Περιβαλλοντικό έγκλημα στο Σαρωνικό

Τοξικές επιπτώσεις για τον άνθρωπο και το οικοσύστημα

Ανεξέλεγκτες διαστάσεις έχει λάβει το περιβαλλοντικό έγκλημα στο Σαρωνικό, οι τοξικές επιπτώσεις του οποίου απειλούν όχι μόνο το οικοσύστημα αλλά και τον ίδιο τον άνθρωπο.

Το τσουνάμι πίσσας, που μετά τη βύθιση του «Αγία Ζώνη 2» ξεχύθηκε στα νερά της Σαλαμίνας, δολοφονεί τώρα ό,τι βρει στη θάλασσα, απειλώντας να μολύνει όλη την Αττική και τα γύρω νησιά.

Από τη Φρεαττύδα και την Πειραϊκή μέχρι τον Άλιμο, τον Άγιο Κοσμά, το Ελληνικό και τη Γλυφάδα, η θάλασσα και οι ακτές έχουν γεμίσει με μαζούτ. Οι Αρχές δίνουν μάχη για να μην φτάσει η πετρελαιοκηλίδα στη Βούλα, όπου έχει πλησιάσει απειλητικά σε απόσταση μόλις 300 μέτρων από την παραλία.

Η καταστροφή είναι ολοκληρωτική. Συνεργεία προσπαθούν να καθαρίσουν ό, τι μπορούν. Μόνο από την παραλία του Ζέρβα στη Γλυφάδα έχουν αντληθεί 28 τόνοι πετρελαίου. Η δυσοσμία είναι έντονη, κάνοντας την ατμόσφαιρα αποπνικτική.  Παντού μυρίζει πετρέλαιο.

Οι κάτοικοι των παράκτιων περιοχών βρίσκονται σε απόγνωση. Το ίδιο και οι ψαράδες αλλά και οι καταστηματάρχες που έχουν δεχθεί μεγάλο πλήγμα, καθώς οι περιοχές αυτές έχουν ερημώσει.

Θαλάσσιοι οργανισμοί και θαλασσοπούλια «καίγονται» και πεθαίνουν από ασφυξία, ενώ η χημική σύσταση των νερών καθιστά απαγορευτική τη θάλασσα για τον άνθρωπο, σύμφωνα με τον υπεύθυνο εκστρατειών της Greenpeace, Δημήτρη Ιμπραήμ.

«Αναμφισβήτητα η μόλυνση επιφέρει ένα πλήγμα στον τουρισμό αυτή την περίοδο […] από τη στιγμή που ολοκληρωθούν οι καθαρισμοί και γίνει μία συστηματική παρατήρηση των βιολογικών και χημικών δεικτών των υδάτων και των ακτών, του χρόνου έχουμε τη δυνατότητα να μην αντιμετωπίζουμε άμεσο πρόβλημα» επισημαίνει ο κ. Ιμπραήμ. 

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο υπεύθυνος θαλάσσιων ερευνών του WWF, Γιώργος Παξιμάδης, αναφέρει πως «η πλήρης αποκατάσταση του οικοσυστήματος από την πετρελαιορύπανση απαιτεί πολλά χρόνια».

Όπως τονίζει, «οι τοξικές επιπτώσεις τόσο για τον άνθρωπο όσο και για το οικοσύστημα είναι άμεσες, αλλά και χρόνιες. Παρατηρείται θάνατος από ασφυξία θαλάσσιων οργανισμών της χλωρίδας και της πανίδας, παρεμπόδιση της ανάπτυξης και της αναπαραγωγής τους, αλλαγή φυσιολογίας και συμπεριφοράς». Και προσθέτει: «Μέσω της βιοσυσσώρευσης τοξικές ουσίες περνάνε μέσω της διατροφικής αλυσίδας και στον άνθρωπο. Επιπλέον, παρατηρείται εποίκιση του οικοσυστήματος από είδη ξενιστές, ενώ προκαλείται μία σοβαρή ανισορροπία».  Η ρύπανση επηρεάζει οποιαδήποτε παράκτια δραστηριότητα, σύμφωνα με τον κ. Παξιμάδη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η διαδικασία της απορρύπανσης του Σαρωνικού θα διαρκέσει τουλάχιστον 20 με 25 μέρες.

Ωστόσο, οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι θα χρειαστούν πολλά χρόνια, ίσως και ολόκληρη δεκαετία, για να καθαρίσει το τοπικό θαλάσσιο περιβάλλον.

Την ίδια ώρα, με εντατικούς ρυθμούς συνεχίζεται από απορρυπαντικά σκάφη, ιδιωτικά αλλά και πλωτά μέσα του Λιμενικού, ο καθαρισμός από τις περιοχές που έχει παρατηρηθεί διάσπαρτη θαλάσσια ρύπανση.

Το κέντρο έκτακτης ανάγκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποκρινόμενο σε σχετικό αίτημα της χώρα μας, έστειλε ειδικό σκάφος απορρύπανσης προκειμένου να αντιμετωπιστεί η πετρελαϊκή μόλυνση.

Στη Βούλα ο δήμος τοποθέτησε πλωτά φράγματα μήκους 3 χλμ. για φρενάρει την πετρελαιοκηλίδα – που βρίσκεται πλέον στα ανοικτά της χερσονήσου του ΠΙΚΠΑ – προτού φτάσει στις ακτές.

Ο πρόεδρος της εταιρείας «Τεχνική Προστασίας Περιβάλλοντος», Ιωάννης Πολυχρονόπουλος, που συμμετέχει με τέσσερα σκάφη στην ευρεία επιχείρηση που έχει στηθεί στον Σαρωνικό, εμφανίζεται ιδιαίτερα προβληματισμένος σχετικά με τις τελευταίες πληροφορίες ότι η πετρελαιοκηλίδα ξαναβρέθηκε. «Εντύπωση κάνει πως τόσες φορές που σηκώθηκε το αεροπλάνο δεν την βρήκε. Αυτό ξέρετε, μπορεί να συμβαίνει γιατί μπορεί να πρόκειται για πετρέλαιο που έχει βιοαποικοδομηθεί, έχοντας χάσει πολλά χαρακτηριστικά του και δεν το πιάνουν οι αισθητήρες του αεροπλάνου» εξηγεί.

Έχοντας δουλέψει σε 2.000 περιστατικά σε Ελλάδα και εξωτερικό, ο κ. Πολυχρονόπουλος, ο οποίος ομολογεί πως είχε πολλά χρόνια να δει τέτοιο ατύχημα στον Πειραιά.

«Αυτή τη στιγμή όλα τα σκάφη είναι στη θάλασσα και αγωνίζονται… Εμείς έχουμε να κοιμηθούμε δύο μέρες και παρά την εξάντληση συνεχίζουμε, γιατί όλη η προσπάθεια γίνεται από αγάπη, ανεξάρτητα από το βιοποριστικό κομμάτι. Η θάλασσα είναι ιερή. Εμείς παίρνουμε σκουπίδια που δεν μπορείτε να διανοηθείτε, κάτω από βράχια, από παντού» δηλώνει μεταξύ άλλων.

Μηνύσεις κατά παντός υπευθύνου

Μηνυτήρια αναφορά κατά παντός υπευθύνου  κατέθεσε σήμερα ο Δήμαρχος Πειραιά Γιάννης Μώραλης, για την οικολογική τραγωδία.

Ο κ. Μώραλης δήλωσε ότι προέβη στην συγκεκριμένη ενέργεια, προκειμένου να αποδοθούν ευθύνες για τη ρύπανση που υπέστησαν οι ακτές και η θάλασσα του Πειραιά.

«Θεωρώ  πως θα πρέπει να εξεταστούν ενδελεχώς οι συνθήκες κάτω από τις οποίες βυθίστηκε το δεξαμενόπλοιο, εξαιτίας του οποίου υπέστη  οικολογική ζημιά το παραλιακό μέτωπο, καθώς και η όλη διαδικασία αντιμετώπισης» σημείωσε ο Γιάννης Μώραλης και πρόσθεσε: «Τα ερωτήματα είναι πολλά και θα πρέπει να δοθούν απαντήσεις. Είναι δεδομένο πως αυτό που προέχει είναι να καθαρίσει το συντομότερο δυνατό η θάλασσα  του Πειραιά. Σίγουρα υπάρχουν ευθύνες, σίγουρα έγιναν λάθη. Σε κάθε περίπτωση οι πολίτες δικαιούνται να μάθουν τι ακριβώς συνέβη και όσοι έχουν ευθύνη  να λογοδοτήσουν στη Δικαιοσύνη. Παράλληλα επιφυλασσόμαστε κάθε νομίμου δικαιώματος και εξετάζουμε όλα τα ένδικα μέσα για αστικές ευθύνες».

Την πρόθεσή του να κινηθεί δικαστικά εξέφρασε και ο δήμος Γλυφάδας, μέσω του αντιδημάρχου Αιμίλιου Βουγιουκλάκη, που κατέστησε σαφές ότι «το περιβαλλοντικό έγκλημα που έχει συντελεστεί στην περιοχή του δήμου δεν πρόκειται να μείνει αναπάντητο» και ότι «η δημοτική Αρχή θα στραφεί νομικά κατά παντός υπευθύνου».

Επίσης, και το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση – WWF, όπως ανακοίνωσε, υποβάλλει μήνυση κατά παντός υπευθύνου για τη ρύπανση στον Σαρωνικό.

«Αφού δεν αποτράπηκε η τραγωδία πρέπει τουλάχιστον να διασφαλιστεί ότι οι ευθύνες θα αποδοθούν με παραδειγματικό τρόπο και ότι μέσα από την εξονυχιστική ανάλυση των αιτίων θα βγούμε καλύτερα προετοιμασμένοι για να προλάβουμε ή να ελέγξουμε αντίστοιχα ατυχήματα στο μέλλον» δήλωσε ο διευθυντής του WWF Ελλάς, Δημήτρης Καραβέλλας.

Στο ίδιο πλαίσιο, η Περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου δήλωσε πως όλοι οι δήμαρχοι βρίσκονται από την αρχή στην πρώτη γραμμή και ζήτησε την παραδειγματική τιμωρία όλων των υπευθύνων.

Ερωτήματα για το «Αγία Ζώνη 2»

Στο μεταξύ, σοβαρά ερωτήματα για το κατά πόσο ήταν αξιόπλοο το τάνκερ θέτει η Πανελλήνια Ένωση Ναυτών Εμπορικού Ναυτικού (ΠΕΝΕΝ), που με ανακοίνωσή της κάνει λόγο για ένα «υπέργηρο» πλοίο, που δεν θα έπρεπε να βρίσκεται στη θάλασσα, πόσο μάλλον να μεταφέρει 2.570 καυσίμων.

 «Το πλοίο ήταν κατασκευής του 1972 χωρητικότητας 3205 τόνων. Υπερήλικο το οποίο όπως αποδείχθηκε ήταν εξαιρετικά επικίνδυνο για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας ενώ σύμφωνα με διάφορες αναφορές και καταγγελίες, στο μηχανοστάσιο, εκεί όπου σημειώθηκε η εισροή υδάτων έφερε διάφορα πρόχειρα μπαλώματα με σκοπό να κλείσουν τις ανοιχτές τρύπες Επίσης η ανακοίνωση του ΥΕΝ σχετικά με την βύθιση του πλοίου έγινε μετά από 13 ώρες ενώ στην ίδια αυτή ανακοίνωση όλως περιέργως εκείνο το οποίο βγάζει μάτι είναι η βεβιασμένη αναφορά ότι όλα τα πιστοποιητικά του πλοίου είχαν ελεγχθεί και βρέθηκαν εντάξει!! Ταυτόχρονα γεννιούνται σοβαρά ερωτηματικά όπως ότι ενώ το πλοίο ήταν φορτωμένο και έπρεπε σε αυτό να υπάρχει πλήρης επάνδρωση του πληρώματος, αντίθετα έλειπαν 9 από τα 11 μέλη του πληρώματος!!» σημειώνει μεταξύ άλλων η ΠΕΝΕΝ.

Ακόμη μεγαλύτερη εντύπωση, πάντως, προκαλεί η καταγγελία του Ελληνικό Νηογνώμονα ότι το «Αγία Ζώνη ΙΙ» πραγματοποιούσε δρομολόγια χωρίς κανένα πιστοποιητικό αξιοπλοΐας.

Όπως αναφέρει το αρμόδιο όργανο για την έκδοση των πιστοποιητικών που εγκρίνουν την αξιοπλοΐα των σκαφών, δεν είχε επιθεωρηθεί και δεν κατέχει οποιοδήποτε πιστοποιητικό.

«Σχετικά με τη διασπορά ανυπόστατων φημών για το δεξαμενόπλοιο «Αγία Ζώνη ΙΙ», η «Ελληνικός Νηογνώμων Α.Ε.» ενημερώνει ότι το εν λόγω δεξαμενόπλοιο δεν έχει επιθεωρηθεί και δεν κατέχει οποιοδήποτε πιστοποιητικό αξιοπλοΐας εκδοθέν από τον Ελληνικό Νηογνώμονα» τονίζεται στην επίμαχη ανακοίνωση.

Από την πλευρά της η πλοιοκτήτρια εταιρεία επιμένει ότι το Αγία Ζώνη ΙΙ είχε τα πιστοποιητικά του σε ισχύ. Με νέα ανακοίνωσή της απαντάει πως: «οι δηλώσεις διαφόρων ‘’ειδικών και μη’’ περί των δήθεν αιτιών του ναυαγίου παραπληροφορούν το κοινό και δημιουργούν εντυπώσεις που δεν βοηθούν ούτε στο έργο της απορρύπανσης, ούτε στην διαλεύκανση της αλήθειας, που πρώτοι εμείς επιθυμούμε να αποκαλυφθεί αφού η οικονομική καταστροφή της εταιρείας μας εκ του συμβάντος είναι ανυπολόγιστη. Αν και οι περιστάσεις δεν ενδείκνυνται για αντιπαραθέσεις, οφείλουμε προς υπεράσπιση τουλάχιστον των εργαζομένων στην εταιρεία μας, να επαναλάβουμε ότι το πλοίο είχε τα πιστοποιητικά του εν ισχύ και ΚΑΜΙΑ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΔΕΝ ΕΓΙΝΕ ΠΟΤΕ ΕΝΩΠΙΟΝ ΑΡΧΗΣ ΑΠΟ ΚΑΝΕΝΑ ΝΑΥΤΙΚΟ σχετικά με την αξιοπλοΐα του Δ/Ξ’’ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ ΙΙ».

Όπως προκύπτει, η συγκεκριμένη εταιρεία έχει απασχολήσει  τις λιμενικές αρχές για υποθέσεις λαθρεμπορίου καυσίμων.

Όπως δήλωσε, κατά τη συνέντευξη Τύπου, ο αρχηγός του λιμενικού Σταμάτης Ράπτης, η εταιρεία είχε ερευνηθεί το 2012 και το 2013 αλλά τελικά απαλλάχθηκε με βούλευμα.

Ο υπουργός Ναυτιλίας αποκάλυψε, μάλιστα, οτι στο παρελθόν δύο πλοία της εταιρείας είχαν κατασχεθεί για λαθρεμπόριο ενώ και την ώρα της βύθισης του δεξαμενόπλοιου, στο πλήρωμα βρίσκονταν μόνο δύο άτομα ενώ θα έπρεπε να είναι περισσότερα.  «Όταν η επιχείρηση τελειώσει, τα πάντα θα ελεγχθούν, δεν έχουμε λόγο να προστατεύσουμε κανέναν», είπε ο κ. Κουρουμπλής.

Όσο αφορά τα αίτια του ναυαγίου, ο κ. Ράπτης δήλωσε ότι είναι θέμα προανάκρισης και ότι προβληματίζει η γρήγορη βύθισή του: «Μπορούμε να υποθέσουμε κάτι, όπως πιθανότητα εισροής υδάτων στο μηχανοστάσιο. Το πού οφείλεται όμως η εισροή, το ερευνούμε».

Το πλοίο δεν παρακολουθείτο από νηογνώμονα, αφού δεν είναι υποχρεωμένο βάσει νομοθεσίας, και τα πιστοποιητικά αξιοπλοΐας του είχαν εκδοθεί από τον Κλάδο Επιθεώρησης Εμπορικών Πλοίων, που υπάγεται στο υπουργείο Ναυτιλίας.

Όπως επεσήμανε ο Ιωάννης Ζήκας, διευθυντής του κλάδου «τα πιστοποιητικά έληγαν 27/7, ζητήθηκε από την εταιρεία, όπως είχε δικαίωμα η χορήγηση παράτασης και μετά από έλεγχο που έγινε από επιθεωρητές με ικανοποιητικά αποτελέσματα, εγκρίθηκε δίμηνη παράταση (έως 27/9).