Διδάγματα από μια επέτειο

Κυριακή 17/07/2016 – 12:35

Βουλή

Η χθεσινή επέτειος του βασιλικού πραξικοπήματος-του 1965-και των «Ιουλιανών» που ακολούθησαν, προσφέρεται για τη συναγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων, που κατά περίεργη συγκυρία, μάλιστα, αποκτούν και επίκαιρη σημασία, εν όψει της συζήτησης για το ρόλο και τις αρμοδιότητες του Προέδρου της Δημοκρατίας. Προφανώς, μια βαθιά και ολοκληρωμένη ανάλυση, που θα λάμβανε υπόψη και το συνολικό, ιστορικό και πολιτικό πλαίσιο,  θα οδηγούσε σε πιο σύνθετες ερμηνευτικές προσεγγίσεις. Στον πυρήνα, ωστόσο, των γεγονότων, το επίδικο ζήτημα, αφορούσε την ίδια τη λειτουργία του πολιτεύματος. Όπως επιγραμματικά το είχε διατυπώσει ο Γεώργιος Παπανδρέου, το ερώτημα που ετέθη ήταν: «Ποιος κυβερνά; Ο βασιλεύς ή ο λαός»; Εννοούσε ότι στο πλαίσιό της, τότε, Βασιλευόμενης Δημοκρατίας, ο, κληρονομικός, Ανώτατος Αρχοντας, όφειλε να περιοριστεί στο ρόλο του ρυθμιστή του πολιτεύματος, αναγνωρίζοντας το κυριαρχικό δικαίωμα του εκλεγμένου Πρωθυπουργού, στην άσκηση της εκτελεστικής εξουσίας, εν προκειμένω δε, στην επιλογή των υπουργών του. Στην πραγματικότητα, τότε ετέθη, με απόλυτο καθαρό τρόπο, η οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων του Ανώτατου Αρχοντα, στο πλαίσιο της λογικής που εξέφρασε, με μια ακόμη επιγραμματική του διατύπωση, ο μεγάλος πρωταγωνιστής εκείνης της περιόδου, Γεώργιος Παπανδρέου: «Ο βασιλεύς βασιλεύει και ο λαός κυβερνά», δια της κυβερνήσεως, βέβαια, που εκείνος επιλέγει. Ήταν, τότε, που τέθηκε εμφαντικά, με την πίεση και του λαϊκού παράγοντα, η ανάγκη περιορισμού ή και εξάλειψης των άτυπων δικαιωμάτων παρέμβασης, του εκάστοτε βασιλιά, στην άσκηση της εκτελεστικής εξουσίας και μάλιστα στο στενό της πυρήνα, όπως ήταν η σύνθεση της κυβέρνησης και οι αλλαγές σ` αυτήν, ιδιαίτερα σε κρίσιμους τομείς, όπως το υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Κάτι τέτοιο, μέχρι τότε, δεν ήταν διόλου αυτονόητο, αφού και οι πολιτικές δυνάμεις, οι αστικές τουλάχιστον, συμπεριλαμβανομένης και της τότε ηγεσίας της Ένωσης Κέντρου, είχαν αποδεχθεί τα ντε φάκτο «παρεμβατικά δικαιώματα» του βασιλιά. Ας μη ξεχνάμε ότι, ακόμη και υπό το Σύνταγμα του 1952, παρεχόταν η ευχέρεια στον Ανώτατο Αρχοντα, να παρακάμπτει την αρχή της «δεδηλωμένης», διορίζοντας πρωθυπουργούς της αρεσκείας του. Ήταν αυτή η τραυματική ιστορική εμπειρία, που οδήγησε, μετά την πτώση της δικτατορίας, στη θεσμική κατοχύρωση του «πρωθυπουργικού δικαιώματος», στην άσκηση της διακυβέρνησης και την αυστηρή οριοθέτηση των ρόλων. Κάτι που κατέστη ακόμη πιο σαφές, μετά και την αναθεώρηση του 1985-86.

Πηγή:



Ακολουθήστε μας σε Google News, Facebook και Instagram και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Παρακαλώ γράψτε το σχόλιο σας!
Το όνομα σας ...