Ακολουθεί το κείμενο του Guardian που υπογράφει η Ελενα Σμιθ:
Ήταν ένα δείπνο που κάθονταν μόνο τέσσερις από τους 14 συμμετέχοντες, κανείς δεν μίλησε και κανείς δεν έφαγε. Καθήμενοι με τα κρυστάλλινα ποτήρια και τις ακριβές πορσελάνες, η Γερμανίδα Καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ και ο Γάλλος ομόλογός της Νικολά Σαρκοζί, στραβοκοίταζαν τους δύο άνδρες απέναντί τους, στην άλλη πλευρά του τραπεζιού.
Για τους δύο ηγέτες, παγιδευμένους στην κλιμακούμενη κρίση χρέους στην Ευρώπη, ήταν ένα δείπνο έκτακτης ανάγκης – που έλαβε χώρα στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της G20 στις Κάννες τον Νοέμβριο του 2011. Ηταν μία καθοριστική στιγμή στην οποία θα μπορούσε να διαλυθεί η ευρωζώνη, το πλέον φιλόδοξο σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ελλάδα δεν είχε έρθει ποτέ πιο κοντά στην έξοδο από το ευρώ και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είχε έρθει ποτέ πιο κοντά στην καταστροφή.
“Όλα τα χρόνια την ευρωπαϊκής μου πορείας δεν είδα ποτέ μία τέτοια «αντιδιπλωματική» συμπεριφορά”, θυμάται ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος βρέθηκε στο δραματικό δείπνο ως ο νέος υπουργός Οικονομικών της χώρας, μαζί με τον Έλληνα πρωθυπουργό, Γιώργο Παπανδρέου, και συγκέντρωσε τις βολές της Μέρκελ. “Το κλίμα ήταν εξαιρετικά βαρύ, απολύτως τραγικό”. “Και πολύ, πολύ επιθετικό”, συμπληρώνει.
Οι Νικολά Σαρκοζί, Ανγκελα Μέρκελ και ο Γιώργος Παπανδρέου, συναντήθηκαν με σκοπό να συζητήσουν την κρίση χρέους της Ελλάδα, με τα δραματικά γεγονότα να εξελίσσονται μόλις ο Γιώργος Παπανδρέου αποκάλυψε την απόφασή του να γίνει δημοψήφισμα σχετικά με τους όρους της βοήθειας και του προγράμματος διάσωσης της χώρας.
Η πρόταση, ανακοινώθηκε πριν την μάθουν οι έκπληκτοι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και ενώ μήνες διαπραγματεύσεων με την τρόικα και τους πιστωτές σε επίπεδο ΕΕ, ΕΚΤ και ΔΝΤ, συνταράσσουν όλη την Ευρώπη. Πολλοί φοβήθηκαν ότι το δημοψήφισμα θα βυθίσει την ήπειρο σε πλήρες χάος σε μια εποχή όπου το χρέος έπνιγε την Ιταλία και φαινόταν σαν να επρόκειτο να πνίξει και την Ελλάδα.
Το Βερολίνο και το Παρίσι, είχαν ήδη συμφωνήσει στο μεγαλύτερο πρόγραμμα βοήθειας που είχε δοθεί ποτέ σε χώρα και μόλις οι δύο ηγέτες άκουσαν την πρόταση του Γ. Παπανδρέου, βγήκαν από τα ρούχα τους, αναφέρει η εφημερίδα.
“Ο Σαρκοζί ήταν πολύ εκνευρισμένος” λέει ο Ευ. Βενιζέλος. “Κανείς δεν μπορούσε να μιλήσει επειδή, μιλούσε ασταμάτητα. Η Μέρκελ ήταν πιο ήρεμη αλλά το μήνυμά της ήταν σαφές: Ή ακυρώνεις το δημοψήφισμα ή το κάνεις με το ερώτημα «ναι» ή «όχι» στο ευρώ και ύστερα από αυτό θα δούμε αν θα προχωρήσουμε στην νέα μορφή βοήθειας του προγράμματος διάσωσης που είναι το κούρεμα”.
“Φανταστείτε τη αντίδραση των αγορών. Σε τρεις μέρες θα βρισκόμασταν αντιμέτωποι με την καταστροφή. Δεν θα μπορούσαμε ποτέ να κάνουμε αυτό το δημοψήφισμα γιατί αυτό θα σήμαινε την εκροή καταθέσεων από τις τράπεζες”, υποστηρίζει ο κ. Βενιζέλος.
Το δημοψήφισμα υποτίθεται ότι θα ήταν σχετικό με το πρόγραμμα λιτότητας αν ήταν “καλό ή κακό και ποτέ δεν θα γινόταν με το ερώτημα της παρουσίας της Ελλάδας στο ευρώ”, σημειώνει.
Τότε, φοβούμενη για το χειρότερο η Μέρκελ προτείνει στον Βενιζέλο να μείνει και να εξετάσουν μαζί με τον πρωθυπουργό του Λουξεμβούργου Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, που τότε ήταν επικεφαλής του Eurogroup, όλα τα πιθανά σενάρια εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. Παρόντες θα ήταν και οι υπουργοί οικονομικών της Γερμανίας και της Γαλλίας, “σε περίπτωση που το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν «ναι»”.
Μέχρι τώρα κανείς από όσους βρέθηκαν σ’ αυτή την συνάντηση δεν είχαν μιλήσει, εκτός από τον Γάλλο υπουργό Οικονομικών Φρανσουά Μπαρουέν, ο οποίος έγραψε για το περιστατικό σε βιβλίο που εξέδωσε.
Ο Παπανδρέου ήλπιζε το δημοψήφισμα θα φέρει την συναίνεση σε μια χώρα που σπαράσσονταν από διαφωνίες σχετικά με το επώδυνο φάρμακο που την ανάγκαζαν να πάρει.
Υπό την απειλή της εθνικής χρεοκοπίας αναγκάστηκε (ο Παπανδρέου) να εγκαταλείψει την ιδέα και έγινε ο πρώτος Ευρωπαίος ηγέτης που έχασε την θέση του από την κρίση, αφού αντικαταστάθηκε από τον τεχνοκράτη τραπεζίτη Λουκά Παπαδήμο.
Η εφημερίδα αναφέρεται στο βιβλίο El Dilemma, του πρώην Ισπανού πρωθυπουργού Λουίς Θαπατέρο, όπου όπως γράφει ο Σαρκοζί ήταν τόσο τσαντισμένος με το δημοψήφισμα του Παπανδρέου που προσπάθησε να ανέβει στο τραπέζι, φωνάζοντας “Είσαι γ@@@@@ ψυχοπαθής”.
Από αυτούς που βρισκόταν παρόντες, περιλαμβανομένων και της επικεφαλής του ΔΝΤ Christine Lagarde, άλλα και του προέδρου της Κομισιόν, Ζοσέ Μπαρόζο, δεν έχει αναφερθεί κάτι σχετικά με την βραδιά αυτή.
Όταν αναφέρεται στα περιστατικά των Καννών, ο Βενιζέλος, ένας ευμεγέθης άνδρας ακόμα χλομιάζει.. Ο Παπανδρέου δεν είχε πει τίποτα στον υπουργό Οικονομικών του, για τα σχέδιά του περί δημοψηφίσματος, πριν του το ανακοινώσει.
“Δεν μου είπε τίποτα επειδή ήξερε ότι θα ήμουν εναντίον” σημειώνει ο Ευ. Βενιζέλος.
Στην αρχή ο Ευ. Βενιζέλος υποστήριξε την ιδέα καθώς δεν ήθελε να βαθύνει το χάσμα στο κυβερνητικό κόμμα. Αλλά όταν ένα e-mail από τον Παπανδρέου τον έκανε να καταλάβει ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν είχε ενημερώσει κανέναν από τους άλλους Ευρωπαίους ηγέτες, ο υπουργός Οικονομικών αρρώστησε και μπήκε στο νοσοκομείο από το άγχος.
“Ήταν άλλο πράγμα το γεγονός ότι δεν με είχε ενημερώσει και εντελώς άλλο ότι δεν το είχε πει στην Μέρκελ, τον Σαρκοζί και τους άλλους Ευρωπαίους ηγέτες”, σημειώνει.
“Τι θα συμβεί αν χάσουμε” του είπα: “Είσαι καλά, ανακοινώνεις αυτά τα πράγματα και ρωτάς τώρα; Δεν σκέφτηκες γι αυτό πριν; Ένοιωσα τόσο άρρωστος όταν διάβασα το mail που πήγα στην κλινική στις 4 το πρωί”, τονίζει.
Στις 06:30 χτύπησε το τηλέφωνο του Ευ. Βενιζέλου και στην άλλη πλευρά της γραμμής ήταν ο Σαρκοζί, ακολούθησε ο Όλι Ρεν και μετά ο Γιούνκερ, ήθελαν να μάθουν τη συμβαίνει. Δεν υπήρχε άλλη λύση, έπρεπε να πετάξω στις Κάννες με τον Παπανδρέου, αναφέρει στους Βρετανούς ο Ευ. Βενιζέλος.
“Σαν υπουργός Οικονομικών έπρεπε να πω κάτι. Αν την επόμενη μέρα οι Έλληνες ξυπνούσαν με αβέβαιο το μέλλον της χώρας στην Ευρώπη, αυτό θα προκαλούσε πανικό και εκροή κεφαλαίων”, τονίζει.
“Θα προκαλούσε μεγάλη ζημιά στην ευρωζώνη και θα αυτοκαταστρεφόμασταν”, δηλώνει.
Καθώς ο πρωθυπουργός της Ελλάδας πετούσε πίσω στην Αθήνα, τον είχε πάρει ο ύπνος και στο διάστημα αυτό ο Ευ. Βενιζέλος έγραφε την δήλωσή του που θα σήμαινε την αρχή του τέλους για το δημοψήφισμα.
“Η θέση στην Ελλάδα στο πλαίσιο του ευρώ είναι μια ιστορική κατάκτηση που δεν μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση και να εξαρτάται από ένα δημοψήφισμα” ανέφερε στις 4.45 τρεις ώρες πριν ανοίξουν οι τράπεζες στην Ελλάδα και εννιά ώρες μετά το γεύμα στις Κάνες.
Η χειρότερη ώρα για την ευρωζώνη είχε περάσει.
