Γράσα, λιπαντικά αυτοκινήτων και βιομηχανικά λιπαντικά γενικότερα έχουν σημειώσει τεράστια εξέλιξη σε σχέση με την εποχή, που στην αγορά κυκλοφορούν τα πυκνά, παχύρρευστα ορυκτά. Ο σύγχρονος βιομηχανικός εξοπλισμός και τα αυτοκίνητα λιπαίνονται με λιπαντικά προηγμένης σύνθεσης, που εμπεριέχουν συνθετικές χημικές ενώσεις και πρόσθετα.
Σκοπός της νέας και αναβαθμισμένης σύνθεσης των σύγχρονων λιπαντικών αυτοκινήτων είναι να ενισχυθεί η απόδοση εκάστοτε κινητήρα. Αλλά τι ακριβώς είναι τα πρόσθετα των λιπαντικών και πως δουλεύουν, ώστε να προστατεύουν τα διάφορα μέρη ενός κινητήρα βελτιώνοντας ταυτόχρονα την απόδοσή του;
Τι είναι τα πρόσθετα που συναντάμε στα λιπαντικά αυτοκινήτων και σε άλλα λάδια κινητήρων
Τα πρόσθετα στα διάφορα βιομηχανικά λιπαντικά είναι χημικές ενώσεις, που βελτιώνουν τις ιδιότητες των λιπαντικών. Σκοπός τους είναι να βελτιώσουν τα χαρακτηριστικά του βασικού λιπαντικού στο οποίο προστίθενται. Αυτό το κατορθώνουν εξουδετερώνοντας αρνητικές ιδιότητες και προσθέτοντας νέες, που θα φανούν χρήσιμες στον κινητήρα.
Ποια είναι η ιδανική όμως η κατάλληλη αναλογία στην οποία πρέπει να χρησιμοποιηθούν; Τα πρόσθετα των λιπαντικών απαρτίζουν το 30% του συνολικού υγρού. Διαφορετικά η υπερβολική χρήση ενός πρόσθετου μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα, που έχουν τα λιπαντικά αυτοκινήτων.
Προκειμένου να διασφαλιστεί η ποιότητα, η απόδοση και η διάρκεια ζωής των κινητήρων, τα πρόσθετα χρησιμοποιούνται και στα ορυκτέλαια και στα συνθετικά λάδια.
Πως δουλεύουν τα πρόσθετα στα λάδια αυτοκινήτου;
Υπάρχουν πολλά πρόσθετα στα λάδια αυτοκινήτου και τα βιομηχανικά λιπαντικά, καθένα από τα οποία διαφοροποιείται ανάλογα με τις ιδιότητές τους. Πάμε να δούμε πως χωρίζονται βάσει των χαρακτηριστικών, που προσδίδουν στα λιπαντικά.
Αντιοξειδωτικά– Αυτού του τύπου τα λιπαντικά εμποδίζουν το οξυγόνο να έρθει σε επαφή με τα κινούμενα μέρη του κινητήρα. Έτσι μειώνεται η φθορά και η δημιουργία γλίτσας.
Παράγοντες κατά της φθοράς– Τα συγκεκριμένα πρόσθετα προσκολλώνται στις μεταλλικές επιφάνειες και εμποδίζουν τη φθορά, που προκύπτει από την τριβή των κινούμενων μερών στον κινητήρα. Συνήθως είναι αδρανείς ενώσεις, που αντιδρούν στην επαφή τους με μεταλλικές επιφάνειες σχηματίζοντας ένα σαπουνώδες φιλμ, που μειώνει την τριβή.
Πρόσθετα για την υπερβολική πίεση– Όμοια με τους παράγοντες κατά της φθοράς, τα πρόσθετα υπερβολικής πίεσης αντιδρούν με τα μέρη του κινητήρα, που σταματά την καταπόνησή τους. Ενεργοποιούνται από τον φόρτο και τις υψηλές θερμοκρασίες. Αυτά είναι τα στανταρ πρόσθετα για τα λιπαντικά των γραναζιών.
Τροποποιητές ιξώδους – Αυτά αποτρέπουν την αραίωση των λιπαντικών, όταν ο κινητήρας φτάνει υψηλές θερμοκρασίες. Παρασκευάζονται από πολυμερή με αποτέλεσμα ο όγκος τους να αυξάνεται καθώς ζεσταίνονται και κάνουν τα λάδια αυτοκινήτου πιο παχύρρευστα.
Από την άλλη καθώς οι θερμοκρασίες πέφτουν και ο κινητήρας κρυώνει, συρρικνώνονται. Έτσι εξασφαλίζεται η κατάλληλη πυκνότητα του λιπαντικού σε ένα μεγάλο εύρος θερμοκρασιών.
Αντιαφριστικοί παράγοντες– Αυτά τα χημικά με την ειδική σύσταση είναι κατάλληλα σχεδόν για όλα τα βιομηχανικά λιπαντικά. Χάρη στη σύστασή τους μπορούν να σπάνε τα τείχη μιας φυσαλίδας, να την αραιώνουν και τελικά να τη σπάνε. Αντιμετωπίζουν τη δημιουργία αφρού στα βιομηχανικά λιπαντικά μειώνοντας την οξείδωση καθώς απομακρύνουν την παρουσία του αέρα.
Τροποποιητές τριβής– Είναι χημικά που μειώνουν την τριβή μεταξύ των κινούμενων μερών του κινητήρα. Τα χημικά μειώνουν την τριβή μεταξύ των κινούμενων μερών του κινητήρα. Τα συγκεκριμένα πρόσθετα χρησιμοποιούνται συνήθως στα συστήματα μετάδοσης και βοηθάνε στη μείωση της κατανάλωσης καυσίμου, αυξάνουν τη διάρκεια ζωής των μερών του κινητήρα και μειώνουν τον σχηματισμό κατάλοιπων από τα λιπαντικά.
Πρόσθετα σημείου ροής – Το σημείο ροής των λιπαντικών μαρτυρά τη χαμηλότερη θερμοκρασία στην οποία τα βιομηχανικά λιπαντικά παραμένουν ρευστά. Αυτού του τύπου τα πρόσθετα επιτρέπουν στα λιπαντικά να ρέουν καλύτερα σε χαμηλότερες θερμοκρασίες. Έτσι μειώνεται ο σχηματισμός κρυστάλλων κεριού και η δημιουργία ιζημάτων.
Οι διασπορείς– Οι διασπορείς αποτρέπουν τα σωματίδια αιθάλης να σχηματίσουν μεγάλα κατάλοιπα στα λιπαντικά αυτοκινήτων. Αποτελούνται από σωματίδια τέτοια, που εντοπίζουν την αιθάλη, ενώ η λιποδιαλυτή σύνθεσή τους επιτρέπει να καλύπτουν μέρη της αιθάλης και τα αποτρέπουν από το να προσκολλώνται μεταξύ τους ή σε άλλα μέρη του κινητήρα. Έτσι τα διαχωρίζει από τα λιπαντικά, ώσπου οι εναποθέσεις ιζημάτων απομακρύνονται κατά την αλλαγή λιπαντικών.
Καθαριστικοί παράγοντες: Ακατάλληλοι για λιπαντικά αεροσυμπιεστών–
Ενώ οι καθαριστικοί παράγοντες είναι πρόσθετα απαραίτητα για τα λάδια αυτοκινήτου, απαγορεύεται η προσθήκη τους στα λιπαντικά αεροσυμπιεστών. Αυτό συμβαίνει, γιατί μπορεί να προκαλέσουν οξείδωση του κινητήρα. Τι κάνουν όμως τα συγκεκριμένα πρόσθετα;
Οι καθαριστικοί παράγοντες απομακρύνουν τα κατάλοιπα και τη γλίτσα, ενώ εξισορροπούν τυχόν οξέα, που σχηματίζονται στον κινητήρα και στα βιομηχανικά λιπαντικά. Είναι η βάση για την αλκαλικότητα του λιπαντικού. Η περιεκτικότητα καθαριστικών παραγόντων στα λάδια αυτοκινήτου και τα βιομηχανικά λιπαντικά αναγράφεται στον αριθμό βάσης του λιπαντικού.
Αυτό που γίνεται κατανοητό με τη χρήση των σύνθετων λιπαντικών και των πρόσθετων σε όλο το φάσμα των βιομηχανικών λιπαντικών, είναι ότι για τη χρήση τους υπάρχει μια προϋπόθεση. Πρέπει πάντα να συμβουλευόμαστε τον κατασκευαστή ή να ρωτάμε τους ειδικούς, καθώς καθένα από αυτά έχει έναν ορισμένο σκοπό, που εξυπηρετεί.
Image by Freepik
