«Παγίδες» βάζουν οι θεσμοί, στην γ’ αξιολόγηση!

«Μαξιλάρι» ρευστότητας ή αλλιώς «μίση» έξοδος από το μνημόνιο!

«Γρίφος» που θα λυθεί το Φθινόπωρο, παραμένει η γ’ αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος, με τους θεσμούς να κρατούν κλειστά τα «χαρτιά» τους και το ΔΝΤ, να παραμένει ο μεγαλύτερος κίνδυνος για νέες ανεπιθύμητες καθυστερήσεις. Το καλό κλίμα που δημιουργήθηκε μετά το τέλος της β’ αξιολόγησης, που έφερε την εκταμίευση της πρώτης δόσης (της πρώτης υπό-δόσης των 7,7 από τα 8,5 δις ευρώ) και την έξοδο στις αγορές, έχει βάλει τις βάσεις, σύμφωνα την κυβέρνηση, για την έξοδο της χώρας από το μνημόνιο και την επιτροπεία των θεσμών, λίγο μετά τα μέσα Αυγούστου, του 2018. Όμως όλα μπορεί να κινδυνεύσουν, αν οι θεσμοί βάλουν «δύσκολα» και υπάρξουν νέες καθυστερήσεις…

Θεωρητικά, σύμφωνα και με τον «χάρτη» του μνημονίου, η γ’ αξιολόγηση αναμένεται να είναι «εύκολη», καθώς δεν περιλαμβάνει δημοσιονομικές προσαρμογές, δεν βάζει φόρους και δεν αλλάζει πάλι το ασφαλιστικό. Όμως, υπάρχουν αρκετά ζητήματα, σχετικά με τον «σκληρό πυρήνα» του Δημοσίου, τις ιδιωτικοποιήσεις και τα εργασιακά, που θα μπορούσαν να βάλουν δύσκολα σε μία αριστερή κυβέρνηση. Όμως ούτε αυτά είναι το εν δυνάμει «αγκάθι» που μπορεί να εκτροχιάσει την ομαλή ολοκλήρωση του προγράμματος. Αυτό είναι το ΔΝΤ.  Οι δανειστές από την άλλη άκρη του Ατλαντικού, θα έρθουν και πάλι στην Αθήνα (μάλλον τον Σεπτέμβριο) μαζί με τους συναδέλφους τους από την Κομισιόν, την ΕΚΤ και τον ESM, αλλά σε αντίθεση με τους άλλους εκπροσώπους, έρχονται για να βάλουν στο τραπέζι και το θέμα των υποσχέσεων που έχουν δώσει οι Ευρωπαίοι για την μείωση του χρέους. Όσο η Ευρώπη κάνει… «καθυστερήσεις», τόσο το Ταμείο θα πιέζει για σκληρά μέτρα. 

Εντός συνόρων, γίνονται προσπάθειες ώστε να αποφευχθούν οι «καθυστερήσεις», όμως ακόμα καλά-καλά,  δεν είναι σαφές το πότε θα ξεκινήσει, πόσο μάλλον την διάρκειά της. «Κανονικά»,  θα αρχίσει μέσα στον Σεπτέμβριο. Όμως δεδομένου ότι παράλληλα (στις 24 Σεπτεμβρίου) θα διεξαχθούν και οι γερμανικές εκλογές, το θέμα ενδέχεται να «μπλέξει». Ειδικά αν δεν έρθει καθαρό εκλογικό αποτέλεσμα, κάτι που θα σήμαινε ότι μπορεί να περιμένουμε μέχρι και το Νοέμβριο έως ότου ξεκαθαριστεί ποιος κυβερνά το Βερολίνο. Αν και δεν αναμένεται κάποια μεγάλη αλλαγή, δεδομένων και των αποτελεσμάτων των τελευταίων δημοσκοπήσεων που δίνουν σαφές προβάδισμα στο κόμμα της Γερμανίδας Καγκελαρίου, Άγκελα Μέρκελ.  Το πιθανότερο σενάριο, θέλει μία διαδικασία διαπραγμάτευσης του πρώτου κόμματος με τα μικρότερα, που αναμένεται πως θα χρειαστεί για να σχηματίσει κυβέρνηση. Μέχρι τότε, αν και η γερμανική πολιτική δεν αναμένεται να αλλάξει πολύ, σε κάθε περίπτωση δεν θα πρέπει να περιμένουμε μεγάλη πρόοδο ή τουλάχιστον όχι κλείσιμο της γ’ αξιολόγησης.

Αν το Ταμείο, δεν πιέσει για επανεξέταση του δημοσιονομικού, τότε τα πράγματα θα γίνουν πολύ ευκολότερα, καθώς η κυβέρνηση ήδη έχει ξεκινήσει με τον μεγάλο όγκο των προαπαιτούμενων που έχει συμφωνήσει με τους δανειστές, όπως έχουν καταγραφεί στο «compliance report» του Ιουνίου, μετά το Eurogroup.  Από την άλλη πλευρά, αν δούμε το γνωστό «σκληρό» πρόσωπο της Ντέλια Βελκουλέσκου, τότε η διαπραγμάτευση μάλλον γίνει δύσκολη και κανείς δεν μπορεί να βάλει από τώρα ημερομηνία συμφωνίας. Μεγάλο ζητούμενο, να μην τραβήξει μετά τον Φεβρουάριο.

Το θέμα του Ταμείου, είναι οι συνεχόμενες διαφορές που έχει με την ευρωπαϊκή πλευρά στις προβλέψεις για τα αποτελέσματα της ελληνικής Οικονομίας και το κατά πόσο μπορούν να επιτευχθούν οι στόχοι του προγράμματος.  Με λίγα λόγια, το ΔΝΤ, λέει ότι η Οικονομία δύσκολα θα πιάσει το στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018. Αν δηλαδή οι εκλογές στη Γερμανία, δεν βγάλουν το επιθυμητό για το ταμείο αποτέλεσμα, τότε μπορεί η διαπραγμάτευση στην Αθήνα να δυσκολέψει σημαντικά.

Όλα αυτά τα ανοιχτά θέματα, την ώρα που η κυβέρνηση προετοιμάζει το έδαφος, για να «χτίσει» πάνω στην επιτυχία της επιστροφής στις αγορές, με δεύτερη και τρίτη έξοδο. Αν τα πράγματα στην αξιολόγηση «ζορίσουν», τότε θα γίνει δυσκολότερη και η επόμενη έξοδος…  Κάτι το οποίο μπορεί να έχει δυσμενείς επιπτώσεις και στην «καθαρή» έξοδο από το μνημόνιο, χωρίς άλλη χρηματοδότηση που έχει στόχο το Μαξίμου.  Για να βγεις από την «σκιά» των θεσμών και να σταθείς στα πόδια σου, χρειάζεται να έχει εξασφαλίσει ένα «μαξιλάρι» ρευστότητας 9-11 δις ευρώ κατ’ ελάχιστο, ενδεχομένως και 16 δις ευρώ, δεδομένων και των υποχρεώσεων της χώρας προς τους θεσμούς από τις 18 Αυγούστου του 2018 και μετά. Αν δεν σε αφήσουν να βγεις στις κεφαλαιαγορές και να γεμίσουν τα «σεντούκια» του Δημοσίου, τότε μπορεί να συμφωνήσουμε αναγκαστικά σε κάτι που φαίνεται να προτιμούν οι δανειστές, την πιστοληπτική γραμμή που προβλέπει ο κανονισμός του ESM. Αν και επισήμως δεν είναι ακριβώς ένα 4^ο μνημόνιο, η συμφωνία για νέα δανεικά, συνοδεύεται από αυστηρούς όρους.

Το «μαξιλάρι» ρευστότητας ή cash buffer όπως το λένε οι θεσμοί  είναι όρος αδιαπραγμάτευτος και προϋπόθεση για την αποδέσμευση από την επιτροπεία των θεσμών. Το πρόβλημα είναι ότι η δημιουργία του, εξαρτάται από το αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών, τη «διάθεση» με την οποία θα επιστρέψει στην Αθήνα το ΔΝΤ, την ομαλή υλοποίηση των προαπαιτούμενων και τέλος από τα «κέφια» των αγορών. Αν όμως δεν συνωμοτήσει το σύμπαν (και η Ευρώπη) για να γίνουν τα πράγματα  σύμφωνα με το πρόγραμμα, τότε η νέα γραμμή δανειοδότησης από τους θεσμούς, θα κάνει την έξοδο από τα μνημόνια λιγότερο… «αστραφτερή».