Η αλήθεια είναι πως μπορεί να σοκαριστήκατε την πρώτη φορά που ακούσατε το παιδί σας να βρίζει. Πιθανόν, να αναρωτηθήκατε πού μπορεί να άκουσε τέτοιου είδους κουβέντες ή εάν έχει συναίσθηση -ή όχι- αυτού που λέει. Το πώς θα χειριστείτε τη κατάσταση τώρα θα καθορίσει τη μελλοντική συμπεριφορά του παιδιού. Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας βρίζουν, συνήθως, επειδή ακόμη ανακαλύπτουν την γλώσσα. Ίσως να προσπαθούν να κατανοήσουν το νόημα της καινούριας λέξης. Τα παιδιά που πηγαίνουν σχολείο, συνήθως, χρησιμοποιούν τις βρισιές ως εκτόνωση, για να εκφράσουν ένα αρνητικό συναίσθημα. Υπάρχει περίπτωση, επίσης, να χρησιμοποιούν τέτοιου είδους λεξιλόγιο στην προσπάθειά τους να γίνουν κοινωνικώς αποδεκτά από τους συμμαθητές τους. Τέλος, μπορεί απλώς να μιμούνται μια συμπεριφορά κάποιου που θαυμάζουν.
Πώς να αντιδράσετε:
• Κατ’ αρχάς, μιλήστε στο παιδί σας και μη δείχνετε αδιαφορία. Βοηθήστε το να καταλάβει την έννοια της κακής κουβέντας και για ποιο λόγο δεν είναι σωστό να την χρησιμοποιεί.
• Μείνετε ψύχραιμη και εξηγήστε για ποιο λόγο η λέξη που χρησιμοποίησε δεν είναι αποδεκτή. Με αυτό τον τρόπο θα το αποθαρρύνετε να την ξαναχρησιμοποιήσει στο μέλλον.
• Εξηγήστε του τι σημαίνει η λέξη που χρησιμοποιεί. Μια απλή εξήγηση θα το βοηθήσει να καταλάβει. Αν πιστεύετε ότι το παιδί σας κατανοεί το νόημα της λέξης, ζητήστε του να σας το εξηγήσει.
• Είναι καλό να συζητήσετε για το ποιες λέξεις είναι αποδεκτές. Για παράδειγμα, σε κάποιες οικογένειες η έκφραση «Αχ Θεέ μου» είναι αποδεκτή, σε κάποιες άλλες όχι.
• Συζητήστε μαζί του κάποιους οικογενειακούς κανόνες ως προς το ποιες λέξεις είναι αποδεκτές στο σπίτι. Για παράδειγμα θα μπορούσατε να πείτε στο παιδί «Σε παρακαλώ μίλησε ευγενικά, αλλιώς μη μιλάς καθόλου» ή «Υπάρχουν λέξεις που δεν χρησιμοποιούμε σε αυτό το σπίτι».
• Επίσης μπορείτε να εξηγήσετε στο παιδί γιατί κάποιες λέξεις είναι αποδεκτές στο σπίτι και όχι στο σχολείο (ή πχ στην εκκλησία ή στα σπίτια φίλων) και πώς κάθε μέρος έχει διαφορετικούς κανόνες.
• Αν δυσκολεύστε να σταματήσετε να βρίζετε, προσπαθήστε να βρείτε εναλλακτικές λέξεις για να χρησιμοποιείτε ή διαφορετικό τρόπο χειρισμού κάποιων καταστάσεων. Συχνά οι ενήλικες βρίζουν όταν είναι εκνευρισμένοι ή σε ένταση. Αντί να βρίσετε προσπαθήστε να εκφράσετε την οργή σας μέσα από εκφράσεις όπως «Είμαι πραγματικά θυμωμένος ή εκνευρισμένος»
• Δώστε προσοχή στα προγράμματα που παρακολουθεί το παιδί στην τηλεόραση, τα παιχνίδια που παίζει στον υπολογιστή και γενικά στις δραστηριότητές του. Μια καλή ιδέα θα ήταν να μεταφέρετε τον υπολογιστή και την τηλεόραση σε κάποιον χώρο όπου θα υπάρχει επίβλεψη, π.χ. στο σαλόνι.
• Τέλος, είναι πολύ σημαντικό να επαινείτε το παιδί κάθε φορά που εκφράζει τα συναισθήματά του αποφεύγοντας τις βρισιές.
Πώς να το σταματήσετε:
• Εάν διαπιστώσετε πως το παιδί βρίζει λόγω θυμού, μιλήστε στο μικρό σας. Εξηγήστε του πως υπάρχουν άλλες λέξεις για να εκφράσει ένα αρνητικό συναίσθημα ή άλλοι τρόποι για να αντιμετωπίσει μια δυσάρεστη κατάσταση, π.χ. αν δυσκολεύεται με κάτι στο νηπιαγωγείο, να ζητήσει τη βοήθεια της δασκάλας.
• Αν πιστεύετε ότι το παιδί σας βρίζει για να αναδειχθεί κοινωνικά, εξηγήστε του πως υπάρχουν άλλοι τρόποι για να τον αποδεχθούν οι φίλοι του. Μπορείτε επίσης να του προτείνετε μερικές «cool» εκφράσεις που μπορεί να χρησιμοποιήσει αντί για βρισιές.
• Αν το παιδί σας βρίζει για να εκτονώσει το θυμό του, δείξτε του τον τρόπο να ξεπεράσει τα προβλήματά του. Αν για παράδειγμα εκνυρίζεται που δεν μπορεί να δέσει τα κορδόνια του, δείξτε του έναν ευκολότερο τρόπο.
• Βοηθήστε το μικρό σας να ανακαλύψει πιο υγιείς τρόπους εκτόνωσης του θυμού του. Μπορεί, για παράδειγμα, κάθε φορά που νιώθει την ανάγκη να εκφράσει ένα αρνητικό συναίσθημα με μια βρισιά, να μετρήσει μέχρι το δέκα, να πάρει βαθιές αναπνοές ή να περιγράψει με λόγια αυτό που νιώθει.
• Ενθαρρύνετε το παιδί αντί για μια προσβλητική λέξη, να χρησιμοποιεί μια εναλλακτική, ακόμη και μια αστεία λέξη, π.χ. «Έκανα μια ‘χαζομάρα’ ή μια ‘πατάτα’».
Τι να κάνετε εάν το παιδί υπερβεί τα όρια:
• Υπενθυμίστε στο παιδί τους κανόνες, δηλ. ποια συμπεριφορά είναι αποδεκτή στο σπίτι. Πείτε του, για παράδειγμα, «Δεν χρησιμοποιούμε προσβλητικές λέξεις στο σπίτι».
• Διδάξτε του ότι οι πράξεις έχουν συνέπειες. Προειδοποιείστε τι παιδί πως εάν συνεχίζει να χρησιμοποιεί υβριστικές λέξεις θα τιμωρηθεί , π.χ. δεν θα του επιτραπεί να δει τηλεόραση.
• Επαινέστε και επιβραβεύστε το παιδί σε περιπτώσεις που επιλέγει να εκφραστεί με κόσμιο τρόπο. Τονίστε πόσο περήφανοι αισθάνεστε για την καλή του συμπεριφορά.
• Προσπαθήστε να εξηγήσετε στο παιδί σας ότι οι άνθρωποι γύρω του που ακούν αυτές τις προσβλητικές λέξεις μπορεί να αισθάνονται άβολα και άσχημα.
• Τέλος, εάν το παιδί συνεχίζει την ανάρμοστη συμπεριφορά, ίσως θα ήταν καλό να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό, στον σχολικό σύμβουλο ή σε έναν παιδοψυχολόγο. Ακόμη και ο παιδίατρό σας μπορεί να σας βοηθήσει να βρείτε τον κατάλληλο ειδικό.
