Κάποιοι δυσκολεύονται ακόμη και να το προφέρουν, ενώ για τους λάτρεις της υγιεινής διατροφής και για τους νέους ‘Ελληνες αγρότες που άφησαν την ζωή στην πόλη για να το καλλιεργήσουν, είναι μέρος της καθημερινότητας τους. Το ιπποφαές, που κέρασε η Γερμανίδα Καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ -μέσα σε κρέμα-τον Αντώνη Σαμαρά και την ελληνική αποστολή, κατά την επίσκεψη του στο Βερολίνο έχει πολλά οφέλη αλλά κρύβει και παγίδες.
Τι είναι;
Το Ιπποφαές είναι φυλλοβόλος θάμνος που ανήκει στην οικογένεια των Ελαιαγνοειδών. Το κοινό ιπποφαές έχει πυκνά, σκληρά και πολύ ακανθώδη κλαδιά. Τα φύλλα είναι ανοιχτόχρωμα αργυρο-πράσινα και λογχοειδή. Είναι δίοικο φυτό, με ξεχωριστά αρσενικά και θηλυκά φυτά. Το αρσενικό παράγει καφέ άνθη, ενώ τα θηλυκά φυτά παράγουν πορτοκαλοκίτρινους σαρκώδεις καρπούς μαλακούς, χυμώδεις και πλούσιους σε έλαια.
Για τους γιατρούς και τους διατροφολόγους, το ιπποφαές είναι ένας «δυναμίτης ενέργειας», αλλά για τους αγρότες μία εναλλακτική καλλιέργεια, που «σπέρνει» ελπίδες για γρήγορο και εύκολο κέρδος. Η υψηλή θρεπτική αξία, η ανθεκτικότητα, οι πολλαπλές χρήσεις του, αλλά και οι υψηλές λιανικές τιμές που επιτυγχάνει στις αγορές του εξωτερικού, κάνουν την καλλιέργεια του να μοιάζει με μία «χρυσή ευκαιρία»
Ιστορικές αναφορές
Οι πρώτες αναφορές του θεραπευτικού θάμνου, συναντώνται σε κείμενα του Θεόφραστου, μαθητή του Αριστοτέλη, αλλά κυρίως του Διοσκουρίδη, του πατέρα της Φαρμακολογίας. Το όνομά του το οφείλει, στα στρατεύματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που παρατήρησαν ότι τα άρρωστα και τραυματισμένα άλογα που έτρωγαν τα φύλλα και τους καρπούς του φυτού ανάρρωναν γρηγορότερα, αποκτούσαν περισσότερη δύναμη, ενώ το τρίχωμά τους δυνάμωνε και γινόταν πιο λαμπερό. Η ονομασία στα προέρχεται από τις λέξεις «ίππος» και «φαές», το ουδέτερο του «φαής<φάος» (φως, λάμψη), και σημαίνει φωτεινό, λαμπερό άλογο.
Μόλις τη δεκαετία του 1970, το ιπποφαές κατατάσσεται στον επίσημο κατάλογο των φαρμακευτικών ουσιών που χρησιμοποιούνται στη Ρωσία και την Κίνα ενώ μέχρι σήμερα έχουν γίνει πολλές μελέτες, κυρίως στη Ρωσία και την Ασία, που έχουν φέρει στο φως την πληθώρα των θρεπτικών συστατικών που περιέχει και την ευεργετική τους δράση στον ανθρώπινο οργανισμό.
Τα «χρυσά» οφέλη στην υγεία
«Περιέχει μεγάλη περιεκτικότητας σε βιταμίνες (C, A, B1, B2, B6, B9, E, K, P, F) καθώς επίσης και σε φωσφορικά ιχνοστοιχεία, ασβέστιο, μαγνήσιο, κάλιο, σίδηρος και νάτριο» μας πληρηφορεί το “Ιπποφαές plus”, ένα μη κερδοσκοπικό εγχείρημα που έχει ως σκοπό του την ανάπτυξη της καλλιέργειας του θεραπευτικού θάμνου στη χώρα μας.
Οι ευργετικές δράσεις του στην υγεία, σύμφωνα με το Ιπποφαές plus, είναι πολλές. Ο θεραπευτικός θάμνος και οι καρποί του έχουν εξέχουσα θέση στην φαρμακολογία. Τα φύλλα και τα άνθη χρησιμοποιούνται για την αρθρίτιδα, γαστρεντερικό έλκος, δερματικά εξανθήματα και ερεθισμούς.
Το τσάι που παράγεται από τα φύλλα περιέχει βιταμίνες, μέταλλα, αντιοξειδωτικά, αμινοξέα και λιπαρά οξέα. Το τσάι συνήθως χρησιμοποιείται για τη μείωση της πίεσης, μείωση της χοληστερόλης και αύξηση της γονιμότητας.
Οι καρποί του Ιπποφαές χρησιμοποιούνται για την προστασία από δερματικές μολύνσεις, βελτίωση της όρασης και επιβράδυνση της γήρανσης. Το αφέψημα από Ιπποφαές εφαρμόζεται σε εγκαύματα από τον ήλιο για να μειώσει πιθανά πρηξίματα, ερεθισμούς και για να επιταχύνει την επούλωση.
Έλαιο σπόρων ή καρπών χρησιμοποιείται για το άσθμα, τη στηθάγχη, μείωση του επιπέδου τηςχοληστερόλης, ως αντιοξειδωτικό και ως αποχρεμπτικό. Το έλαιο του ιπποφαούς χρησιμοποιείται επίσης στη θεραπεία γαστρεντερικού έλκους, GERD, στομαχικών διαταραχών, δυσπεψίας και δυσκοιλιότητας. Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι το έλαιο, μπορεί να είναι αποτελεσματικό στην προσπάθεια μείωσης βάρους.
Η νέα μόδα στην ελληνική καλλιέργεια
Νέοι αγρότες, έχουν στραφεί τα τελευταία χρόνια στην εναλλακτική καλλιέργεια του ιπποφαούς, που μοιάζει ιδιαίτερα δελεαστική. Οι υψηλές τιμές που επιτυγχάνει το θεραπευτικό φυτό, στις ευρωπαϊκές αγορές, σε συνδυασμόμε την ανθεκτικότητα του, συνέβαλαν στην ταχεία ανάπτυξη της καλλιέργειας του στην Ελλάδα, από το 2010 και έπειτα.
Ανάμεσα τους, πολλοί άνεργοι, που δεν έβλεπαν κανένα μέλλον στις πόλεις και γύρισαν πίσω στα χωριά τους, για ένα νέο ξεκίνημα. Σήμερα, το «σκληροτράχηλο φυτό» καλλιεργείται στην Πελοπόννησο, τα Γιάννενα, την Κοζάνη, τη Λαμία, την Κατερίνη, την Κρήτη, το Άργος, και τη Ροδόπη.
Ο πρώτος όμως ενθουσιασμός των καλλιεργητών και των γεωπόνων, έχει δώσει τη θέση του,
σε μία συγκρατημένη αισιοδοξία. Το πιο σημαντικό πρόβλημα είναι ότι ακόμα δεν έχει διαμορφωθεί η εγχώρια αγορά για το προϊόν. Οι μικροκαλλιεργητές, ενδεχομένως θα πρέπει να αρκεστούν στην διοχέτευση του ιπποφαούς σε τοπικό επίπεδο, ενώ η δεύτερη μεγάλη δυσκολία αφορά τη συγκομιδή. Τέλος, οι υψηλές τιμές πώλησης του προϊόντος, αφορούν την λιανική τιμή του, όταν πλέον το ιπποφαές φτάσει στα ράφια του σούπερμαρκετ. Το κέρδος, για τον παραγωγό, είναι σαφώς κατώτερο.
