“Η ιστορία των Κατακομβών αποτελεί στοιχείο της χριστιανικής μας ταυτότητας” τόνισε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος από την Μήλο, όπου βρίσκεται για τις εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται για την ανακήρυξή της ως Ιερά Νήσος.
Οι Κατακόμβες είναι το υπόγειο νεκροταφείο των πρώτων Χριστιανικών αιώνων στη Μήλο. Βρίσκονται στην πλαγιά λόφου, στα νοτιοδυτικά του οικισμού της Τρυπητής, στην ευρύτερη περιοχή της αρχαίας πόλης που τα ερείπιά της εκτείνονται μέχρι τον παραθαλάσσιο οικισμό Κλήμα.
Πρόκειται για ένα σύμπλεγμα τριών στοών γεμάτων με τάφους, που έχουν σκαφτεί στα πλευρά και στο δάπεδο του υπόγειου αυτού ταφικού συγκροτήματος. Οι Κατακόμβες ήταν γνωστές στους ντόπιους ως “Ελληνική Σπηλιά”. Ήδη πριν τις επισκεφθεί ο Γερμανός αρχαιολόγος Ludwig Ross το 1844, είχαν υποστεί εκτεταμένες συλήσεις. Ο Ross έκρινε από διάφορες επιγραφές πως οι Κατακόμβες ανήκουν στον 2ο μ.Χ. αιώνα ίσως και στον 1ο. Χρησιμοποιήθηκαν σαν νεκροταφείο, αλλά και σαν τόπος λατρείας από την αρχή που διαδόθηκε η νέα θρησκεία μέχρι τον 5ο αιώνα μ.Χ. Εκτείνονται σε 184 μέτρα μήκος και αριθμούν 291 τάφους.
Η σημερινή είσοδος των Κατακομβών βρίσκεται στην αίθουσα της Κατακόμβης Β. Στη δεξιά πλευρά της αίθουσας σώζεται το μοναδικό ακέραιο διώροφο αρκοσόλιο και τα σπαράγματα της σημαντικής επιγραφής “των Πρεσβυτέρων”, γραμμένης με κεφαλαία κόκκινα γράμματα σε ορθογώνιο γραπτό πλαίσιο. Στο μέσον περίπου της αίθουσας έχει λαξευθεί μεμονωμένος υπέργειος τάφος σε σχήμα σαρκοφάγου, γνωστός ως Αγία Τράπεζα, καθώς πάνω από τον τάφο υπήρχε κιβώριο, ίχνη των κιονοκράνων.
Ελάχιστοι τάφοι έδωσαν αξιόλογα κτερίσματα, όπως περίαπτα, ένα μετάλλινο δακτυλίδι, γυάλινα μυροδοχεία και γυάλινες χάντρες. Σε όλη την ανασκαφή βρέθηκαν λυχνάρια, ενώ ίχνη καύσης, όστρακα από αγγεία καθημερινής χρήσης (μαγειρικά σκεύη, οινοχόες, πινάκια), καθώς και οστά ζώων και ψαριών, δηλώνουν την τέλεση νεκρόδειπνων και άλλων τελετουργιών στη μνήμη των νεκρών.
Οι Κατακόμβες της Μήλου είναι μοναδικές σε μέγεθος σε όλο τον Ελλαδικό χώρο και από τα πιο γνωστά και αξιόλογα Χριστιανικά μνημεία παγκοσμίως, μαζί με τις κατακόμβες της Ρώμης και των Αγίων Τόπων.
Δείτε το φωτορεπορτάζ του Χρήστο Μπόνη:
