλοτήτων, πτυχών ή ασυνήθιστη ερυθρότητα).
- Εκροή υγρούαπό τη θηλή (καθαρό, λευκό, κίτρινο, πράσινο..)
- Εισολκή θηλών(Η θηλή είναι στραμμένη προς τα μέσα στον μαστό, αντί να προβάλλει προς τα έξω)
Τα προβλήματα αυτά μπορεί να εμφανιστούν σε γυναίκες κάθε ηλικίας και δεν σχετίζονται πάντοτε με καρκίνο του μαστού. Εάν εμφανίσετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα, καλό είναι να επισκεφτείτε τον επαγγελματία υγείας ο οποίος θα προτείνει τις κατάλληλες εξετάσεις.
Πρόληψη
Όταν ο καρκίνος του μαστού διαγνωσθεί νωρίς είναι ιάσιμη νόσος, γεγονός που αναδεικνύει την αξία της πρόληψης.
Οι πιο συχνές εξετάσεις πρόληψης είναι:
Α) Ψηλάφηση μαστού – Αυτοεξέταση
Η ψηλάφηση και η αυτοεξέταση του μαστού είναι κάτι που πρέπει κάθε γυναίκα να μάθει να κάνει, τουλάχιστον μια φορά τον μήνα, από την 5η έως 9η ημέρα της εμμήνου ρύσεως, μετρώντας από την έναρξη της περιόδου, καθώς έτσι θα αναγνωρίζει ευκολότερα πιθανές μεταβολές διότι ο μαστός αυτήν την χρονική περίοδο δεν είναι οιδηματώδης.
Στις γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση, πρέπει να γίνεται σε συγκεκριμένη ημέρα του μήνα, την ίδια κάθε φορά.
Αφιερώνοντας μόνο 10΄ λεπτά τον μήνα για τον εαυτό σας, με την αυτοψηλάφηση βοηθάτε στην διάγνωση του καρκίνου του μαστού σε πρώιμο στάδιο που μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στην πλήρη ίαση. Σκοπός της αυτοψηλάφησης είναι μέσω της πολλαπλής επανάληψής της, να γνωρίσει η γυναίκα τη φυσιολογική μορφολογία των μαστών της και να μπορέσει να αναγνωρίσει έγκαιρα οποιαδήποτε αλλαγή σε αυτή.
Έχει αποδειχθεί πως οι ίδιες οι γυναίκες μπορούν να ψηλαφήσουν πολύ μικρούς όγκους από 0.5-1 εκατοστό.
Να θυμάστε:
-Να κάνετε οπτική εξέταση μπροστά σε έναν καθρέφτη
-Να κάνετε ψηλάφηση ενώ είστε σε όρθια στάση
-Να κάνετε ψηλάφηση ενώ είστε ξαπλωμένη
