Η αυτοδιοίκηση συναινεί στο νέο νόμο για τα σκουπίδια;
Στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος που βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση έως τις 4/12/2020, αντικαθίσταται το άρθρο 228 του “Κλεισθένη” για τις “Αρμοδιότητες των Δήμων επί Αστικών Στερεών Αποβλήτων”.
Πλέον με το νέο νόμο, οι δήμοι αναλαμβάνουν το ρόλο του “χαμάλη” της συλλογής των απορριμμάτων, μετακυλώντας το κόστος στις τσέπες των δημοτών. Αναδιοργανώνεται συνολικά το σύστημα διαχείρισης των σκουπιδιών με το κράτος να αναλαμβάνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Το υπουργείο αναλαμβάνειβάσει του άρθρου 31 “μελέτες, χωροθέτηση, δημοπράτηση, κατασκευή και λειτουργία των μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων…το συντονισμό και την εποπτεία υλοποίησης αυτών… καθορίζει τη δυναμικότητά τους, τις εξυπηρετούμενες από τις μονάδες περιοχές… και κάθε ειδικό όρο και προϋπόθεση για τα παραπάνω”. Στο δε άρθρο 38 παρακάμπτεται ο όρος “ενεργειακή αξιοποίηση” και αναφέρεται “ότι για κάθε άδεια που αφορά αποτέφρωση ή συναποτέφρωση με ανάκτηση ενέργειας είναι προϋπόθεση να πραγματοποιείται η ανάκτηση ενέργειας με υψηλό επίπεδο ενεργειακής απόδοσης”.
Ότι δεν κατάφερε ο κ. Χατζηδάκης στην προηγούμενη θητεία του, στο ίδιο υπουργείο (2011 – 2014), λόγω των σφοδρότατων αντιδράσεων της αυτοδιοίκησης και των περιβαλλοντικών οργανώσεων, ετοιμάζεται να το υλοποιήσει τώρα εν μέσω πανδημίας. Μία ήταν και παραμένει η επιλογή της κυβέρνησης και του υπουργού:
Η πανάκριβη καύση των σκουπιδιών και η εξυπηρέτηση μεγάλων εργολαβικών συμφερόντων αλλά και επιχειρήσεων που έχουν ήδη πτωχεύσει όπως η Χαλυβουργική, αφού οι νέες μονάδες “ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων” θα κατασκευαστούν με συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ), αφού η Ε.Ε. δεν χρηματοδοτεί τέτοιες μονάδες.
Οι πόροι θα προέρχονται από δύο πηγές, αλλά στην ουσία από μία, ΕΜΑΣ.
Τον κρατικό προϋπολογισμό, ήτοιτη φορολογία μας, καθώς και τα εις διπλούν δημοτικά τέλη, όπως Α) Το “τέλος ταφής”, το οποίο ορίζεται από την 1/1/2021 και θαεκκινεί από 15 ευρώ/τόνο για κάθε δήμοπου θα θάβει και δεν θα ανακυκλώνει απόβλητα Β) Ταυπολείμματα των Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων (ΚΔΑΥ), τα οποίαθα χρεώνονται οι δήμοι με 35 ευρώ/τόνο. Πρόκειται για τα γνωστά ΚΔΑΥ που εντελώς τυχαία τελευταία “καίγονται” στην Αττική…
Φυσικά ουδόλως νοιάζονται τόσο για το περιβάλλον όσο και για την κυκλική οικονομία και την ανακύκλωση. Διότι πως γίνεται να προωθείς:
1. Τον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, όταν έχει αποδειχτεί πως η καύση των σκουπιδιών εκλύει σημαντικές ποσότητες CO2 (580 gr CO2eq/kWh)6, οι οποίες είναι κατά πολύ περισσότερες από τις εκπομπές των μονάδων ηλεκτρισμού και του φυσικού αερίου;
2. Την ανακύκλωση και την κυκλική οικονομία, ώστε τα σκουπίδια να μη θάβονται και πολλά εξ αυτών να επαναχρησιμοποιούνται, ενώ ταυτόχρονα φτιάχνεις κερδοφόρες μονάδες καύσης τους;
Η κυβέρνηση της ΝΔ έχει αποδείξει με τον πρώτο περιβαλλοντοκτόνο νόμο Χατζηδάκη, πως για ένα πράγμα μόνο ενδιαφέρεται μέσω και της καύσης των σκουπιδιών. Να στήσει πανελλαδικά 3-5 μονάδες καύσης και περίπου 15 μονάδες επεξεργασίας σύμμεικτων αποβλήτων, οι οποίες θα χρηματοδοτούνται από τους δημότες για να κερδίζουν οικονομικά μεγαθήρια. Η καύση των σκουπιδιών στην ΑΓΕΤ στο Βόλο, είναι αποκαλυπτική για το τι μέλλει γενέσθαι…
Η αυτοδιοίκηση; Αποδέχεται αυτό το ρόλο; θα εφαρμόσει αυτή την επιλογή;
Γιατί χωρίς την ενεργή συμμετοχή των Περιφερειών και των Δήμων το νομοσχέδιο είναι ανεφάρμοστο, αφού οι περιφέρειες θα πρέπει να συντάξουν με ορίζοντα δεκαετίας τα Περιφερειακά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) και οι δήμοι τα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΤΣΔΑ). Δίχως αυτά, το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων θα είναι κενό περιεχομένου.
Αυτές τις μέρες υλοποιούνται οι δέκα συνεδριακές διασκέψειςτης ΚΕΔΕ σε όλη την Ελλάδα, στη βάση του νομοσχεδίου για την πολύ-επίπεδη Διακυβέρνηση. Μία εκ των εισηγήσεων που συζητούνται, αφορά το περιβάλλον και το ρόλο της αυτοδιοίκησης. Πρόεδρος δε της αντίστοιχής επιτροπής της ΚΕΔΕ, είναι ο Δήμαρχος Αγρινίου Γ. Παπαναστασίου.
Στην εισήγηση του που αποτελεί και θέση της ΚΕΔΕ, δικαίως δεν υπάρχει η ελάχιστη αναφορά περί “λειτουργίας μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων”, αφού στο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων που εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο φέτος (Ν. 4685/2020 (ΦΕΚ 92 Α’), δεν υπήρχε αναφορά περί καύσης απορριμμάτων! Με το νέο νόμο έρχεται από “το παράθυρο”.
Αποτελεί μια πρώτης τάξης ευκαιρία ΤΩΡΑ:
- Η ΚΕΔΕ και η Ένωση Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝ.Π.Ε.)
- Οι συνελεύσεις και τα συμβούλια των ΠΕΔ
- Τα Περιφερειακά και Δημοτικά Συμβούλια
Να λάβουν αποφάσεις κατηγορηματικά αντίθετες σε αυτό το νομοσχέδιο.
Παναγιώτης Α. Κατσούλης
Εκπαιδευτικός
Πρώην Δήμαρχος Μεσολογγίου
Μέλος Ν.Ε. Ανασυγκρότησης ΣΥΡΙΖΑ Αιτωλ/νιας
