Ποιοι θέλουν να μας αναγκάσουν σε 4ο μνημόνιο;

Σχέδια επί σχεδίων καταρτίζουν στις Βρυξέλλες εν μέσω Αυγούστου! Τι μας ετοιμάζουν οι δανειστές το Φθινόπωρο; Μετά την επιστροφή της Ελλάδας στις διεθνείς κεφαλαιαγορές, το κλίμα φαίνεται πως έχει αναστραφεί και οι προοπτικές της οικονομίας να καλυτερεύουν. Όμως, πριν την έξοδο από τα μνημόνια (τον Αύγουστο του 2018) που στοχεύει η κυβέρνηση, υπάρχουν δύσκολοι κάβοι που πρέπει να προσπεραστούν, όπως η 3^η αξιολόγηση, οι ενστάσεις του ΔΝΤ για τους συμβασιούχους, η εξέλιξη της υπόθεσης με τον ΟΑΣΘ και τους αυστηρούς περιορισμούς με τους οποίους θέλουν να «δέσουν» την αγορά εργασίας.

Την ώρα που η Ευρώπη θέλει να προβάλει τις επιτυχίες του ελληνικού προγράμματος και με το τέλος του 3^ου προγράμματος, να κλείσει μία για πάντα, τον κίνδυνο μίας νέας ελληνικής κρίσης, από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, το ΔΝΤ βλέπει ανάγκη για περισσότερες μεταρρυθμίσεις….

Τι φέρνει η Τρίτη αξιολόγηση «παγίδα» ή λύτρωση;

Γεμάτη με νέα διαρθρωτικά μέτρα θα είναι η τρίτη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος που ξεκινά το φθινόπωρο, Μπορεί να μην έχει τα μεγάλα φορολογικά μέτρα ή νέες ανατροπές στο ασφαλιστικό, αλλά δεν θα είναι τόσο εύκολη όσο την παρουσιάζουν.  Από εδώ και πέρα το βάρος πέφτει στις μεταρρυθμίσεις, με τις Βρυξέλλες να εστιάζουν κυρίως το Δημόσιο. Αν και σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, οι Θεσμοί δεν θα ασκήσουν πιέσεις για περικοπή θέσεων, το ενδιαφέρον τους θα είναι το πώς θα μειωθεί το λειτουργικό του κόστος.

Μία γρήγορη και εύκολη ολοκλήρωση της αξιολόγησης, θα έφερνε την χώρα μία ανάσα από την έξοδο από το μνημόνιο το επόμενο καλοκαίρι και θα έδινε «μπόνους» μείωσης επιτοκίου για τις επόμενες εκδόσεις ελληνικών ομολόγων. Το 5ετές ομόλογο εξασφάλισε δανεισμό 3 δις ευρώ με επιτόκιο 3,625% αλλά η Ελλάδα μπορεί να πετύχει πολύ πιο ομαλά επιτόκια, αν πάνε καλά τα πράγματα στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης.

Από την άλλη πλευρά, αν για μία φορά υπάρξει ασυμφωνία κυβέρνησης – θεσμών και νέες καθυστερήσεις, τότε η Τρίτη αξιολόγηση μπορεί να δυσκολέψει την πορεία εξόδου από το μνημόνιο. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θέλουν να παρουσιάσουν μία εικόνα ότι η Ελλάδα τα καταφέρνει και το πρόγραμμα εξελίσσεται ομαλά, για να στηρίξουν το επιχείρημα ότι δεν χρειάζεται μείωση του χρέους. Από την άλλη πλευρά, το «κακό» ΔΝΤ είναι ξεκάθαρο στη θέση του ότι δίχως μείωση του ελληνικού χρέους, το πρόγραμμα δεν «βγαίνει». 

Όμως τι μέτρα ζητούν οι δανειστές;

Συνολικά 113 προαπαιτούμενα υπάρχουν στη λίστα της γ’ αξιολόγησης, κάποια έχουν ήδη γίνει, άλλα είναι για το 2018, όλα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί ή δρομολογηθεί πριν κλείσει η γ’ αξιολόγηση. Σύμφωνα με την έκθεση συμμόρφωσης της Κομισίον, από τον Ιανουάριο του 2017 η χώρα μας πρέπει να έχει υλοποιήσει έως το β’ τρίμηνο του 2018 113 προαπαιτούμενα, εκ των οποίων τα 95 πριν τα τέλη του χρόνου. Πολλά έχουν ήδη γίνει, άλλα είναι τυπικά και δεν θα δυσκολέψουν την κυβέρνηση, αλλά υπάρχουν και αυτά που μπορεί να γίνουν αφορμή για νέες καθυστερήσεις.

Μέχρι τον Σεπτέμβριο πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί η εφαρμογή του νέου πλαισίου κινητικότητας στη Δημόσια διοίκηση, να έχουν βγει προκηρύξεις για όλες τις γραμματείες υπουργείων, να έχει γίνει η επιλογή γενικών διευθυντών και να έχει γίνει η συγκρότηση του μηχανισμού συνεργασίας μεταξύ υπουργείων πριν από την υποβολή νομοθετικών προτάσεων.

Μέχρι το πρώτο τρίμηνο του επόμενου έτους, πρέπει να έχει γίνει η ολοκλήρωση των αξιολογήσεων στελεχών της Δημόσιας διοίκησης,  να έχει ολοκληρωθεί ο διορισμός των Γενικών Διευθυντών και μέχρι τον Απρίλιο του 2018 να γίνει η επιλογή των νέων προϊσταμένων σε ολόκληρη τη δημόσια Διοίκηση.

Σχετικά με την κοινωνική προστασία αναμένεται η μεταρρύθμιση των οικογενειακών επιδομάτων μέσα στον Νοέμβριο, η μεταρρύθμιση των αναπηρικών επιδομάτων με  νέα νομοθεσία για τον καθορισμό των προϋποθέσεων απόδοσης τους και η μεταρρύθμιση των μεταφορικών επιδομάτων μέσα στον Νοέμβριο με εφαρμογή από το 2018 σε συνέχεια του ηλεκτρονικού εισιτηρίου.

Στην κοινωνική ασφάλιση, αναμένεται η εναρμόνιση των κανόνων για τα επιδόματα αναπηρίας και κοινωνικής μέριμνας σύμφωνα και με τη μεταρρύθμιση των παροχών αναπηρίας έως τον Ιούνιο του 2018. Τον Μάιο του 2018 θα αναθεωρηθούν οι κανόνες παροχών αναπηρίας και κοινωνικής πρόνοιας, συμπεριλαμβανομένου του νόμου 4387/2016 και η αναθεώρηση των παροχών αναπηρίας, με το νέο πλαίσιο να εφαρμόζεται μέχρι τα τέλη Ιουνίου του 2018.

Το διεθνές κλίμα 

Οι εξελίξεις γύρω από το ελληνικό πρόγραμμα, μπορεί να μην δημιουργήσουν σημαντικά προβλήματα και με την απαραίτητη ευελιξία να δρομολογηθεί η έξοδος από το μνημόνιο, τον Αύγουστο του 2018. Όμως η ελληνική Οικονομία είναι μόνο ένα μικρό κομμάτι της διεθνούς Οικονομίας και υπάρχουν κίνδυνοι που μπορεί να μας επηρεάσουν σημαντικά. Το θέμα των γερμανικών εκλογών του Σεπτεμβρίου, δεν θεωρείται ότι κρύβει κινδύνους, καθώς το κόμμα της Μέρκελ φαίνεται να κυριαρχεί στις δημοσκοπήσεις. Κάτι που σημαίνει ότι δύσκολα θα αλλάξει η κατάσταση, είτε για καλό, είτε για κακό…

Παράλληλα,  η Ευρώπη ανησυχεί για την άνοδο του ευρώ και τις αρνητικές συνέπειες που μπορεί να έχει στις εξαγωγές. Μπορεί το σκληρό ευρώ, να είναι γερμανικό όνειρο, αλλά στην πράξη, κάνει πιο ακριβά και λιγότερο ανταγωνιστικά τα ευρωπαϊκά προϊόντα.  Παράλληλα, πληθαίνουν οι προειδοποιήσεις  ότι έρχεται το τέλος του ράλι στις αγορές, με σημαντική διόρθωση. Όπως αναφέρει η Bank of America Merrill Lynch, οι εισροές στις μετοχές των αναδυόμενων αγορών συνεχίστηκαν για έκτο συνεχόμενο μήνα με τις παγκόσμιες μετοχές να προσελκύουν άλλα 10 δις δολάρια την τελευταία εβδομάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της η οποία προειδοποιεί ότι το ράλι φτάνει στο τέλος του.

Από την άλλη πλευρά, οι κλυδωνισμοί στον Λευκό Οίκο δημιουργούν ανησυχίες για το διεθνές εμπόριο και την επόμενη ημέρα της διεθνούς Οικονομίας. Όλα αυτά, την ώρα που εντός της Ευρωζώνης, οι οικονομικοί δείκτες  διατηρούν ανοδικές τάσεις και φαίνεται καλά εδραιωμένη η οικονομική και πολιτική σταθερότητα.