ΔΝΤ: Στους Έλληνες εργαζόμενους το μεγαλύτερο χτύπημα της κρίσης

Η ελληνική αγορά εργασίας, δέχτηκε το μεγαλύτερο χτύπημα, από την παγκόσμια οικονομική κρίση, από όλες της χώρες του ΔΝΤ .  Σύμφωνα με νέα έκθεση του Ταμείου, που παρουσιάστηκε ενόψει της Εαρινής Συνόδου στις 20-22 Απριλίου,  η ελληνική αγορά δέχτηκε το μεγαλύτερο σοκ μεταξύ των 37 ανεπτυγμένων κρατών που μελετά. Φυσικά, από τους τεχνοκράτες της Ουάσιγκτον, επισημαίνεται ότι η χώρα μας παρουσίασε τη μεγαλύτερη αύξηση της ανεργίας, ενώ παράλληλα κατεγράφη και η μεγαλύτερη μείωση της απασχόλησης.

Στην 6μηνιαία έκθεση για τις προοπτικές της παγκόσμιας Οικονομίας (World Economic Outlook), από την οποία δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα τρία κεφάλαια,  αναφέρεται ότι στη σειρά με τις μεγαλύτερες αναταράξεις στην αγορά εργασίας, πρώτη ήταν η Ελλάδα, μετά η Κύπρος και ακολουθούν, Ισπανία, Ιρλανδία και Πορτογαλία. Στο άλλο άκρο, μεγάλη αύξηση της απασχόλησης παρατηρήθηκε στη Μάλτα, τη Σιγκαπούρη, τη Γερμανία και την Κορέα. Σήμερα δόθηκαν στη δημοσιότητα, τα κεφάλαια 2, 3 και 4, τα οποία αφορούν κυρίως την αγορά εργασίας.

ΔΝΤ: Η αγορά Εργασίας, μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση

Στο πρώτο κεφάλαιο, επισημαίνεται ότι ο βαθμός στον οποίο έχουν αλλάξει οι τάσεις στη εργασία, από τη στιγμή που χτύπησε η παγκόσμια οικονομική κρίση. Για τους νέους και τους μεγαλύτερους σε ηλικία εργαζομένους, υπάρχει μικρή διαφορά στην εξέλιξη των ποσοστών συμμετοχής για τη μεσαία οικονομία. Εντούτοις, η μείωση της συμμετοχής επιταχύνθηκε κυρίως για τους άνδρες και μειώθηκε ο ρυθμός με τον οποίο οι γυναίκες εντάχθηκαν στο εργατικό δυναμικό μετά το 2008.

Επισημαίνεται ότι είναι δύσκολο να απομονώσουμε την επίδραση της κρίσης από τη σταθερή μείωση των κερδών στη συμμετοχή των γυναικών τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Αυτά τα πρότυπα είναι γενικά παρόμοια σε χώρες που παρουσίασαν σχετικά μεγάλες απώλειες παραγωγής ως αποτέλεσμα των παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών και ευρωπαϊκών κρίσεων χρέους και εκείνων που ήταν σχετικά προστατευμένες από τις δυσμενείς τους συνέπειες (σ.σ. Όπως η Ελλάδα και η Κύπρος).

Τα ποσοστά απασχόλησης αυξήθηκαν στις περισσότερες προηγμένες οικονομίες πριν από την παγκόσμια οικονομική κρίση, αλλά από τότε μειώθηκαν σε πάνω από το ήμισυ. Οι ροές από την αδράνεια δείχνουν ότι το μερίδιο των αποθαρρυμένων εργαζομένων (ανενεργών τώρα, αλλά ανέργων το προηγούμενο έτος) αυξάνονται από την κρίση και πλησιάζουν την κορυφή.

Οι αναλυτές του Ταμείου επισημαίνουν ότι η αξιολόγηση των κατάλληλων πολιτικών απαντήσεων για την εξουδετέρωση της καθοδικής πίεσης στην προσφορά εργασίας λόγω της γήρανσης, απαιτεί μια σαφή κατανόηση των παραγόντων του συνολικού ποσοστού συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό και των αποφάσεων των ατόμων να βρίσκονται στην αγορά εργασίας.

Δύο βασικοί παράγοντες στηρίζουν τις αλλαγές των συνολικών ποσοστών συμμετοχής: μεταβολές της ηλικιακής δομής του του πληθυσμού και των αλλαγών στην προσκόλληση του εργατικού δυναμικού ατόμων διαφορετικών ηλικιών. Η συμμετοχή του εργατικού δυναμικού ποικίλλει σημαντικά κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου, αυξάνεται ραγδαία κατά την εφηβεία, κόβεται κατά τη διάρκεια των εργάσιμων ετών και μειώνεται με την ηλικία και τη συνταξιοδότηση.

Ως εκ τούτου, επισημαίνεται ότι οι μεταβολές στην κατανομή ηλικίας αποτελούν σημαντική κινητήρια δύναμη των κινήσεων στο συνολικό ποσοστό συμμετοχής. Αυτές οι μετατοπίσεις έχουν γίνει ιδιαίτερα έντονες την προηγούμενη δεκαετία στις προηγμένες οικονομίες καθώς η εξαιρετικά μεγάλη ομάδα ανθρώπων που γεννήθηκαν τα χρόνια μετά τον Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο άρχισαν να φθάνουν στην ηλικία συνταξιοδότησης.

Με τη σειρά τους, πολλοί αλληλένδετοι παράγοντες επηρεάζουν τις αποφάσεις των ατόμων για την παροχή εργασίας σε διάφορα σημεία της ζωής τους, καθώς εκτιμούν την αναμενόμενη απόδοση στην εργασία της αγοράς σε σχέση με τη μη συμμετοχή. Τα ατομικά χαρακτηριστικά, όπως το φύλο, το μορφωτικό επίπεδο, το προηγούμενο επάγγελμα και η δομή των νοικοκυριών, διαμορφώνουν σαφώς τέτοιες αποφάσεις, επειδή καθορίζουν τα πιθανά κέρδη στην αγορά σε σχέση με τη μη συμμετοχή.

Ωστόσο, οι πολιτικές της αγοράς εργασίας, τα ιδρύματα και οι μη οικονομικοί παράγοντες που διέπουν την προοπτική εύρεσης (ή διατήρησης) μιας εργασίας και το σχετικό όφελος από την εργασία μπορούν επίσης να επηρεάσουν τη συμμετοχή. Ορισμένες από αυτές τις πολιτικές, όπως το σύστημα φορολογικών παροχών, επηρεάζουν άμεσα το κίνητρο για την παροχή εργασίας. άλλοι, όπως τα ιδρύματα καθορισμού των μισθών, μπορούν να διαμορφώσουν την προσφορά έμμεσα μέσω της μειωμένης ζήτησης εργασίας. Για παράδειγμα, η αύξηση του φόρου απασχόλησης θα μπορούσε να μειώσει το κίνητρο για εργασία ή να αναζητήσει απασχόληση, τόσο με τη μείωση των καθαρών αποδοχών όσο και με την καταστολή της ζήτησης εργασίας των επιχειρήσεων ως αποτέλεσμα του υψηλότερου κόστους εργασίας. Αντίστροφα, τα ενεργά προγράμματα για την αγορά εργασίας που υποστηρίζουν τους αναζητητές θέσεων εργασίας για την εξεύρεση κενών θέσεων μπορούν να ωθήσουν τα άτομα να ενταχθούν στο εργατικό δυναμικό και να αποτρέψουν την απόσπαση μόνιμων αποσπασμάτων από αυτούς που χάνουν προσωρινά την απασχόληση. Οι πολιτισμικές στάσεις απέναντι στον ρόλο των ανθρώπων στην κοινωνία είναι επίσης σημαντικές επειδή καθορίζουν την ακαταλληλότητα της εργασίας στην αγορά – για παράδειγμα, μέσω κοινωνικών κανόνων ή προσωπικών πεποιθήσεων.

Οι πολιτικές προσαρμοσμένες στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν συγκεκριμένοι εργαζόμενοι μπορούν επίσης να επηρεάσουν τις αποφάσεις τους για την προσφορά εργασίας. Για παράδειγμα, η παροχή παιδικής μέριμνας, καθώς και πολιτικές φιλικές προς την οικογένεια που κάνουν την εργασία πιο ευέλικτη, διευκολύνουν τις γυναίκες να συνδυάζουν αμειβόμενη απασχόληση και μητρότητα και μπορεί να αποθαρρύνουν την έξοδο από την αγορά εργασίας.

 Τέλος, για τους μεγαλύτερους σε ηλικία εργαζόμενους, τα κίνητρα που ενσωματώνονται στα συνταξιοδοτικά συστήματα και άλλα προγράμματα κοινωνικής μεταβίβασης είναι σημαντικές εκτιμήσεις στις αποφάσεις συνταξιοδότησης. Οι πολιτικές που επιτρέπουν την ταχεία ένταξη των μεταναστών στις αγορές εργασίας, όπως η άδεια εργασίας, η πρόσβαση σε γλώσσες και τα διαθέσιμα προγράμματα μπορούν να τους βοηθήσουν να ξεπεράσουν τα πολλά μειονεκτήματά τους, συμπεριλαμβανομένης της έλλειψης πληροφόρησης, της ανεπαρκούς πρόσβασης σε ανεπίσημα δίκτυα, των μεταβιβάσιμων δεξιοτήτων και προσόντων και της χαμηλής γλωσσικής επάρκειας.