Την εξαίρεση από τον φόρο κληρονομιάς των κοινών λογαριασμών που βρίσκονται και στο εξωτερικό προβλέπει διάταξη στο σχέδιο νόμου για τον ΕΝΦΙΑ που συζητείται στη Βουλή, προκειμένου να εναρμονιστεί με το κοινοτικό δίκαιο.
Πλέον όσοι τηρούν κοινούς λογαριασμούς θα απαλλάσσονται από το φόρο κληρονομιάς στην περίπτωση που εις εκ των δύο ή περισσότερων δικαιούχων του λογαριασμού αποβιώσει. Μέχρι πρότινος όσοι διέθεταν κοινούς λογαριασμούς στο εξωτερικό φορολογούνταν με συντελεστές από 1 έως 10% για ποσά άνω των 150.000 ευρώ.
Ήδη το σχέδιο νόμου έχει αποσταλεί στις Βρυξέλλες αν και με μεγάλη καθυστέρηση, καθώς τον Ιανουάριο του 2021 είχε φτάσει στο υπουργείο Οικονομικών επιστολή με την οποία η Επιτροπή καλούσε τη χώρα μας να τροποποιήσει τη φορολογική νομοθεσία.
Στην επιστολή τονιζόταν ότι η απαλλαγή από τον φόρο κληρονομιάς ισχύει μόνο για όσους έχουν κοινούς λογαριασμούς ή μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων σε τράπεζες της Ελλάδας, αποκλείοντας με αυτόν τον τρόπο τις κοινές καταθέσεις εξωτερικού (joint account).
Τι προβλέπει η νέα διάταξη
“Η χρηματική κατάθεση σε τράπεζα σε ευρώ ή σε ξένο νόμισμα στο όνομα δύο ή περισσοτέρων δικαιούχων από κοινού, καθώς και οι κοινοί λογαριασμοί λοιπών χρηματοπιστωτικών προϊόντων της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, ανεξάρτητα από την κατοικία των συνδικαιούχων, μετά τον θάνατο οποιουδήποτε εξ αυτών για όλους τους επιζώντες συνδικαιούχους, στους οποίους περιέρχεται αυτοδικαίως, και μέχρι τον τελευταίο από αυτούς απαλλάσσεται από το φόρο.
Η εξέλιξη αυτή κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική καθώς χιλιάδες Έλληνες διατηρούν κοινούς λογαριασμούς στο εξωτερικό και υπάρχει η πιθανότητα να φορολογηθούν για τα χρηματικά ποσά που είναι κατατεθειμένα σε τράπεζες της αλλοδαπής”.
Επίσης, τονίζεται ότι “η απαλλαγή της παρούσας περίπτωσης δεν ισχύει για χρηματικές καταθέσεις και λογαριασμούς που τηρούνται σε μη συνεργάσιμα στο φορολογικό τομέα κράτη και σε κράτη που δεν έχουν συνάψει και δεν εφαρμόζουν με την Ελλάδα σύμβαση διοικητικής συνδρομής στο φορολογικό τομέα ή δεν έχουν υπογράψει και δεν εφαρμόζουν με την Ελλάδα την Πολυμερή Συμφωνία Αρμόδιων Αρχών για την Αυτόματη Ανταλλαγή Πληροφοριών Χρηματοοικονομικών Λογαριασμών”.
Η καταγγελία του 2019
Όλα ξεκίνησαν τον Μάιο του 2019, όπου η Επιτροπή έλαβε καταγγελία κατά της Ελληνικής Δημοκρατίας σχετικά με την απαλλαγή από φόρο κληρονομιάς στους κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς και τα από κοινού μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων σε ελληνικές τράπεζες και μόνο.
Η παράβαση που είχε διαπιστωθεί συνίσταται στο ότι η απαλλαγή από τον φόρο κληρονομιάς ισχύει μόνο για όσους έχουν κοινούς λογαριασμούς ή μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων σε τράπεζες της Ελλάδας.
Συγκεκριμένα οι ευρωπαϊκές αρχές ανέφεραν ότι, οι ελληνικές φορολογικές αρχές περιορίζουν την εφαρμογή της επίμαχης απαλλαγής μόνο σε κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς που έχουν ανοιχτεί σε τράπεζες στην Ελλάδα.
Ομοίως περιορίζουν την εφαρμογή της απαλλαγής μόνο σε μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων που αποτελούν κοινή ιδιοκτησία. Δηλαδή κάποιος που διαθέτει κοινό τραπεζικό λογαριασμό με τη σύζυγό του σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην περίπτωση που εις εκ των δύο αποβιώσει, ο κληρονόμος θα πρέπει να καταβάλει φόρο κληρονομιάς στο ελληνικό Δημόσιο.
Η εν λόγω διαφορετική φορολογική μεταχείριση συνιστά περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας των κεφαλαίων, που απαγορεύεται από τη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τι προβλέπει η νομοθεσία του 1930 η οποία στην πάροδο των χρόνων τροποποιήθηκε
Η ελληνική νομοθεσία ορίζει ότι απαλλάσσονται από τον φόρο: η χρηματική κατάθεση σε τράπεζα, σε ανοικτό λογαριασμό, στο όνομα δύο ή περισσότερων από κοινού (Compte Joint, Joint Account), στην οποία έχει τεθεί ο πρόσθετος όρος ότι με τον θάνατο οποιουδήποτε δικαιούχου η κατάθεση και ο λογαριασμός αυτής περιέρχονται αυτοδικαίως στους λοιπούς επιζώντες μέχρι τον τελευταίο από αυτούς.
Καλλιγάς Κ. Ανδρέας
Καθηγητής Οικονομολόγος
