Η ιστορία του ρωσικού ψωμιού

Η ιστορία του ρωσικού ψωμιού
Πάντα στη Ρωσία η “μάχη” για τη σοδειά ήταν σημαντική. Ξεκινούσε πολύ πριν την ωρίμανση του σταχιού, από το όργωμα. 

Αρχικά το ψωμί το έφτιαχναν χωρίς μαγιά, χρησιμοποιώντας αντ’ αυτής διάφορα φυσικά προζύμια.Πριν αρχίσουν το όργωμα, οι χωρικοί μαζεύονταν και επέλεγαν τον ζευγολάτη. Συνήθως ήταν κάποιος μεσήλικας άντρας, οικογενειάρχης, που δεν έπινε πολύ, και σχετικά ευκατάστατος, προκειμένου η σοδειά να είναι πλούσια. «Την παραμονή της σποράς και πάλι όλο το χωριό αποφάσιζε από κοινού ποιός θα είναι ο σπορέας. Ο σπορέας έπαιρνε υποχρεωτικά μαζί του στο χωράφι ένα δεμάτι σιτηρά από την τελευταία σοδειά, ψίχουλα ψωμιού και αγιασμένα κόκκινα αυγά», αφηγείται η ξεναγός του Μουσείου ψωμιού, Μαρία Οτσκόβα. «Τα αυγά τα έθαβαν στην άκρη του χωραφιού, ενώ τα ψίχουλα και τα σιτηρά τα έριχναν στο οργωμένο χωράφι.

Μια παλιά ρωσική παροιμία λέει: «Θέλεις να φας κουλούρα; Τότε μην κάθεσαι πάνω στο φούρνο». Προκειμένου το σιτάρι να καρποφορήσει, ΄’οπως γράφει το rbth.gr, έβαζαν προηγουμένως στο χωράφι ένα ψημένο καρβέλι. Στο τέλος της εργάσιμης μέρας έπρεπε οπωσδήποτε να το δώσουν στα άλογα να το φάνε. Πριν από τη συγκομιδή της σοδειάς, δηλαδή το θέρισμα, διάλεγαν τη θερίστρια. Το θέρισμα θεωρείτο μια ιδιότυπη γέννα της μητέρας γης, και έπρεπε να τη βοηθήσουν σε αυτό μόνο γυναίκες, και όχι άντρες. Η θερίστρια που επιλεγόταν έπρεπε να θερίσει και να δέσει τα πρώτα τρία δεμάτια. Με το ελαφρύ χέρι της θερίστριας, η συγκομιδή των σιτηρών θα γινόταν γρήγορα και χωρίς απώλειες.

Αρχικά το ψωμί το έφτιαχναν χωρίς μαγιά, χρησιμοποιώντας αντ’ αυτής διάφορα φυσικά προζύμια: Από σίκαλη, βρώμη, και φυσικά, λυκίσκο. Τον πρώτο καιρό το ψωμί είχε την όψη λαγάνας, αργότερα, του καρβελιού.

Η κατσαρίδα και οι Φιλίποφ

Στις αρχές του 19ου αιώνα έφτασε στη Μόσχα από το χωριό Κομπέλεβο της περιφέρειας Καλούγκα ο πρώην δουλοπάροικος, Μαξίμ Φιλίποφ. Στην αρχή εμπορευόταν πίτες και κουλούρια δικής του παρασκευής με το σύστημα της διανομής σε σπίτια, ενώ αργότερα έγινε ο ιδρυτής της ξακουστής ρωσικής δυναστείας αρτοποιίας.

«Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το ψωμί, το οποίο ανέκαθεν θεωρείτο βασικό προϊόν διατροφής στη Ρωσία, οι Σλάβοι άρχισαν να το χρησιμοποιούν στη διατροφή περισσότερα από 15 χιλιάδες χρόνια πριν. Εως τις αρχές του 20ου αιώνα οι αγρότες αποτελούσαν το 95% του πληθυσμού της Ρωσίας. Μπορεί κανείς να φανταστεί πόσο ψωμί καταναλωνόταν και παραγόταν».

«Η ανάπτυξη της αρτοποιίας στη Ρωσία συνδέεται φυσικά με το θρυλικό όνομα των Φιλίποφ. Ψωμί, τσουρέκια, κουλούρες, κέικ… Ο Μαξίμ Φιλίποφ συνέλαβε την ιδέα να τα ψήνει και να τα διανέμει περασμένα σε κάποιου είδους “καλαμάκι” από όπου μπορούσες να το κρατάς. Υιοθέτησε αυτή την ιδέα επειδή τα συγκεκριμένα αρτοσκευάσματα αγόραζαν συνήθως άνθρωποι που έκαναν χειρονακτικές εργασίες όπως τεχνίτες, αμαξηλάτες και καθαριστές, των οποίων τα χέρια συχνά ήταν βρώμικα», αναφέρει η Μαρίνα Οτσκόβα.

Το 1855 ο γιός του Μαξίμ Φιλίποφ, Ιβάν, έγινε ο προμηθευτής της αυτοκρατορικής αυλής. Τα φρέσκα προϊόντα του φούρνου των Φιλίποφ βρίσκονταν κάθε πρωί στο τραπέζι του γενικού κυβερνήτη της Μόσχας. Σύμφωνα με έναν από τους θρύλους που αφορούσαν την πόλη, και τον οποίο περιγράφει στο βιβλίο του ο μοσχοβίτης ξακουστός δημοσιογράφος της εποχής Βλαντίμιρ Γκιλιαρόβσκι, τα ψωμάκια με σταφίδα εμφανίστηκαν κι αυτά χάρις στον Φιλίποφ.

Η Μ.Οτσκόβα λέγει γι’αυτό: «Κάποτε ο γενικός κυβερνήτης Αρσένιος Ζακρέβσκι δάγκωσε ένα αφράτο ψωμάκι και ανακάλυψε μέσα του μια κατσαρίδα. Έστειλε να βρουν τον Φιλίποφ και αυτός αντέκρουσε όλες τις κατηγορίες εξηγώντας ότι δεν πρόκειται για κατσαρίδα, αλλά για σταφίδα». Προκειμένου να επιβεβαιώσει τα λεγόμενά του ο Φιλίποφ έφαγε ο ίδιος το ψωμάκι που είχε δαγκώσει ο κυβερνήτης. Την ίδια μέρα οι φούρνοι του άρχισαν να προσθέτουν στη ζύμη σταφίδες.

Σύμβολο αφθονίας.

Αφότου οι πρόγονοί μας άρχισαν να προσθέτουν στο μελόψωμο μπαχάρια, αυτό έκτοτε απέκτησε για πάντα την ονομασία «priánik». Αυτό συνέβη τον 13ο αιώνα. Πάντως, τα πρώτα «priániki» στη μεσαιωνική Ρωσία είχαν αρχίσει να παρασκευάζονται ήδη από τον 9ο αιώνα.

Βέβαια, είναι γεγονός ότι τον παλιό καιρό η συνταγή παρασκευής τους ήταν διαφορετική. Τότε, η ζύμη του «priánik» αποτελούταν από αλεύρι σίκαλης, χυμό μούρων και άγριο μέλι. Μάλιστα, το μέλι αποτελούσε το σχεδόν το ήμισυ από όλα τα υπόλοιπα συστατικά, γι’ αυτό και η ονομασία «μελόψωμο».

Η κ.Οτσκόβα αναφέρει ειδικότερα: «Τα “priániki” αρχικά ήταν σχεδιασμένα σε διάφορες μορφές και είχαν πάνω τους ανάγλυφα, ενώ αργότερα, οι τεχνίτες αρτοποιοί της πόλης Τούλα επινόησαν ξύλινα καλούπια με αποτύπωμα, και εμφανίστηκαν τα “priániki” με αποτυπωμένη σφραγίδα. Είναι ενδιαφέρον ότι το “priánik” συνέβαλε στη διαδικασία μόρφωσης, καθώς τα παιδιά συχνά μάθαιναν να γράφουν και να διαβάζουν από τα γράμματα που ήταν αποτυπωμένα πάνω στα “priániki”».

Για πολύ καιρό το «priánik» στοίχιζε ακριβότερα από το ψωμί, γι’ αυτό θεωρείτο πως αν οι σπιτονοικοκύρηδες τρώνε οι ίδιοι «priániki» και προσφέρουν και στους επισκέπτες, τότε η οικογένεια ζει με άφθονα τα αγαθά.

ΔΙΕΘΝΗ



Ακολουθήστε μας σε Google News, Facebook και Instagram και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Παρακαλώ γράψτε το σχόλιο σας!
Το όνομα σας ...