Χρέη στο Δημόσιο, πότε ασκείται ποινική δίωξη!

Με την εκτόξευση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο, μέσα στα χρόνια των μνημονίων, όλο και περισσότεροι φορολογούμενοι/ ασφαλισμένοι έχουν βρεθεί σε σημείο να μην μπορούν να καλύψουν τις οφειλές τους, οι οποίες συνολικά έχουν ξεπεράσει τα 98 δις ευρώ προς την Εφορία και τα 30 δις ευρώ προς τα Ασφαλιστικά Ταμεία. Το μεγάλο βάρος του ιδιωτικού χρέους, που μαζί με τις οφειλές προς τις τράπεζες (103,6 δις ευρώ) έχει ξεπεράσει τα 230 δις ευρώ,  λειτουργεί ως μία μέγγενη που κρατά την ελληνική Οικονομία μακριά από τις πραγματικές αναπτυξιακές της δυνατότητες, δημιουργώντας παράλληλα ανασφάλεια στην αγορά.

Μία ανασφάλεια που συνδυάζεται με την απειλή για νομικές κυρώσεις. Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει ο νόμος, το αξιόποινο της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο προβλέπεται πλέον μόνον εφόσον τα μη καταβληθέντα χρέη υπερβαίνουν το ποσό των 100.000 ευρώ. Η Ευμενέστερη νομοθετική ρύθμιση του άρθρου 8 ν. 4337/2015 και τι ακριβώς προβλέπει, παρουσιάζεται από τον Οδηγό του Πολίτη.

Με την απόφαση 1220/2017, το ΣΤ’ Ποινικό Τμήμα του Αρείου Πάγου προβλέπει ότι:  Συνεπώς, με βάση την ως άνω επελθούσα ευμενέστερη νομοθετική μεταβολή (ρύθμιση) του άρθρου 8 ν. 4337/2015, η οποία ως ηπιότερη εφαρμόζεται στην προκειμένη περίπτωση (άρθρο 2§1 Π.Κ.) και σύμφωνα με την οποία, κατά τα προεκτεθέντα, το αξιόποινο της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο προβλέπεται πλέον μόνον εφόσον τα μη καταβληθέντα χρέη υπερβαίνουν το ποσό των 100.000 ευρώ ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος, ο κατηγορούμενος πρέπει να κηρυχθεί αθώος. Το γεγονός ότι τα ως άνω χρέη των προμνησθέντων ετών 2011 και 2005 βεβαιώθηκαν και για τα δύο φορολογικά – διαχειριστικά έτη το έτος 2011-01-2011, 14-03-2011 και 07-04-2011), δεν ασκεί έννομη επιρροή, διότι, κατά τα προεκτεθέντα, στο άρθρο 8 ν. 4337/2015 ρητά διατυπώνεται ότι για το αξιόποινο λαμβάνεται υπόψη το ύψος του χρέους ανά διαχειριστικό – φορολογικό έτος και δεν εξαρτάται αυτό (αξιόποινο) από το χρόνο οριστικής βεβαίωσης, διασταλτική δε ερμηνεία της ως άνω προεκτεθείσας διάταξης και ιδίως στο χώρο του ποινικού δικαίου, κατά την άποψη αυτού του δικαστηρίου, δεν χωρεί.

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι, καίτοι η κατηγορία που αποδίδετο στον κατηγορούμενο και για την οποία αυτός κηρύχθηκε αθώος, ήταν αυτή της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο (άρθρο 25 παρ. 1 ν. 1882/90), για την οποία, ως ήδη ειπώθηκε στη μείζονα σκέψη, πράγματι υπάρχει νεότερη νομοθετική μεταβολή, η οποία επήλθε αρχικά με το άρθρο 20 του ν. 4321/15 και ύστερα με το άρθρο 8 του ν. 4337/15, το Δικαστήριο, προκειμένου να αχθεί στην αθωωτική κρίση του, εσφαλμένα δέχεται στο σκεπτικό της προσβαλλομένης ότι για το αξιόποινο του ως άνω εγκλήματος λαμβάνεται υπόψη το ύψος του χρέους ανά διαχειριστικό-φορολογικό έτος, συγχέοντάς το έτσι με το υπαγόμενο στο άρθρο 66 του ν. 4174/13 ως αντικ. με το άρθρο 8 του ν. 4337/15 έγκλημα της φοροδιαφυγής, προϋπόθεση όμως η οποία, εν αντιθέσει με το τελευταίο αυτό αδίκημα, ουδέποτε προβλέπονταν για το αδίκημα της μη καταβολής χρεών στο Δημόσιο.

Ειδικότερα, ενώ στο διατακτικό της προσβαλλομένης απόφασης τα αναφερόμενα πραγματικά περιστατικά (μη καταβολή τριών χρεών στο Δημόσιο) υπάγονται πράγματι στην αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος του άρθρου 25 παρ. 1 του ν. 1882/90, όπως αντικ. με το άρθρο 34 παρ. 1 του ν. 3220/2004 και 3 παρ. 1 εδ. α’ του ν. 3943/2011, εν τούτοις στο σκεπτικό της ίδιας αποφάσεως, τα προκύψαντα πραγματικά περιστατικά της μη καταβολής των τριών (3) ενδίκων χρεών προς το Δημόσιο, ύψους 117.307,91 ευρώ, ήτοι υπερβαίνοντος το ισχύον όριο θεμελιώσεως του αξιοποίνου της εν λόγω πράξεως, υπάγονται στο αναλυτικά παρατιθέμενο άρθρο 66 του ν. 4174/2013 όπως αντικ. με το άρθρο 8 του ν. 4337/2015, που όμως προβλέπει και ρυθμίζει τα εγκλήματα φοροδιαφυγής (αποφυγή πληρωμής φόρου εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ, ΕΦ Α, ΦΠΑ, ΦΚΕ κ.λ.π), τα οποία προηγουμένως προβλέπονταν από τα άρθρα 17 και 18 του ν. 2523/97, όπως ίσχυε.

Έτσι όμως ανακύπτει ουσιώδης αντίφαση μεταξύ σκεπτικού και διατακτικού της προσβαλλομένης απόφασης, με αποτέλεσμα αυτή να στερείται νομίμου βάσεως, κατά το βάσιμο περί τούτου μοναδικό, από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Ε’ ΚΠΔ, λόγο αναίρεσης του Εισαγγελέα Εφετών.

Μετά ταύτα, κατά παραδοχή του ως άνω λόγου, πρέπει να αναιρεθεί η προσβαλλομένη απόφαση και ακολούθως να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα εκδίκαση στο ίδιο Δικαστήριο, συγκροτούμενο από άλλους δικαστές εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως.