Διπλή αναβάθμιση από την Moody’s που βλέπει καθαρή έξοδο από το μνημόνιο!

Ετοιμάζεται σημαντική ελάφρυνση χρέους – Η Ελλάδα δεν ξαναγυρίζει πίσω!

Την καλύτερη απάντηση σε όσους αμφιβάλουν για την ανοδική δυναμική της ελληνικής Οικονομίας, έδωσε ο Οίκος αξιολόγησης Moody’s, που προχώρησε σε ξαφνική αναβάθμιση του αξιόχρεους της Ελλάδας, κατά δύο βαθμίδες!  Πλέον η πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας, ανέβηκε στο B3 από Caa2, ενώ οι αναλυτές κράτησαν και θετικές τις προοπτικές (outlook), προσβλέποντας νέα  αναβάθμιση!  Σύμφωνα με την ανακοίνωση, στην Ελλάδα υπάρχει ουσιαστική δημοσιονομική πρόοδος, κάτι που θα οδηγήσει σε «καθαρή έξοδο» της Ελλάδας από το μνημόνιο τον Αύγουστο.

Στην ανακοίνωση της αναβάθμισης, που έγινε από τα γραφεία του Οίκου στοΛονδίνο, Η υπηρεσία Moody’s Investors Service (“Moody’s”) αναβάθμισε τη βαθμολογία της Ελλάδας στε Β3 από το Caa2. Οι ανώτερες εγγυημένες ομολογίες και τα προγράμμτα  της Ελλάδας αναβαθμίστηκαν επίσης στο B3 / (P) B3 από το Caa2 / (P) Caa2. Οι προοπτικές παραμένουν θετικές.

Οι κύριοι λόγοι για τη σημερινή αναβάθμιση είναι οι ότι:

1. Η Ελλάδα έχει επιτύχει σημαντικές δημοσιονομικές και θεσμικές βελτιώσεις στο πλαίσιο του τρέχοντος προγράμματος προσαρμογής, το οποίο πιστεύει ότι η Moody’s θα διατηρηθεί τα επόμενα χρόνια. Αυτές οι βελτιώσεις με τη σειρά τους θα πρέπει να συμβάλουν στη στήριξη της ανάκαμψης τόσο της οικονομίας όσο και του τραπεζικού τομέα.

2. Η Moody’s πιστεύει ότι η Ελλάδα θα ολοκληρώσει με επιτυχία το τρίτο της πρόγραμμα υποστήριξης και θα επιστρέψει στην αυτάρκεια και στη χρηματοδότηση της αγοράς. Η «καθαρή» έξοδό του θα υποστηριχθεί βραχυπρόθεσμα από ένα σημαντικό αποθεματικό ταμειακών διαθεσίμων και μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα από την ισχυρή δέσμευση των πιστωτών της χώρας της ζώνης του ευρώ να προσφέρουν περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους ·

3. Συνεπώς, ο κίνδυνος άλλης αφερεγγυότητας ή αναδιάρθρωσης του χρέους που οφείλεται σε ιδιώτες επενδυτές έχει μειωθεί σημαντικά και η αβεβαιότητα γύρω από την απόφαση αυτή έχει επίσης μειωθεί σημαντικά. Ενώ η Ελλάδα βρισκόταν σε μια παρόμοια συγκυρία στα μέσα του 2014, η Moody’s πιστεύει ότι ο κίνδυνος αντιστροφής και εκτροχιασμού της φορολογικής και οικονομικής προόδου που επιτεύχθηκε είναι τώρα ουσιαστικά χαμηλότερος.

Οι προοπτικές των αξιολογήσεων παραμένουν θετικές. Η Moody’s θα μπορούσε να αναβαθμίσει περαιτέρω τη βαθμολογία εάν οι μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος απέδωσαν αποτελέσματα πιο θετικά από τα αναμενόμενα, οδηγώντας σε σταθερή οικονομική ανάπτυξη και σε ταχύτερη μείωση του δείκτη δημόσιου χρέους στο πλαίσιο ενός σταθερού πολιτικού περιβάλλοντος.

Η Moody’s ξεχνάει το Grexit

Τα μακροπρόθεσμα ανώτατα όρια χώρας για τα ομόλογα σε ξένο νόμισμα και σε τοπικό νόμισμα αυξήθηκαν στο Ba2 από τη Β3, για να αντικατοπτριστεί ο μειωμένος κίνδυνος εξόδου της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ. Τα μακροπρόθεσμα ανώτατα όρια για καταθέσεις σε ξένο νόμισμα και σε τοπικό νόμισμα αυξήθηκαν στο B3 από το Caa2. Τα ανώτατα όρια καταθέσεων παραμένουν ευθυγραμμισμένα με την αξιολόγηση κρατικών ομολόγων ώστε να αντικατοπτρίζουν τους τρέχοντες ελέγχους κεφαλαίου. Τα βραχυπρόθεσμα ανώτατα όρια των ομολόγων σε ξένο νόμισμα και των τραπεζικών.

Βασικός λόγος της αναβάθμισης είναι οι σημαντικές δημοσιονομικές και θεσμικές βελτιώσεις στο πλαίσιο του τρέχοντος προγράμματος, βελτιώσεις που αναμένεται να συνεχιστούν και στο μέλλον.

Η Ελλάδα ξεπέρασε όλες τις προσδοκίες

Η απόδοση της Ελλάδας στο πλαίσιο του τρέχοντος τρίτου προγράμματος προσαρμογής ξεπέρασε τις προσδοκίες και ήταν πολύ ισχυρότερη από ό, τι στα δύο προηγούμενα προγράμματα. Συγκεκριμένα, η ελληνική κυβέρνηση κατάφερε να θέσει τα δημόσια οικονομικά της σε πιο βιώσιμη βάση, με πρωτογενή πλεονάσματα άνω του 2% του ΑΕΠ και σχεδόν ισοσκελισμένα συνολικά το 2016 και το 2017. Σημαντικό μέρος της βελτίωσης οφείλεται τα διαρθρωτικά μέτρα που θα παράσχουν διαρκή δημοσιονομικά οφέλη, συμπεριλαμβανομένων των μεταρρυθμίσεων στα συστήματα εισοδήματος και προστιθέμενης αξίας, μεταρρύθμιση των δαπανών για τη συνταξιοδότηση και την υγειονομική περίθαλψη, αναδιάρθρωση των δημόσιων επιχειρήσεων, καθώς και μέτρα για τη συγκράτηση Συνολικά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι το σωρευτικό όφελος από τα διαρθρωτικά δημοσιονομικά μέτρα θα ανέλθει στο 4,5% περίπου του ΑΕΠ έως τα τέλη του 2018.

Επιπλέον, η ελληνική κυβέρνηση έχει θεσπίσει μια ενδεχόμενη δημοσιονομική δέσμη αυτόματων αυξήσεων φόρων και περικοπών δαπανών που θα ενεργοποιηθούν εάν χρειαστεί για την επίτευξη του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος (3,5% του ΑΕΠ) για τα έτη 2019-2022.

Τα μέτρα αυτά υποστηρίζουν την άποψη ότι οι στόχοι του προϋπολογισμού είναι πιθανόν να επιτευχθούν ακόμη και αν η οικονομική ανάπτυξη αποδειχθεί πιο συγκρατημένη από ότι αναμένεται σήμερα. Μια τέτοια δημοσιονομική επίδοση θα πρέπει να μειώσει τον δείκτη δημόσιου χρέους κατά περίπου 7% του ΑΕΠ μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, σε μόλις πάνω από 174% του ΑΕΠ το 2019, από μια κορυφή άνω του 181% το 2017.

Αντιμετωπίστηκαν οι βαθιές θεσμικές αδυναμίες της Ελλάδας

Σημαντική πρόοδος σημειώθηκε επίσης σε σχέση με τους άλλους στόχους του προγράμματος: αντιμετωπίζονται οι βαθιές θεσμικές αδυναμίες της Ελλάδας στη δημόσια και φορολογική διοίκηση καθώς και το δικαστικό σύστημα, οι οποίες συνέβαλαν στην κρίση, όπως αποδεικνύεται π.χ. με την ίδρυση ανεξάρτητων φορολογικών εσόδων και οντοτήτων ιδιωτικοποίησης και την αντικατάσταση των πολιτικά διορισμένων στα ανώτατα επίπεδα της δημόσιας διοίκησης. Αυτές οι αλλαγές θεσμικής και διακυβέρνησης θα οδηγήσουν με την πάροδο του χρόνου σε ορατές βελτιώσεις στις σημερινές χαμηλές θεσμικές επιδόσεις της Ελλάδας.

Πρόοδος στις Τράπεζες, μειώνονται τα κόκκινα δάνεια

Οι κυριότερες αδυναμίες του τραπεζικού τομέα – συμπεριλαμβανομένων των πολύ υψηλών επιπέδων μη εκτελεστικών ανοιγμάτων (NPEs) – αντιμετωπίζονται πιο έντονα απ ‘ό, τι τα τελευταία οκτώ χρόνια. Οι νομικές και τεχνικές απαιτήσεις για τη διεξαγωγή ηλεκτρονικών δημοπρασιών – ένα βασικό μέτρο για τις τράπεζες να πραγματοποιήσουν εξασφαλίσεις και να επιταχύνουν τον καθαρισμό των ισολογισμών τους – έχουν πλέον τεθεί σε ισχύ και οι ίδιες οι τράπεζες έχουν δεσμευτεί να επιτύχουν μεμονωμένους στόχους μείωσης τους.

Η Moody’s σημειώνει επίσης θετικά ότι η εξάρτηση του συστήματος από τη ρευστότητα έκτακτης ανάγκης από την Τράπεζα της Ελλάδος και το Ευρωσύστημα παρουσιάζει πτωτική πορεία το τελευταίο έτος και οι καταθέσεις πελατών επιστρέφουν στο σύστημα. Οι τράπεζες ήταν επίσης σε θέση να εκδίδουν καλυμμένα ομόλογα τους τελευταίους μήνες, διαφοροποιώντας τη χρηματοδότησή τους μακριά από τη χρηματοδότηση των κεντρικών τραπεζών. Από τα 25 δις ευρώ που διατέθηκαν, τελικά χρειάστηκαν μόνο τα 5,4 δις ευρώ.

Ώρα για επενδύσεις

Η οικονομία άρχισε να ανεβαίνει, αλλά  όχι με γρήγορο ρυθμό. Η Moody’s σημειώνει ότι ο ρυθμός ανάκαμψης είναι παρόμοιος με εκείνον στις άλλες χώρες της περιφέρειας της ζώνης του ευρώ σε παρόμοιο σημείο της εξόδου τους από την εξωτερική στήριξη. Οι εξαγωγές αγαθών και πιο πρόσφατα τα έσοδα από τον τουρισμό αυξάνονται έντονα, αντανακλώντας την ανάκαμψη της παγκόσμιας και της ζώνης του ευρώ. Οι καταναλωτικές δαπάνες ήταν πιο μετριοπαθείς αλλά πρέπει να επωφεληθούν από τη βελτίωση της κατάστασης της αγοράς εργασίας καθώς και από την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος και τη συνεχιζόμενη σταθεροποίηση του τραπεζικού τομέα. Οι επενδύσεις επωφελούνται ήδη από μια συντονισμένη προσπάθεια της ΕΕ και των επίσημων δανειστών όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Ενώ η Moody’s δεν αναθεωρεί τις προβλέψεις αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ της τάξης του 2% και 2,2% αντίστοιχα για το 2018 και το 2019, ο οργανισμός είναι πιο σίγουρος από ότι πριν οι εν λόγω προβλέψεις θα υλοποιηθούν, δεδομένου ότι η επιτυχής ολοκλήρωση του προγράμματος θα πρέπει να άρει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και των επιχειρήσεων , και την υποστήριξη εισροών ιδιωτικών κεφαλαίων.

Πιο πιθανή από ποτέ η επιτυχής ολοκλήρωση του μνημονίου

Σύμφωνα με τους αναλυτές, η επιτυχής ολοκλήρωση του προγράμματος προσαρμογής τώρα είναι πολύ πιθανό. Η επιστροφή της Ελλάδας στη χρηματοδότηση της αγοράς θα υποστηριχθεί από τη μεγάλη δέσμευση μετρητών και τη δέσμευση του δανειστή για ελάφρυνση του χρέους ώστε να διατηρηθούν οι ανάγκες δανεισμού σε διαχειρίσιμα επίπεδα

Η Moody’s θεωρεί πλέον πολύ πιθανό ότι η Ελλάδα θα ολοκληρώσει με επιτυχία το τρίτο πρόγραμμα υποστήριξής της τον Αύγουστο. Η άποψη αυτή επιβεβαιώνεται από τα θετικά συμπεράσματα που έλαβε η Ευρωομάδα κατά τη σύνοδό της στις 19 Φεβρουαρίου, μολονότι καθυστέρησε την επίσημη ολοκλήρωση της τρίτης αναθεώρησης, έπειτα από την ολοκλήρωση δύο τελικών προηγούμενων ενεργειών (από 110 συνολικά). Η «καθαρή» έξοδος της Ελλάδας από το πρόγραμμα – χωρίς να απαιτείται περαιτέρω στήριξη ή συνθήκες – και η επιστροφή του στην αυτάρκεια και στην χρηματοδότηση με βάση την αγορά θα υποστηριχθεί βραχυπρόθεσμα από ένα σημαντικό αποθεματικό ταμειακών συναλλαγών, χρησιμοποιώντας μερικά από τα υπόλοιπα κονδυλίων του προγράμματος ύψους 86 δισ. ευρώ. Η Moody’s αναμένει να δημιουργηθεί αρχικά ένα αποθεματικό ύψους τουλάχιστον 18 δισ. Ευρώ (περίπου 10% του ΑΕΠ του 2018), έτσι ώστε να υποστηριχθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών και να διευκολυνθεί η επιστροφή της Ελλάδας στις κεφαλαιαγορές. Αυτό συγκρίνεται με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 17,3 δισ. Ευρώ μεταξύ Σεπτεμβρίου 2018 και Δεκεμβρίου 2020. Ένα τέτοιο αποθεματικό θα ήταν μεγαλύτερο από εκείνο που στόχευαν άλλες χώρες του προγράμματος στο σημείο εξόδου τους.

Η Ανάπτυξη θα μειώσει την ανάγκη για νέα δάνεια

Οι ανάγκες χρηματοδότησης της κυβέρνησης θα είναι πολύ πιο εύκολες τα επόμενα χρόνια. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Moody’s, οι ακαθάριστες ανάγκες δανεισμού θα μειωθούν από περίπου το 14% του ΑΕΠ φέτος σε λιγότερο από 12% το 2019 και ακόμη κάτω από 8% έως το 2020, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αυτό αντανακλά τις επιστροφές στο EFSF (Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας) και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) (οι μεγαλύτεροι πιστωτές της Ελλάδας), καθώς και επιτυχημένες ασκήσεις διαχείρισης υποχρέωσης πέρυσι που μείωσαν το προηγούμενο “hump” αποπληρωμής το 2019.

Δεν χρειάζεται πιστωτική γραμμή, υπάρχει μεγάλο «μαξιλάρι» ρευστότητας

Σύμφωνα με την Moody’s, το μεγάλο «μαξιλάρι» ρευστότητας, παρέχει παρόμοια διασφάλιση όπως και μια προληπτική ή άλλη επίσημη πιστωτική γραμμή. Μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, η ισχυρή δέσμευση των πιστωτών της χώρας της ζώνης του ευρώ να παράσχουν περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους θα εξασφαλίσει διαχειρίσιμες δανειακές ανάγκες και θα στηρίξει τη βιωσιμότητα του χρέους της Ελλάδας.

Οι θεσμοί για αποφασίζουν την ελάφρυνση του χρέους

Μια πρώτη δέσμη μέτρων για την ελάφρυνση του χρέους έχει ήδη εφαρμοστεί από τον ΕΜΣ κατά τη διάρκεια του 2017, με αποτέλεσμα τη μείωση του χρέους της Ελλάδας κατά 25% του ΑΕΠ έως το 2060. Η Moody’s αναμένει από τους πιστωτές της ζώνης του ευρώ να αναφέρουν λεπτομερώς τον τρόπο για την ελάφρυνση του χρέους τους επόμενους μήνες, όπως δεσμεύθηκαν να κάνουν μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος στήριξης της Ελλάδας. Είναι πιθανό να περιλαμβάνουν έναν μηχανισμό που θα συνδέει την ελάφρυνση του χρέους με τα αποτελέσματα της αύξησης του ΑΕΠ, υποδηλώνοντας μια πιο ευέλικτη στάση της ζώνης του ευρώ απ ‘ό, τι στο παρελθόν.

Ο κίνδυνος άλλης αδυναμίας πληρωμής μειώθηκε σημαντικά

Σύμφωνα με την Moody, ο κίνδυνος άλλης αδυναμίας πληρωμής ή αναδιάρθρωσης του χρέους προς τον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος είναι ο κίνδυνος που έχει προβλεφθεί στην αξιολόγηση, έχει μειωθεί σημαντικά και η αβεβαιότητα γύρω από αυτή την κρίση έχει επίσης μειωθεί σημαντικά. Ενώ η Ελλάδα βρισκόταν σε μια παρόμοια συγκυρία στα μέσα του 2014, η Moody’s πιστεύει ότι ο κίνδυνος αντιστροφής και εκτροχιασμού της φορολογικής και οικονομικής προόδου που επιτεύχθηκε είναι τώρα ουσιαστικά χαμηλότερος.

Πολιτική σταθερότητα – Η τωρινή κυβέρνηση περισσότερο αξιόπιστη από τις προηγούμενες

Επίσης, σύμφωνα με τον κορυφαίο οίκο αξιολόγησης,  η πολιτική κατάσταση και οι προοπτικές είναι πιο σταθερές. Μολονότι οι εκλογές θα πρέπει να πραγματοποιηθούν το αργότερο μέχρι το Σεπτέμβριο του 2019, οι επίπονες και πολιτικά προκλητικές διαρθρωτικές δημοσιονομικές, οικονομικές και θεσμικές μεταρρυθμίσεις έχουν νομοθετηθεί. Η σημερινή ελληνική κυβέρνηση έχει ιστορικό αξιοπιστίας καλύτερο από οποιονδήποτε από τους προκατόχους της. Οι πιστωτές της Ελλάδας στην ευρωζώνη έχουν ως αποτέλεσμα να ενισχύσουν σημαντικά την Ελλάδα ως αποτέλεσμα. Η Moody’s σημειώνει ότι οι αξιολογήσεις ολοκληρώθηκαν γρηγορότερα και σε μια πολύ πιο εποικοδομητική ατμόσφαιρα από ό, τι αναμενόταν στην αρχή και επίσης σε σύγκριση με τα προηγούμενα δύο προγράμματα.

Το χρέος μειώνει τον κίνδυνο πισωγυρίσματος μετά την έξοδο από το μνημόνιο  

 Ο κίνδυνος να υπάρξουν πισωγυρίσματα μετά την έξοδο από το μνημόνιο, θα περιοριστεί από την σύνδεση της προόδου με την ελάφρυνση του χρέους. Η Ελλάδα, εκτιμάται ότι θα παραμείνει σε καλό δρόμο με τις δεσμεύσεις της έναντι των θεσμών. Ένας τέτοιος σύνδεσμο. Αυτή η σύνδεση, θα παρείχε σαφές κίνητρο στις ελληνικές αρχές να μην αναστρέψουν τις βασικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν τα τελευταία χρόνια, ακόμη και αν ληφθούν υπόψη οι αναπόφευκτες εγχώριες πολιτικές πιέσεις κατά τη διάρκεια των εκλογών του 2019.

Χρειάζεται οπωσδήποτε ελάφρυνση του χρέους!

Τέλος, όπως αναφέρει η ανάλυση της Moody’s, ο οίκος εξακολουθεί να πιστεύει ότι θα χρειαστεί περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους, δεδομένου του πολύ υψηλού επιπέδου δημόσιου χρέους που μέχρι το 2030 εξακολουθεί να ανέρχεται στο 126% του ΑΕΠ. Αν και οι Ευρωπαίοι δεν αναμένεται να κάνουν «κούρεμα», το πιθανότερο είναι να εφαρμοστεί μια σειρά άλλων μέτρων, όπως η περαιτέρω διεύρυνση των ωριμάνσεων, ώστε να περιοριστούν οι ακαθάριστες ανάγκες χρηματοδότησης της Ελλάδας σε διαχειρίσιμα επίπεδα (κάτω του 15% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα και κάτω από το 20% στη συνέχεια).