Σαν σήμερα στις 29-5-1453 η Κων/πολη, η πάλαι ποτέ Βασιλεύουσα και η ενδοξοτέρα των πόλεων, έπεφτε από τα χέρια του αποκεφαλισμένου Κων/νου ΙΑ’ Παλαιολόγου, του τελευταίου της αυτοκράτορα στα χέρια των Οθωμανών Τούρκων οι οποίοι μετά από την πολιορκία με επικεφαλή τον σουλτάνο Μωάμεθ Β’, είχαν πλέον όλο τον χρόνο στη διάθεσή τους να λεηλατήσουν ότι πολύτιμο είχε απομείνει μέσα στα τείχη της.
Η Κων/πολη αποτέλεσε το οικονομικό, πολιτιστικό και θρησκευτικό κέντρο της ένδοξης Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, μιας Αυτοκρατορίας με έντονο το ελληνικό στοιχείο σε όλες τις μορφές του. Η μακρά περίοδος της γέννησης, της ακμής αλλά και της παρακμής της αυτοκρατορίας θεωρείται δικαίως κομμάτι της τεράστιας από όλες τις πλευρές, ελληνικής ιστορίας καθώς αποτελεί την φυσική συνέχεια του ελληνικού στοιχείου μετά τα αρχαία χρόνια.
Το παράδοξο της υπόθεσης όμως, είναι ότι ο αριθμός των ανθρώπων που γνωρίζουν το τι έγινε σαν σήμερα είναι ανησυχητικά μικρός. Κατα γενική ομολογία η βυζαντινή περίοδος έχει αποτυπωθεί στο μυαλό του μέσου Έλληνα σαν μια αρκετά σκοτεινή περίοδος και όταν φαντάζεται το Βυζάντιο φέρνει στο μυαλό του Εκκλησίες, ιερείς ,δικέφαλους αετούς και το αποχετευτικό σύστημα. Αντίθετα, όταν φέρνει στο μυαλό του την Αρχαία Ελλάδα μπορεί με σχετική ευκολία να αριθμήσει αρκετούς σοφούς ανδρες της εποχής, σημαντικές μάχες, μνημεία ακόμα και αποφθέγματα. Η ερμηνεία του φαινομένου αυτού είναι αρκετά απλή και δεν έγκειται όλως παραδόξως στο χαμηλό για τα δεδομένα της εποχής μορφωτικό επίπεδο της πλειοψηφίας.
Η εξήγηση είναι σαφώς πιο απλή και δεν έγκειται στην αδιαφορία του μέσου ανθρώπου για τις ανθρωπιστικές επιστήμες. Ως περήφανος λαός, εμείς οι Έλληνες, αρεσκόμαστε στο να καυχιόμαστε για το χωρίς αμφιβολία ένδοξο παρελθόν μας, τους φιλοσόφους μας, την δημοκρατία που εμείς φέραμε στον κόσμο και για άλλα πολλά που συνδέονται με τον κλασικό μας πολιτισμό. Από τη φύση μας λοιπόν σαν λαός, θέλουμε να παινευόμαστε για όλα αυτά, για τις νίκες κατά των Περσών και για τον Μέγα Αλέξανδρο τον μεγάλο στρατηλάτη. Τι γίνεται όμως όταν εμείς οι Έλληνες χάνουμε ; Πώς αντιμετωπίζουμε την αποτυχία;
Αναμφίβολα το γεγονός ότι είμαστε ο μόνος λαός που δεν κατόρθωσε την επανακατάληψη της πρωτεύουσάς του δεν μπορεί παρά να χαρακτηριστεί ως μια αποτυχία. Μια αποτυχία αντιμετωπίζεται με πολλούς τρόπους. Στην προκειμένη περίπτωση ο τρόπος που συνειδητά ή ασυνείδητα επιλέξαμε είναι η σχετική αδιαφορία. Δεν θυμόμαστε πότε ακριβώς έπεσε η Πόλη ή καλύτερα, δε θέλουμε να θυμόμαστε. Βέβαια, η αποτυχία αυτή δε μειώνει σε κανένα βαθμό τον ηρωισμό που επέδειξαν οι αγωνιστές του 21’ και το μέγεθος του μεγαλείου της ελληνικής ψυχής που μας απελευθέρωσαν από τον Τούρκικο ζυγό. Όμως εξακολουθούμε να είμαστε οι μόνοι που δεν πήραμε πίσω την πρωτεύουσά μας.
Εξ’αιτίας λοιπόν της κατάληξης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας έχουμε επιλέξει σαν λαός να θεωρούμε τους εαυτούς μας απόγονους του Σωκράτη, του Περικλή και του Μ. Αλεξάνδρου, του Κολοκοτρώνη και της Μπουμπουλίνας αλλά όχι του Μ.Κωνσταντίνου, του Ιουστινιανού ή του Παλαιολόγου παρόλο που αποτελούν τεράστια κεφάλαια της ιστορίας μας. Γι’αυτό λοιπόν δε δίνεται τόση βάση στην ημερομηνία αυτή. Αρκούμαστε στο να απαντήσουμε ‘’1453’’ (με κάποια σχετική αμφιβολία) στην ερώτηση ‘’ Πότε έπεσε η Κων/πολη’’.
Βέβαια, δε θα πρέπει να φτάσουμε και στο άλλο άκρο. Να συγκρίνουμε την Άλωση με τη σημερινή κατάσταση της Ελλάδας. Ομοιότητες υπάρχουν και είναι φανερές. Αλλά οι διαφορές είναι χαοτικές και η σύγκριση αυτών των δύο καταστάσεων δεν εξυπηρετεί τίποτα άλλο παρά ιδεολογίες και προπαγάνδα.
Το συμπέρασμα λοιπόν είναι ότι σαν σήμερα έφτασε το πλήρωμα το χρόνου για μια από τις μεγαλύτερες αυτοκρατορίες που έχει γνωρίσει αυτός ο μάταιος κόσμος. Και όχι. Δεν είναι σοφό να μη θέλουμε να τη θυμόμαστε αυτή τη μέρα μόνο και μόνο επειδή οι μισητοί για τον μέσο Έλληνα Τούκροι μας πήραν την Πόλη ούτε επειδή δεν καταφέραμε να την πάρουμε πίσω. Αντιθέτως θα πρέπει να είμαστε περήφανοι που ο Κων/νος Παλαιολόγος με τους άντρες του, θυσιάστηκε σαν ακόμα ένας Λεωνίδας για τα ιδανικά αυτών αλλά και των Ελλήνων.. Σήμερα λοιπόν δεν θρηνούμε την Άλωση της Πόλης, αλλά θυμόμαστε μια ακόμα ένδοξη μάχη των Ελλήνων ανεξαρτήτως αποτελέσματος οι οποίοι έγραψαν μια ακόμα σελίδα στην παγκόσμια ιστορία με κεφαλαία χρυσά γράμματα που έλεγε «Την δε πόλιν ου σοι δίδομεν, κοινή γαρ γνώμη πάντες, αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν, και ού φεισόμεθα της ζωής ημών».
