Οι μυστικές ψηφοφορίες και η κατά συνείδηση ψήφος

Μία ενδιαφέρουσα πρόταση έριξε στον δημόσιο διάλογο ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, με ορίζοντα την επικύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών και τα σενάρια για τα «μαθηματικά της Βουλής» που ήδη αναπτύσσονται. Ενόσω, λοιπόν, η σεναριολογία για το αν «βγαίνουν» οι 151 ψήφοι για τις Πρέσπες οργιάζει, ο πρώην επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας πρότεινε να διεξαχθεί η ψηφοφορία με μυστικό τρόπο.

Ασφαλώς, ο Νίκος Κοτζιάς ήθελε να αναδείξει τις διαφορετικές φωνές που αναπτύσσονται στο εσωτερικό σχεδόν όλων των Κοινοβουλευτικών Ομάδων –προεξαρχούσης της ΝΔ, που είναι γνωστό ότι ένα μεγάλο κομμάτι των «γαλάζιων» βουλευτών θα υπερψήφιζε την επίλυση του Μακεδονικού μέσω της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Βεβαίως, από προχθές η σχετική συζήτηση έχει «καεί» -και, μάλιστα, άδοξα- με τον Κυριάκο Μητσοτάκη από βήματος Βουλής όχι απλώς να απορρίπτει την μυστική ψηφοφορία, αλλά να προαναγγέλλει ότι η ΝΔ θα καταθέσει αίτημα για ονομαστική ψηφοφορία.

Ωστόσο, το γεγονός ότι η πρόταση Κοτζιά «κάηκε» γρήγορα και σχεδόν εν τη γενέσει της, δε θα πρέπει να μας οδηγήσει στο να την ξεχάσουμε. Αντιθέτως, αν δει κανείς την συγκεκριμένη πρόταση αποσυνδεδεμένη από την πολιτική συγκυρία, θα διαπιστώσει ότι η «θεσμοθέτηση» της μυστικής ψηφοφορίας για κάθε απόφαση που καλείται να λάβει η Βουλή, είναι ο μόνος τρόπος για να επιστρέψουμε σε αυτό που το ίδιο το Σύνταγμα προβλέπει: την κατά συνείδηση ψήφο. Η συζήτηση για τις κομματικές γραμμές και περιχαρακώσεις, αλλά και για τους βουλευτές που, υπό την δαμόκλειο σπάθη της διαγραφής, σηκώνουν τα χέρια τους καταπώς προβλέπει η «γραμμή», είναι γνωστή. Επειδή, όμως, στη Δημοκρατία –και στους ίδιους τους βουλευτές- δεν αξίζουν κοινοβουλευτικές ομάδες που θυμίζουν αγέλες, η υιοθέτηση της μυστικής ψηφοφορίας για όλες τις κοινοβουλευτικές αποφάσεις είναι ο μόνος τρόπος αφενός για κατά συνείδηση ψήφο, αφετέρου για να αναλαμβάνει γενικώς το πολιτικό σύστημα τις ευθύνες του ανά πάσα ώρα και στιγμή.

Συν τοις άλλοις, υπάρχουν στιγμές οριακές που η φανερή ψηφοφορία έχει δοκιμαστεί και έχει αποτύχει. Για παράδειγμα, ίσως τα πράγματα ήταν καλύτερα αν η ψηφοφορία επί του πρώτου Μνημονίου ήταν μυστική και αφαιρούσε από τον Αντώνη Σαμαρά την «πολυτέλεια» να ενδυθεί, για δύο χρόνια, το προσωπείο του δήθεν αντιμνημονιακού. Ίσως, επίσης, να έστελνε το –παλιό- πολιτικό σύστημα ένα μήνυμα στην κοινωνία πως αναλαμβάνει τις ευθύνες του.

Και τώρα, η επίλυση του Μακεδονικού είναι επίσης ένα θέμα ιστορικών διαστάσεων. Πρόκειται για μία ψηφοφορία που αναμφίβολα υπερβαίνει την εντολή μίας κυβέρνησης, τη θητεία μίας Βουλής, τις σκοπιμότητες ενός αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Και η κατά συνείδηση ψήφος για όλους θα ήταν η πλέον ταιριαστή και επιβεβλημένη επιλογή. Μια επιλογή που δεν μπορεί να διασφαλιστεί παρά μόνο με την μυστική ψηφοφορία, που αφαιρεί από τον κάθε βουλευτή τον φόβο της διαγραφής και της πολιτικής εξαφάνισης.