Ολοκαύτωμα: Ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα στην ιστορία της ανθρωπότητας – Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων

Ολοκαύτωμα: Ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα στην ιστορία της ανθρωπότητας – Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων
Ολοκαύτωμα: Ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα στην ιστορία της ανθρωπότητας

Σαν σήμερα, πριν 76 χρόνια, οι Εβραίοι που βρισκόντουσαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς απελευθερώθηκαν από σοβιετικούς στρατιώτες.

Η 27η Ιανουαρίου έχει ανακηρυχθεί, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ που λήφθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2005, ως Διεθνής Ημέρα Μνήμης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος.

Επιλέχθηκε η συγκεκριμένη ημερομηνία, καθώς στις 27 Ιανουαρίου 1945, τα προελαύνοντα σοβιετικά στρατεύματα απελευθέρωσαν το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς-Μπίρκεναου.

Η «Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος» καθιερώθηκε με ομόφωνη απόφαση της Βουλής τον Ιανουάριο του 2004 (Ν.3218/04 και Π.Δ. 31/05) και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 27 Ιανουαρίου, για να τιμηθεί η μνήμη των χιλιάδων Ελλήνων Εβραίων, που έχασαν τη ζωή τους στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και να εξαρθεί ο ηρωισμός των χριστιανών Ελλήνων, που με κίνδυνο της ζωής τους στην κατεχόμενη Ελλάδα, έσωσαν πολλούς Εβραίους συμπολίτες τους από βέβαιο θάνατο.

Εισηγούμενος το νομοσχέδιο στην Βουλή, ο τότε υπουργός Εσωτερικών, Κώστας Σκανδαλίδης, ανέφερε ότι δεν επιδιώκεται απλώς η διατήρηση της μνήμης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, αλλά «και η διαρκής υπόμνηση του τι μπορεί να συμβεί αν η μισαλλοδοξία, το μίσος και η αδιαφορία γίνουν τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά μιας κοινωνίας». Διότι, όπως προσέθετε, «το Ολοκαύτωμα δεν είναι μόνο μια υπόθεση καταστροφής και απωλειών. Είναι, κατά κύριο λόγο, μια υπόθεση ενός κόσμου παθητικότητας και αδράνειας και κάποιων επί μέρους προσώπων εξαιρετικού θάρρους και γενναιότητας».

Ολοκαύτωμα

Το Ολοκαύτωμα, η γενοκτονία των Εβραίων της Ευρώπης από το Γ΄ Ράιχ, αποτέλεσε το γεγονός-ορόσημο που άλλαξε τη σύγχρονη ιστορία της Ευρώπης και, παράλληλα, αποτέλεσε ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Οι Εβραίοι της Ελλάδας (και όχι μόνο) έγιναν μέρος της «Τελικής Λύσης του Εβραϊκού Ζητήματος», την οποία εμπνεύστηκαν, οργάνωσαν και πραγματοποίησαν οι ναζί στην κλίμακα ολόκληρης της Ευρώπης.

yN7eKq_web

Με τον όρο Ολοκαύτωμα περιγράφεται ο υποκινούμενος από το κράτος συστηματικός διωγμός και η γενοκτονία διαφόρων εθνικών, θρησκευτικών, κοινωνικών και πολιτικών ομάδων κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου από τη Ναζιστική Γερμανία και τους συνεργάτες της. Στα αρχικά στοιχεία που συνθέτουν το Ολοκαύτωμα είναι το πογκρόμ της Νύχτας των Κρυστάλλων και το Πρόγραμμα Ευθανασίας T-4, τα οποία οδήγησαν στη συνέχεια στα τάγματα θανάτου και στα στρατόπεδα εξόντωσης τα οποία αποτελούσαν μαζική και κεντρικά οργανωμένη προσπάθεια για την εξόντωση κάθε μέλους των κοινοτήτων που αποτελούσαν στόχο των Ναζί. Η ίδια λέξη, συνήθως με μικρό αρχικό και συνοδευόμενη από κάποιο προσδιοριστικό, χρησιμοποιείται και για άλλες γενοκτονίες ή μαζικούς διωγμούς όπως π.χ. για τη Γενοκτονία των Αρμενίων.

Οι Εβραίοι της Ευρώπης ήταν τα κύρια θύματα του Ολοκαυτώματος, μέσω αυτού που οι Ναζί ονόμαζαν «Τελική Λύση του Εβραϊκού Ζητήματος».

Ο απολογισμός των θυμάτων

Ο αριθμός των θυμάτων του εβραϊκού πληθυσμού συνήθως προσδιορίζεται στα έξι εκατομμύρια, αν και οι τυπικές εκτιμήσεις από τους ιστορικούς για το εύρος των θυμάτων κυμαίνονται από πέντε εκατομμύρια ως και πάνω από έξι εκατομμύρια.

Εκτός από τους Εβραίους, περίπου 220.000 Ρομά και Σίντι θανατώθηκαν στο Ολοκαύτωμα (μερικές εκτιμήσεις φτάνουν ως και τις 800.000), δηλαδή το 25-50% του ευρωπαϊκού τους πληθυσμού. Άλλες ομάδες που κρίθηκαν «φυλετικά κατώτερες» ή «ανεπιθύμητες» ήταν οι εξής: Σοβιετικοί στρατιώτες και πολίτες αιχμάλωτοι σε κατεχόμενες περιοχές (περιλαμβανομένων των Ρώσων και άλλων Σλάβων), Πολωνοί μη Εβραίοι (2,8 έως 3 εκατομμύρια Πολωνοί Εβραίοι και πάνω από 3 εκατομμύρια Πολωνοί μη Εβραίοι), διανοητικά ασθενείς ή σωματικά ανάπηροι, ομοφυλόφιλοι, Μάρτυρες του Ιεχωβά, Ελευθεροτέκτονες, Κομμουνιστές και άλλοι πολιτικοί αντιφρονούντες, συνδικαλιστές, καλλιτέχνες και κάποιοι Καθολικοί και Προτεστάντες κληρικοί που διώχτηκαν ή θανατώθηκαν.

Αν συνυπολογιστούν και αυτές οι πληθυσμιακές ομάδες, ο αριθμός των θυμάτων ανεβαίνει σημαντικά.

Κάποιες εκτιμήσεις τοποθετούν το συνολικό αριθμό θυμάτων του Ολοκαυτώματος στα 26 εκατομμύρια ανθρώπους, όμως τα 9 έως 11 εκατομμύρια θύματα συνήθως θεωρείται η πιο αξιόπιστη εκτίμηση.

Όπως είχε αναφέρει και ο πρώην γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Μπαν Κι Μουν, το 2017:

«Η Διεθνής Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος είναι η ημέρα, κατά την οποία πρέπει να επιβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας απέναντι στα ανθρώπινα δικαιώματα. […] Πρέπει να προχωρήσουμε πέρα από την ανάμνηση και να εξασφαλίσουμε ότι οι νέες γενιές γνωρίζουν αυτή την ιστορία. Πρέπει να εφαρμόσουμε τα διδάγματα του Ολοκαυτώματος στον κόσμο. Και πρέπει να κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε ώστε όλοι οι άνθρωποι απολαμβάνουν τις προστασίες και τα δικαιώματα που αντιπροσωπεύουν τα Η.Ε.»

Η εκδίωξη των Εβραίων

Η εκδίωξη των Εβραίων στις χώρες όπου εισέβαλαν οι ναζί και τις οποίες κατέβαλαν μεταξύ 1939 και 1945 γινόταν σε τεράστια κλίμακα, αλλά δεν εξέπληξε κανέναν από όσους υποστήριζαν την άνοδο του Ναζιστικού κόμματος στην εξουσία το 1933 ή ήταν οπαδoί του προγράμματος του.

Οι Εβραίοι έπρεπε να θεωρούνται ξένοι και δεν είχαν δικαιώματα γερμανικής υπηκοότητας. Ήταν ένας από τους τρόπους που οι ναζί επέβαλαν την πολίτικη της Ανώτερης Φυλής. Σε όλες τις περιοχές που κατείχαν οι Γερμανοί κατά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο, υπήρχαν μαζικές παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Εκατομμύρια άνθρωποι ξεριζώθηκαν από τα σπίτια τους για να γίνουν σκλάβοι. Εκτελέστηκαν χιλιάδες όμηροι και κρατούμενοι που είχαν συλληφθεί για αντίποινα. Εφαρμόστηκαν εκατοντάδες αδικαιολόγητες αντεκδικήσεις. Γκρεμίστηκαν εκατοντάδες πόλεις και χωριά.

Το σύνολο των Εβραίων που θανατώθηκαν από την άνοδο του Ναζιστικού Κόμματος στην εξουσία μέχρι την κατάρρευσή του ανέρχεται σε έξι περίπου εκατομμύρια.

Δυστυχώς, οι αποτρόπαιες πρακτικές των Γερμανών χρησιμοποιήθηκαν μόνο κατά των Εβραίων αλλά κατά οποιασδήποτε φυλής ή κοινωνικής ομάδας το ναζιστικό καθεστώς θεωρούσε κατώτερη, από τους ομοφυλόφιλους μέχρι τους κομμουνιστές και από τους αιχμάλωτους πολέμου μέχρι τους Ρομά.

Έγκλημα κατά της ανθρωπότητας

Αμέσως μετά το Ολοκαύτωμα, εμφανίστηκε η δικονομική έννοια του εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας.

Ορισμένοι από τους πιο υψηλόβαθμους Ναζί δικάστηκαν στις Δίκες της Νυρεμβέργης, όπου προήδρευαν δικαστές των Συμμάχων και ήταν το πρώτο διεθνές δικαστήριο του είδους του.

Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης

Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αποφάσισε στις 2 Νοεμβρίου 2005 να ανακηρύξει την 27η Ιανουαρίου Διεθνή Ημέρα μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος από το ναζιστικό καθεστώς κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η ημερομηνία επιλέχθηκε, επειδή όπως είπαμε και παραπάνω, στις 27 Ιανουαρίου 1945 τα προελαύνοντα σοβιετικά στρατεύματα απελευθέρωσαν το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Άουσβιτς – Μπίρκεναου στην Πολωνία.

Το σχέδιο της εν λόγω απόφασης υποβλήθηκε από το Ισραήλ και υποστηρίχθηκε από 89 χώρες, αναφέροντας ότι: «καλεί τα κράτη – μέλη να επεξεργαστούν προγράμματα εκπαίδευσης που θα μεταδώσουν στις μελλοντικές γενεές τα διδάγματα του Ολοκαυτώματος και να βοηθήσουν να προλαμβάνονται πράξεις γενοκτονίας».

Η γενοκτονία των Εβραίων της Ευρώπης αποτελεί, τόσο για την ελληνική κοινωνία, όσο και για την πλειονότητα των ευρωπαϊκών κοινωνιών, ένα τεράστιο συλλογικό τραύμα που στοιχειώνει και θα στοιχειώνει για πολλά χρόνια την ιστορική συνείδησή τους.

Auschwitz-700

Συνολικά, 5.025 Ναζί εγκληματίες καταδικάστηκαν από το 1945 έως το 1949 στους αμερικανικούς, βρετανικούς και γαλλικούς τομείς της Γερμανίας.

Άλλες δίκες έγιναν στις χώρες των κατηγορούμενων. Ωστόσο, ορισμένοι από αυτούς, κατάφεραν να διαφύγουν και να μην υποστούν καμία δίωξη.

“Εάν Αυτό Είναι ο Άνθρωπος”: Η μαρτυρία του Πρίμο Λέβι, επιζώντος του Ολοκαυτώματος

Ο Ιταλοεβραίος χημικός και συγγραφέας Πρίμο Λέβι ήταν ένας από τους ελάχιστους επιζώντες του ολοκαυτώματος που μιλάει για τις εμπειρίες του στο ναζιστικό στρατόπεδο με απροσδόκητα ψύχραιμη φωνή.

Το σθένος και η διανοητική του ισορροπία είναι τέτοιες που σε κάνουν να αναρωτιέσαι, πως γίνεται ένας άνθρωπος που βίωσε την απόλυτη φρίκη, την ίδια την κόλαση ουσιαστικά, να καταφέρνει να αναπτύσσει σε αυτό το βιβλίο έναν ήπιο προβληματισμό και να τον αποδίδει σε μια “ταπεινή” και διαυγή πρόζα.

Το “Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος” δε θα μπορούσε να μην είναι ένα μανιφέστο ανθρωπισμού, που δεν αποτελεί απλό ανάγνωσμα λογοτεχνίας, αλλά ιστορικό τεκμήριο και σπουδαίο έργο τέχνης που δεν πρέπει ποτέ να σταματήσει να εκδίδεται.

“Τέλος, ίσως έπαιξε κάποιο ρόλο και η θέλησή μου, την οποία διατήρησα με πείσμα, να βλέπω πάντα, ακόμα και στις πιο σκοτεινές μέρες, τους συντρόφους μου και τον εαυτό μου σαν ανθρώπους και όχι σαν αντικείμενα, και έτσι να γλιτώσω από την τέλεια ταπείνωση και αποθάρρυνση που οδηγούσε πολλούς στην ηθική συντριβή.”

Ιστορία

Το Ολοκαύτωμα ήταν η συστηματική, προγραμματική και κρατική πολιτική πρακτική διώξεων και εξόντωσης περίπου έξι εκατομμυρίων Εβραίων από το ναζιστικό καθεστώς και τους συνεργάτες του. Η λέξη «holocaust» προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «ολοκαύτωμα» και σημαίνει κυριολεκτικά «πλήρως καμένη προσφορά θυσίας» σε θεό.

Το Μπάμπι Γιαρ θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς τόπους εκτέλεσης αμάχων του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Ήδη από το τέλος του δέκατου ένατου αιώνα είχε αναπτυχθεί σε γερμανικούς συντηρητικούς κύκλους ένας έντονος αντισημιτισμός, όπως φαίνεται από το πρόγραμμα ενός συντηρητικού κόμματος εκείνης της περιόδου. Το Πρόγραμμα του Τίβολι το 1892 ανέφερε χαρακτηριστικά: «Μαχόμαστε κατά της ευρέως διαβρωτικής και υπονομευτικής εβραϊκής επίδρασης στη δημόσια ζωή του τόπου μας. Απαιτούμε μια χριστιανική κυβέρνηση για ένα χριστιανικό έθνος και χριστιανούς δασκάλους για τους χριστιανούς μαθητές».

Πλάνο από την απελευθέρωση στρατοπέδου στην Αυστρία. Φωτό: U.S. Army photo, courtesy Harry S. Truman Library

Στις 24 Φεβρουαρίου 1920 τοποθετείται η ίδρυση του ναζιστικού κόμματος στη Γερμανία. Από τα είκοσι πέντε άρθρα του προγράμματός του, τέσσερα αναφέρονται ειδικά στο « εβραϊκό ζήτημα». Το άρθρο 4 είναι χαρακτηριστικό των προθέσεων των ναζιστών: « Μόνο μέλη του έθνους μπορούν να είναι πολίτες του κράτους. Μόνο εκείνοι που στις φλέβες τους τρέχει γερμανικό αίμα, όποια και αν είναι η θρησκεία τους, μπορούν να είναι μέλη του έθνους. Επομένως, κανένας Εβραίος δεν μπορεί να είναι μέλος του έθνους».

Η δεκαετία του 1930 και ο πόλεμος κυριαρχίας στην ανατολική Ευρώπη Η πολιτική της εξόντωσης των Εβραίων στο εσωτερικό του Γ’ Ράιχ είχε εδραιωθεί ήδη από τη δεκαετία του ’30 και ολοένα κλιμακωνόταν. Έχοντας μπει ήδη σε πόλεμο με την ΕΣΣΔ από το 1933 για την κυριαρχία στην ανατολική Ευρώπη, όπως έδειξε εύστοχα με το βιβλίο του «Αιματοβαμμένες Χώρες» ο Τίμοθι Σνάιντερ, με κύριο επίδικο την Πολωνία, οι Εβραίοι, συν τις άλλοις, βρέθηκαν ως ένας άμαχος πληθυσμός σε ένα « αιματηρό πεδίο» διεκδίκησης, εκείνο της ανατολικής Ευρώπης, και η παρουσία τους σε αυτό, όπως και άλλων εθνικοτήτων, δεν εξυπηρετούσε τις διεκδικήσεις των ναζί, που εκτός από την εδαφική επέκταση, επιδίωκαν και την πληθυσμιακή αντικατάσταση.

Την ίδια χρονιά, εξάλλου, το 1933, στο εσωτερικό της Γερμανίας οριοθετούνται οι άξονες της εθνοφυλετικής πολιτικής των ναζί:

• Απαγόρευση εισόδου στη Γερμανία Εβραίων μεταναστών από την ανατολική Ευρώπη.

• Εκτοπισμός Εβραίων της ανατολικής Ευρώπης από τη Γερμανία.

• Διακοπή χορήγησης υπηκοότητας σε Εβραίους της ανατολικής Ευρώπης.

Την « απογερμανοποίηση» των Εβραίων θα συνόδευε μια σειρά απαγορεύσεων, στερήσεων και περιορισμών και μια στοχευμένη πολιτική γκετοποίησης αλλά και περιορισμού τους σε πολύ κλειστά πεδία της κοινωνικής ζωής. Η πολιτική στιγματισμού των Εβραίων με κάθε δυνατό τρόπο οδηγούσε αναπόφευκτα σε μία μόνο λύση: στην εξόντωσή τους και στην οριστική αποπομπή τους από την Ευρώπη.

Κατά τη διάρκεια των εκτοπισμών στο στρατόπεδο, του Άουσβιτς έως και 6.000 Εβραίοι δολοφονούνταν εκεί με αέρια κάθε μέρα. Φωτο: The U.S. Holocaust Memorial Museum

Η « Τελική Λύση» Μεταξύ του 1933 και του 1945 η ναζιστική Γερμανία και οι σύμμαχοί της ίδρυσαν περισσότερα από 42.000 στρατόπεδα και άλλους χώρους φυλάκισης, όπως τα γκέτο. Από το τέλος του 1941, όταν ο Χίτλερ πειστεί πια ότι η εξόντωση των εκατομμυρίων Εβραίων ήταν η ενδεδειγμένη λύση, άρχισε η συστηματική εφαρμογή της. Για να διευκολυνθεί η υλοποίηση της «Τελικής Λύσης», οι ναζί ίδρυσαν κέντρα εξόντωσης στην Πολωνία, τη χώρα με τον μεγαλύτερο εβραϊκό πληθυσμό. Τα κέντρα εξόντωσης είχαν σχεδιαστεί για την αποτελεσματική διεξαγωγή μαζικών δολοφονιών. Το Χέλμνο, το πρώτο κέντρο εξόντωσης, άνοιξε τον Δεκέμβριο του 1941. Εβραίοι και Τσιγγάνοι εκτελούνταν σε φορτηγά-θαλάμους αερίων. Το 1942 οι ναζί άνοιξαν τα κέντρα εξόντωσης Μπέλζεκ, Σόμπιμπορ και Τρεμπλίνκα για τη συστηματική εξολόθρευση των Εβραίων της περιοχής Generalgouvernement (τα εδάφη στο εσωτερικό της κατεχόμενης Πολωνίας).

Πηγή: kontranews.gr



Ακολουθήστε μας σε Google News, Facebook και Instagram και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Παρακαλώ γράψτε το σχόλιο σας!
Το όνομα σας ...