‘Εύηνος – πηγή ζωής”…Του Κώστα Σακαρέλου

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΤΡΑΒΟΣ Ο ΓΙΑΛΟΣ, ΕΜΕΙΣ ΣΤΡΑΒΑ ΑΡΜΕΝΙΖΟΥΜΕ.
του Κώστα Σακαρέλου

Ο Εύηνος είναι ποτάμι της Αιτωλίας. Οι πηγές του βρίσκονται στα βουνά Κόρακας και Τσεκούρι, κοντά στην Αρτοτίνα. Διασχίζοντας το ανάγλυφο της βορειοανατολικής ορεινής Αιτωλ/νίας, συμπαρασύρει χώματα και πέτρες. Με τις προσχώσεις του, στο διάβα των αιώνων, έχει δημιουργήσει κατά μήκος της κοίτης του μικρές κοιλάδες στις ημιορεινές κοινότητες Αβαρίκου και Λουτρών Στάχτης, Τρικόρφου και Παραδεισιού, καθώς και τις πεδιάδες του Γαλατά και του Ευηνοχωρίου, λίγο πριν εκβάλλει στον Πατραϊκό Κόλπο. Η συνολική έκτασης των δυο αυτών πεδιάδων ανέρχεται στα 50.000 στρέμματα περίπου. Μαζί με τον Αχελώο δημιούργησαν τη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου. Κατά μήκος της κοίτης του, στα παλιότερα χρόνια λειτουργούσαν πολλοί νερόμυλοι, που έθρεψαν γενιές και γενιές των προγόνων μας. Μέχρι πρόσφατα λειτουργούσαν (μερικά λειτουργούν ακόμα) έξι εργοτάξια αδρανών υλικών κι ένα εργοτάξιο ασφαλτοτάπητα. Κοντά στη γέφυρα του Ευήνου φιλοξενήθηκε και το εργοτάξιο της ΤΕΡΝΑ, το χρονικό διάστημα που αυτή κατασκεύαζε την Ιόνια οδό. Εκτός από τη χρησιμοποίησή τους για την κατασκευή της Ιόνιας οδού, τα αδρανή υλικά του Φίδαρη χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή της γέφυρας Ρίου – Αντιρρίου, καθώς και για την κατασκευή και συντήρηση μεγάλου μέρους του αστικού, περιαστικού και αγροτικού δικτύου της Αιτωλ/νίας διαχρονικά. Με δικά του υλικά χτίστηκαν όλα τα κτίρια των χωριών από το Μεσολόγγι μέχρι το Αντίρριο, καθώς και αυτά της πόλης του Μεσολογγίου. Τέλος, στην κοίτη του, στο ύψος του Αγίου Δημητρίου Ναυπακτίας κατασκευάστηκε το 2001 το ομώνυμο φράγμα, ταμιευτήρας νερού, μικρό υδροηλεκτρικό έργο και σήραγγα, μέσω της οποίας οδηγούνται μεγάλες ποσότητες νερού του ποταμού στο φράγμα του Μόρνου κι από εκεί στον Μαραθώνα και χρησιμοποιούνται για την κάλυψη των αναγκών των κατοίκων της Αθήνας.
Οι σοφοί πρόγονοί μας, σεβόμενοι την προσφορά του και υπερθεματίζοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του (το φιδίσιο “κορμί” του, την καθαρότητα των νερών του, την ορμητικότητά του κ.α.) τον θεοποίησαν και συχνά του απέδιδαν τιμές, άλλοτε για να τον ευχαριστήσουν κι άλλοτε για να τον εξευμενίσουν και να τον κατευνάσουν. Πολλοί, ανάμεσα στους οποίους και ο Ευστάθιος ο Θεσσαλονικεύς, πίστευαν πως ο Εύηνος ήταν γιος του Άρη. Από τον γάμο του με την Αλκίππη γεννήθηκε η Μάρπησσα. Όταν αυτή ενηλικιώθηκε, ο βασιλιάς πατέρας της προκαλούσε σε αγώνα αρματοδρομίας τους μνηστήρες της κόρης του, λέγοντας πως θα την έδινε για σύζυγο σε όποιον κατάφερνε να ξεφύγει με το άρμα του, ενώ αυτός θα τον κυνηγούσε. Μάλιστα, για να φοβίζει τους επίδοξους μνηστήρες, έκοβε τα κεφάλια των ηττημένων και τα κρεμούσε έξω από το παλάτι του. Αφού, λοιπόν, ήδη πολλούς είχε σκοτώσει, προσήλθε τελευταίος ο Ίδας, ο γιος του Αφαρέα, στην πραγματικότητα όμως του Ποσειδώνα, άρπαξε τη Μάρπησσα και ξέφυγε χάρη στα γρήγορα άλογα, που του είχε δώσει ο πατέρας του. Ο Εύηνος τον καταδίωξε. Δεν τον έφτασε όμως. Έσφαξε τότε τα άλογά του, έπεσε και πνίγηκε στον ποταμό, που από τότε πήρε τ’ όνομά του. Πριν λεγόταν Λυκόρμας.
Ο αρχαιολόγος Κώστας Ρωμαίος πίστευε πως ο τάφος του Ευήνου βρισκόταν στη θέση “Παλιόρογγο” του συνοικισμού Περπάτη. Μάλιστα, τον χειμώνα του 1914, μια κατεβασιά του ποταμού έφερε στο φως χτιστούς θαλάμους. Πάνω σε αυτούς υψωνόταν ο τύμβος του Ευήνου, που παρασύρθηκε πια από τα νερά και χάθηκε. Ο Εύηνος έχει τιμηθεί για την προσφορά του από τους ανθρώπους του πνεύματος, διαχρονικά. Πολλοί ποιητές, συγγραφείς, γλύπτες και ζωγράφοι αναφέρονται σε αυτόν στα έργα τους.
Εμείς οι νεοέλληνες, επειδή αδυνατούμε να αξιοποιήσουμε τα δώρα του, το νερό και τις φερτές του ύλες, τον λοιδορούμε. Πολλές από τις αναφορές μας σε αυτόν δεν είναι ευχαριστίες για την προσφορά του, αλλά κακολογίες. Λες και φταίει αυτός, επειδή εμείς δεν ιεραρχούμε σωστά τις προτεραιότητές μας, επειδή εμείς παραμελούμε την επικοινωνία των ανθρώπων αδιαφορώντας για τη συντήρηση των διαβάσεών του, επειδή εμείς είμαστε κατώτεροι των περιστάσεων. Τρανή απόδειξη η γκρεμισμένη γέφυρα του Ευήνου και το γραφικό συρμάτινο γεφύρι – καρέλι στην Κάτω Δοσούλα Χρυσοβίτσας.



Ακολουθήστε μας σε Google News, Facebook και Instagram και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Παρακαλώ γράψτε το σχόλιο σας!
Το όνομα σας ...