«Πολιτικός Πολιτισμός»
Πέτρος Πιτσιάκκας
Λίγες μέρες πριν τις δεύτερες βουλευτικές εκλογές και λίγους μήνες πριν από τις εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση οι διάφορες παρατάξεις εντείνουν τις προσπάθειες τους για να πείσουν τους πολίτες και να κερδίσουν την εμπιστοσύνη και την ψήφο τους. Η ημέρα των εκλογών είναι το αποκορύφωμα της δημοκρατικής διαδικασίας. Ωστόσο, μέχρι την ημέρα εκείνη, αλλά και μετά τις εκλογές, θα πρέπει όλοι οι εμπλεκόμενοι, παρατάξεις και υποψήφιοι, να επιδείξουν πολιτικό πολιτισμό αντάξιο της δημοκρατίας. Γιατί στη δημοκρατία σημασία δεν έχει μόνον η τυπική της λειτουργία, αλλά και η ουσιαστική, η ποιοτική. Η ποιοτική της λειτουργία σχετίζεται με τη νοοτροπία, τη συμπεριφορά, την πρακτική, το δημοκρατικό ήθος και γενικά με όλα εκείνα τα στοιχεία, που συνθέτουν τον πολιτικό πολιτισμό, τόσο των πολιτών, όσο και των υποψηφίων.
Πολιτικός πολιτισμός σημαίνει σεβασμό στον πολίτη και στον πολιτικό αντίπαλο. Ο πολίτης δεν εξαπατάται, δεν εμπαίζεται, δεν εξαγοράζεται. Ενημερώνεται με τη γλώσσα της αλήθειας, με θέσεις και επιχειρήματα, χωρίς ωραιοποιήσεις και υπερβολές, ώστε να είναι σε θέση να αποφασίζει σωστά. Βασικό όπλο είναι η τεκμηριωμένη κριτική, το ξεκάθαρο σχέδιο, οι προτάσεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των πολιτών και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους και γενικά η πρόταξη του οράματος που έχει ο καθένας για το μέλλον.
Πολιτικός πολιτισμός σημαίνει μετριοπάθεια και εμπιστοσύνη σε όλους τους πολίτες ανεξαιρέτως. Ο φανατισμός, οι ακρότητες, οι προσωπικές επιθέσεις και οι χαρακτηρισμοί, οι προσβολές και τα fake news, ο εκφοβισμός, η απειλή, η οξύτητα, η συνθηματολογία και ο λαϊκισμός, ως μέσα πειθούς, υποβιβάζουν το επίπεδο του πολιτικού πολιτισμού. Αντίθετα ο διάλογος και η μετριοπάθεια, ο σεβασμός και η επιχειρηματολογία, χαρακτηρίζουν τον πολιτικό πολιτισμό.
Στον πολιτικό πολιτισμό δεν υπάρχουν καθεστωτικές νοοτροπίες και ηγεμονικές συμπεριφορές. Ο θεσμός δεν ταυτίζεται με το πρόσωπο, ούτε και θεωρείται ασέβεια προς το θεσμό η άσκηση κριτικής στο πρόσωπο που τον κατέχει. Δεν επιδιώκεται η δημιουργία πειθήνιων και άβουλων μαζών, παθητικών και χειραγωγούμενων πολιτών, αλλά ολοκληρωμένων, υπεύθυνων και ενεργών πολιτών, με ελευθερία επιλογών και διαρκώς παρόντων στα κοινά, ώστε η εξουσία να είναι πιο γρήγορη, πιο άμεση, πιο ανθρώπινη, πιο αποτελεσματική.
Στην πολιτικά πολιτισμένη κοινωνία οι πρωταγωνιστές, δεν περιστοιχίζονται από αυλοκόλακες, που εξιδανικεύουν την πραγματικότητα και «το γυμνό βασιλιά» τον παρουσιάζουν «ντυμένο», με αποτέλεσμα να εμποδίζονται να βλέπουν και να διορθώνουν τις όποιες αδυναμίες τους. Δε διαθέτουν ύφος μεγάλου ηγέτη, αλλά ήθος για να γίνουν μεγάλοι ηγέτες. Δεν έχουν τη μεγαλοφυία μεγάλου άνδρα, αλλά τη μεγαλοφυία να γίνουν μεγάλοι άνδρες. Με την προσωπικότητα τους, προσδίδουν κύρος στη θέση που κατέχουν και δεν αποκτούν κύρος από τη θέση και το όποιο αξίωμα κατέχουν. Επιπλέον θέτουν τον εαυτό τους στην υπηρεσία της κοινωνίας και δεν επιδιώκουν το ίδιον όφελος.
Πολιτικός πολιτισμός σημαίνει ειλικρίνεια, ευθύτητα, εντιμότητα, υπευθυνότητα, διαφάνεια και συνέπεια. Η συνέπεια λόγων και έργων δημιουργεί ένα περιβάλλον ασφάλειας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης ανάμεσα στους διοικούντες και στους πολίτες, απαραίτητο για την ποιοτική λειτουργία της δημοκρατίας. Τα πάντα γίνονται στο προσκήνιο, στο φως, με διαφανείς διαδικασίες και όχι στο παρασκήνιο, στο σκοτάδι. Αναλαμβάνεται η ευθύνη για τα όποια λάθη και αστοχίες και γίνεται προσπάθεια διόρθωσης τους.
Μια κοινωνία μπορεί να υπερηφανεύεται για τη γνησιότητα και την ποιότητα της δημοκρατίας της, όταν έχει να παρουσιάσει ένα υψηλό επίπεδο πολιτικού πολιτισμού. Όχι θεωρητικά, αλλά πρακτικά, σε καθημερινή βάση, ως τρόπο ζωής και συμπεριφοράς με όπλα το διάλογο, τη μετριοπάθεια, το σεβασμό, την εποικοδομητική κριτική, την ειλικρίνεια, την υπευθυνότητα, τα επιχειρήματα.
