Ο τρίτος δρόμος εξόδου από το μνημόνιο, με «πλάτη» από τον Μ. Ντράγκι

Το μπαράζ θετικών μηνυμάτων για την ελληνική Οικονομία, συνεχίζεται εντός και εκτός συνόρων! Ακόμα και οι πιο συντηρητικοί αναλυτές, όπως της  αμερικανικής τράπεζας Citigroup και του οίκου αξιολόγησης Fitch, με έδρα τη Νέα Υόρκη, στις τελευταίες εκθέσεις τους βλέπουν ελληνική απελευθέρωση από το μνημόνιο. Οι εκτιμήσεις για ανάπτυξη το 2018, βρίσκονται κοντά στο 2,1% του ΑΕΠ και το χρέος αναμένεται να μειωθεί, σταδιακά. Όμως παρά τα θετικά, το ελληνικό σχέδιο για απαγκίστρωση από τους θεσμούς και εξασφάλιση της απαραίτητης χρηματοδότησης από τις αγορές, κρύβει κινδύνους. Ακόμα και αν όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο του Μαξίμου, μία απρόβλεπτη εξέλιξη στο εξωτερικό, ακόμα και αν δεν έχει άμεση σχέση με την Ελλάδα, μπορεί ανά πάσα στιγμή, να ανατρέψει τα δεδομένα. Ένας σοβαρός  κίνδυνος ή αβεβαιότητα, μπορεί να κάνει τους επενδυτές διστακτικούς, με αποτέλεσμα να ακριβύνουν τα επιτόκια ή ακόμα και να κλείσει η χρηματοδότηση εντελώς! Η λύση που επεξεργάζεται η κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει τους κινδύνους και πείσει τις αγορές ότι η πολιτική και οικονομική σταθερότητα στη χώρα θα διαρκέσει, περνάει από την Φρανκφούρτη και τα χέρια του Μάριο Ντράγκι!

Πως θα μπορούσε η  κυβέρνηση να σιγουρέψει την σταθερότητα στο τραπεζικό σύστημα, χωρίς προληπτική πιστωτική γραμμή από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας; Η απάντηση είναι να βάλει «πλάτη» ο Επικεφαλής της ΕΚΤ και να προχωρήσει σε παράταση της εξαίρεσης (waiver), που επιτρέπει στην Τράπεζα, να παίρνει ελληνικά ομόλογα, παρά το γεγονός ότι η βαθμολογία τους, δηλαδή η αξιολόγησή τους από τους οίκους αξιολόγησης, είναι κάτω από την επενδυτική βαθμίδα. Στις αγορές, αποκαλούν τους τίτλους με τόσο χαμηλές βαθμολογίες σαν της Ελλάδας, ως «σκουπίδια» (junk), καθώς δεν προτείνονται για επενδύσεις.

Όμως αν η ΕΚΤ συνέχιζε να λαμβάνει ως εγγυήσεις ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, τότε το τραπεζικό σύστημα, που είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες της ελληνικής αγοράς, θα παρέμενε σταθερό. Αυτό φαίνεται πως ήταν το βασικό θέμα στη συνάντηση που είχαν ο αντιπροέδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης, με τον Μάριο Ντράγκι, τη Δευτέρα (22 Ιανουαρίου).  

Από την άλλη πλευρά, αν η ΕΚΤ δεν δώσει παράταση, τότε η εξαίρεση θα λήξει τον Αύγουστο, επειδή η Ελλάδα θα βγει από το πρόγραμμα. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που ο Διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, έχει ταχθεί υπέρ της συμφωνίας για μία προληπτική γραμμή πίστωσης.

Από τη Φρανκφούρτη, δεν αποκλείεται η ΕΚΤ, να βοηθήσει την Ελλάδα σε αυτή την περίοδο προσαρμογής μετά το μνημόνιο, ώστε να μην χρειαστεί οι ελληνικές τράπεζες να πέσουν για μία ακόμα φορά στην ανάγκη του ακριβού (επιτόκιο 1,55%) έκτακτου μηχανισμού χρηματοδότησης (ELA). Μία τέτοια εξέλιξη θα ήταν μεγάλο πισωγύρισμα για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, που μόλις τώρα αρχίζει να επιστρέφει στην κανονικότητα. Ο ELA είναι αρκετά ακριβώς με αποτέλεσμα να μειώνει σημαντικά τα περιθώρια κερδοφορίας των τραπεζών και να τις κρατά μακριά από τον κύριο ρόλο τους που είναι η χρηματοδότηση της ελληνικής Οικονομίας. Η πρώτη ελληνική τράπεζα που ξεπλήρωσε τον ELA ήταν η Εθνική, τον Δεκέμβριο. Οι υπόλοιπες τρεις αναμένεται να ακολουθήσουν στον ίδιο δρόμο μέσα στο έτος.

Ενδιαφέρον έχει ένα νέο σενάριο που έχει αρχίσει να συζητείται, το οποίο περιλαμβάνει έναν τρίτο δρόμο για την έξοδο από το μνημόνιο, χωρίς πιστοληπτική γραμμή, αλλά και χωρίς να μένει η χώρα χωρίς δίχτυ ασφαλείας.

 Η ΕΚΤ,  θα μπορούσε να θεωρήσει ότι το «ολιστικό σχέδιο ανάπτυξης», που περιλαμβάνει για την Ελλάδα το ανακοινωθέν του τελευταίου Eurogroup είναι ένα πρόγραμμα. Αν γίνει αυτό, τότε θα μπορούσε σε αυτή τη βάση να συνεχίζει να χρηματοδοτεί το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, θωρακίζοντας την ελληνική Οικονομία.