Όλα όσα θέλετε να γνωρίζετε για το «Εξοικονομώ ΙΙ» – 500 εκατ. για την ενεργειακή θωράκιση 35.000 κατοικιών

Έρχεται το  «Εξοικονομώ ΙΙ» που με συνολικό προϋπολογισμό 500 εκατ. ευρώ (250 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ) έχει στόχο να αναβαθμίσει ενεργειακά τις κατοικίες των δικαιούχων του προγράμματος, με επιδότηση που φτάνει έως και το 70%. Η υποβολή αιτήσεων αρχίζει στις 28 Φεβρουαρίου.

Εκτιμάται ότι θα ενταχθούν συνολικά 35.000 κατοικίες, με ανώτερο όριο επιχορήγησης τις 25.000 ευρώ ανά υπόθεση. Σε αντίθεση με παλαιότερα προγράμματα, οι αιτήσεις και η παρακολούθηση της υπόθεσης θα γίνεται ηλεκτρονικά, με την συνδρομή του πληροφοριακού συστήματος που έκανε δωρεά η Ελληνική Ένωση Τραπεζών, αλλά αυτή τη φορά, δεν έχει ως προυποόθεση για την ένταξη, τη λήψη δανείου τραπεζικού δανείου. Όμως, αν χρειαστεί δανεισμός, τότε το επιτόκιο είναι επιδοτούμενο από το πρόγραμμα!

Για να ενταχθεί κάποιος στο πρόγραμμα, αν καλύπτει τις προϋποθέσεις, πρέπει να καταθέσεις τα δικαιολογητικά και να συμπληρώσει την αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα του Προγράμματος στον ιστότοπο, .  Μία από τις προϋποθέσεις είναι η οικία να έχει ενεργειακό βαθμό Δ’ ή μικρότερο.  Αν ο ιδιοκτήτης δεν έχει Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης τότε μπορεί να απευθυνθεί σε Ενεργειακό Επιθεωρητή, ώστε να διενεργηθεί η πρώτη ενεργειακή επιθεώρηση της ιδιοκτησίας τους.

Στο πρόγραμμα, μπορούν να ενταχθούν μονοκατοικίες, πολυκατοικίες ακόμα και διαμερίσματα. Όμως, πρέπει υποχρεωτικά να είναι κύρια κατοικία.

Η επιχορήγηση, δεν είναι ίδια για όλους. Διαμορφώνεται ανάλογα το ατομικό ή το οικογενειακό εισόδημα, +5% ανά προστατευόμενο μέλος. Σύμφωνα με τον οδηγό προγράμματος υπάρχουν επτά κλίμακες εισοδήματος, όπου οι οικονομικά ασθενέστεροι λαμβάνουν και τη μεγαλύτερη επιδότηση (70%). Το όριο κόστους ανά υπόθεση είναι 25.000 ευρώ και το μέγιστο ύψος της επιδότησης, δεν μπορεί να ξεπεράσει το 70% δηλαδή, 17.500 ευρώ.

Συγκεκριμένα, στις βαθμίδες 1-4 που εντάσσονται τα οικογενειακά εισοδήματα  έως 35.000 ευρώ η επιδότηση φτάνει το 70%, ενώ στις βαθμίδες 5 και 6, δηλαδή εισοδήματα έως 45.000 ευρώ περιορίζεται στο 50%. Στην βαθμίδα επτά που αφορά εισοδήματα από 45.000 έως 50.000 ευρώ, προβλέπεται μηδενική επιχορήγηση.  

Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι η 7η κατηγορία δεν κερδίζει τίποτα, αφού δικαιούται δάνειο στο 100% του επιλέξιμου προϋπολογισμού και επιδότηση επιτοκίου. Για την ένταξη στην 7 βαθμίδα, η λήψη δανείου είναι υποχρεωτική. Και σε αυτή την περίπτωση, το κόστος ενεργειακού επιθεωρητή, συμβούλου έργου και κόστη των απαραίτητων μελετών καλύπτονται από τον προϋπολογισμό του «Προγράμματος Άμεσης Ενίσχυσης».

Σύμφωνα με στοιχεία του 2012, που περιλαμβάνει ο οδηγός του προγράμματος, ο κτιριακός τομέας ευθύνεται για το 45% της συνολικής εγχώριας κατανάλωσης ενέργειας. Οι κατοικίες / νοικοκυριά αποτελούν έναν από τους πλέον σημαντικούς καταναλωτές ενέργειας στη χώρα, καθώς αντιπροσωπεύουν το 83,68% του συνολικού αριθμού της ποσότητας του κτιριακού αποθέματος.

Καθοριστικός παράγοντας στην κατανάλωση ενέργειας είναι η παλαιότητα των κτιρίων. Ειδικότερα, το 55% των κτιρίων με χρήση κατοικίας έχει κατασκευαστεί πριν το έτος 1980, δηλαδή είναι θερμικά απροστάτευτα, ενώ λόγω της οικονομικής ύφεσης, ο αριθμός των κτιρίων που έχει κατασκευαστεί μετά το 2010, με τις ελάχιστες απαιτήσεις του ΚΕνΑΚ, είναι μόλις το 1,5% του συνολικού αποθέματος κανονικών κατοικιών που χρησιμοποιούν τα νοικοκυριά. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 83,82% των κτιρίων που έχουν κατασκευαστεί πριν το έτος 1980 είναι κατηγορίας Η, σύμφωνα με τα Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης που είχαν εκδοθεί έως το έτος 2014 (στοιχεία ΥΠΕΚΑ), ενώ τα κτίρια που κατασκευάστηκαν τις επόμενες τρεις δεκαετίες ήταν σε μεγάλο ποσοστό κατηγορίας Γ ή Δ.

Σύμφωνα με τους συντάκτες, η ανακαίνιση του κτιριακού αποθέματος για την επίτευξη υψηλής ενεργειακής απόδοσης, εκτός από την εξοικονόμηση ενέργειας και τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, παρέχει πρόσθετα οφέλη και σε άλλους οικονομικούς και κοινωνικούς τομείς, όπως η ενεργειακή ασφάλεια, η καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, η απασχόληση και η υγεία.

Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από πόρους του ΕΤΠΑ και εθνικούς πόρους, και χορηγεί κίνητρα με τη μορφή επιχορήγησης (άμεση ενίσχυση) και δανείου (Ταμείο «Εξοικονομώ ΙΙ») με επιδότηση του επιτοκίου.

Το Πρόγραμμα συνίσταται στην παροχή κινήτρων για παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας στον οικιακό κτηριακό τομέα, με στόχο την μείωση των ενεργειακών αναγκών. Το Πρόγραμμα αφορά σε κτήρια που διαθέτουν οικοδομική άδεια ή άλλο νομιμοποιητικό έγγραφο, χρησιμοποιούνται ως κύρια κατοικία και των οποίων οι ιδιοκτήτες πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια. Ειδικότερα, το Πρόγραμμα περιλαμβάνει επτά (7) κατηγορίες κινήτρων στις οποίες οι Ωφελούμενοι εντάσσονται ανάλογα με το εισόδημα επιβολής εισφοράς της τελευταίας, από την υποβολή της αίτησης, εκκαθαρισμένης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.

Η υποβολή της αίτησης, η παρακολούθηση της υλοποίησης των παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας και ολοκλήρωσης του έργου συμπεριλαμβανομένης της προσκόμισης των δικαιολογητικών για την πιστοποίηση ολοκλήρωσης του έργου μπορεί να ανατίθεται από τους δυνητικά Ωφελούμενους σε σύμβουλο έργου.

Η υποβολή αιτήσεων ορίζεται μέχρι εξαντλήσεως των κεφαλαίων του Προγράμματος ανά Περιφέρεια και όχι μετά την 31.12.2021. Τα έργα των Ωφελούμενων (φυσικό και οικονομικό αντικείμενο) θα πρέπει να ολοκληρώνονται σε διάστημα εννέα μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης υπαγωγής. Η επιλεξιμότητα υποβαλλόμενων δαπανών για την ολοκλήρωση των έργων των Ωφελουμένων του προγράμματος λήγει την 16.06.2023. Η επιλεξιμότητα των δαπανών του Προγράμματος λήγει την 31.12.2023, σύμφωνα με το άρθρο 65 του κανονισμού 1303/2013, όπως κάθε φορά ισχύει.

 Η συνολική Δημόσια Δαπάνη του Προγράμματος ανέρχεται σε 292,43 εκατ. ευρώ (248,06 εκατ. ευρώ από το ΕΠΑNΕΚ- Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία»- και 44,37 εκατ. ευρώ από τα ΠΕΠ – Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα). Οι πόροι των ΠΕΠ (πλην του Βορείου Αιγαίου) βρίσκονται υπό την αίρεση ένταξης των αντίστοιχων πράξεων στα Επιχειρησιακά Προγράμματα, στη βάση των προσκλήσεων που έχουν εκδοθεί.