Και προπαντός αναζητά συνοδοιπόρους, όλων των ηλικιών, με μια πολιτική που δείχνει πίστη στη δύναμη της παιδείας, με προσιτά εισιτήρια, προ(σ)καλώντας σε γόνιμα πνευματικά ταξίδια, μοναδικά αντίδοτα στον παρα-λογισμό των καιρών.
Υπάρχουν πολύ σημαντικές εκδηλώσεις τόσο στον τομέα της μουσικής, των εικαστικών, του χορού (ελαφρώς παραγκωνισμένος βέβαια φέτος) και του θεάτρου, αλλά και έμφαση στα εκπαιδευτικά προγράμματα που παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον. Εδώ θα εστιάσουμε στο θεατρικό πρόγραμμα της Στέγης για τη φετινή σαιζόν που παραμένει πλούσιο και άκρως ερεθιστικό.
Ξεκινώντας από το διεθνές πρόγραμμα, από τα πιο σημαντικά θεατρικά γεγονότα της σαιζόν θα αποτελέσει η παράσταση Refuse The Hour (22-25/11) του, άγνωστου στην Ελλάδα, κορυφαίου νοτιοαφρικανού εικαστικού και σκηνοθέτη William Kentridge. Πρόκειται για μια «όπερα δωματίου», συμπαραγωγή της Στέγης με το Holland Festival, το Φεστιβάλ της Αβινιόν, το RomaEuropa Festival και το Teatro di Roma, στην οποία πρωταγωνιστεί ο ίδιος ο σκηνοθέτης, μαζί με δεκατρείς χορευτές, μουσικούς, περφόρμερ και τραγουδιστές. Όπως μαρτυρεί και ο τίτλος αυτής της multimedia παράστασης, ο Κέντριτζ, με το μανδύα του σύγχρονου παραμυθά, αναζητά και διεκδικεί τον χαμένο Χρόνο, εκφράζοντας την αγωνία του γι αυτό που απομένει, όταν ολοκληρώνεται ένας κύκλος ζωής.
Την περίφημη φλαμανδική ομάδα tgSTAN, η οποία λειτουργεί βάσει συλλογικών αρχών, με τη βαθιά πολιτική προσέγγιση που φανερώνεται τόσο στη θεματική όσο και στη φόρμα των παραστάσεών της, μας σύστησε το 2011 η Στέγη. Τότε, οι tgSTAN είχαν παρουσιάσει τις Αντιγόνες, μια αποκαλυπτική παράσταση που έφερνε σε αντιπαράθεση δύο εκδοχές του μύθου της Αντιγόνης: αυτή του Ζαν Κοκτώ (1922) και εκείνη του Ζαν Ανούιγ (1944). Φέτος, επιστρέφουν με τους Παραθεριστές του Μαξίμ Γκόρκι (27/11-1/12), σε συλλογική σκηνοθεσία φυσικά, ένα έργο που παρακολουθεί μια ομήγυρη Ρώσων διανοούμενων και μπουρζουάδων να παραθερίζουν, βυθισμένοι σε ένα τσεχοφικής υφής σύμπαν πλήξης και παρακμής, λίγο πριν η Ιστορία με τη μορφή της Ρωσικής Επανάστασης κάνει την εμφάνισή της και αλλάξει τη ζωή τους. Η παράσταση φιλοδοξεί να λειτουργήσει αλληγορικά στο σήμερα από μια ομάδα που κατέχει άψογα το λεξιλόγιο της μετα-δραματικής αισθητικής.
Ακολουθεί η πολυβραβευμένη βρετανική ομάδα Cheek by Jowl με μια αιρετική ανάγνωση της ελισαβετιανής αιματοβαμμένης τραγωδίας του Τζον Φορντ Κρίμα που είναι πόρνη σε σκηνοθεσία Declan Donnellan (18-22/12), γοητευτικά «ασεβής» επιλογή λίγο πριν από τα Χριστούγεννα…
Kαι, τέλος, το διεθνές πρόγραμμα κλείνει με την πολύ σημαντική παρουσία του Γάλλου δραματουργού και σκηνοθέτη Ζοέλ Πομμερά και της ομάδας του Louis Brouillard με την παράσταση Η μεγάλη και θαυμαστή ιστορία του εμπόρου, σε κείμενο και σκηνοθεσία του Πομμερά (28-31/3/13). Τον δημιουργό μας σύστησε στην Ελλάδα η Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης», το 2008, με την εξαιρετική παράσταση των Εμπόρων, σε σκηνοθεσία Γιάννη Λεοντάρη. Το βαθιά ουμανιστικό θέατρο του Πομμερά που δουλεύει στην κατεύθυνση της κληρονομιάς που άφησε ο Πήτερ Μπρουκ και η Αριάν Μνουσκίν, συντίθεται από ένα πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο αρχών. Κεντρικής σημασίας είναι η δέσμευσή του απέναντι σε έναν σταθερό πυρήνα ηθοποιών, οι οποίοι είναι φορείς γνώσης της έρευνας που έχει προηγηθεί και την οποία κομίζουν με την παρουσία τους κάθε φορά στη σκηνή, συμβάλλοντας έτσι στο κείμενο που γράφεται στη διάρκεια των προβών. Στην Μεγάλη και θαυμαστή ιστορία του εμπορίου παρακολουθούμε τα διαδοχικά διλήμματα που τίθενται όταν ένας ιδεαλιστής αρνείται, με κόστος αναπότρεπτα, τη δεκαετία του 1960, να συνταχθεί με τους νόμους της αγοράς, αλλά και τη μεταμόρφωσή του, σαράντα χρόνια μετά, σε παντοδύναμο έμπορο. Η παράσταση θέτει μία σειρά από διλήμματα καίρια όσο ποτέ.
Και περνάμε στο ελληνικό πρόγραμμα, που ξεκινάει με τους Blitz και την παράσταση Late Night (31/10-18/11/12). H αναγνωρισμένη πια και στο εξωτερικό ελληνική ομάδα που δουλεύει συλλογικά στο χώρο του «θεάτρου της επινόησης», μετά την επιτυχημένη της παρουσία στη βερολινέζικη Schaubuhne, το παρισινό Théâtre de la Ville και την υποψηφιότητά της για το ΧΙΙ Ευρωπαϊκό Βραβείο Νέες Θεατρικές Πραγματικότητες, ανεβάζει μια παράσταση αλληγορία για το τέλος μιας εποχής.
Ακολουθεί η παραγωγή του Καλού ανθρώπου του Σετσουάν του Μπέρτολτ Μπρεχτ (23/1-10/2/13), σε σκηνοθεσία της ταλαντούχας Κατερίνας Ευαγγελάτου με τη σπουδαία Στεφανία Γουλιώτη στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Η νέα σκηνοθέτης αναλαμβάνει να καταθέσει τη δική της ανάγνωση για το αριστούργημα του Μπρεχτ, που ολοκληρώθηκε την περίοδο ανόδου του χιτλερισμού, και μιλά για τα όρια της ηθικής και την αδυναμία των ατομικών λύσεων σε έναν παραπαίοντα κόσμο κοινωνικής αδικίας.
Ανέστης Αζάς και Πρόδρομος Τσινικόρης, αυτό το φρέσκο σκηνοθετικό δίδυμο, μετά τη μα-θητεία τους στους Ρίμινι Πρότοκολ και τις επιτυχημένες προτάσεις στο Φεστιβάλ Αθηνών τόσο με το Ταξίδι με τρένο, όσο και με το Επίδαυρος, ένα ντοκυμαντέρ, έχουν αναλάβει να μας μυήσουν σε ένα ιδιαίτερο είδος θεάτρου-ντοκουμέντου. Αυτή τη φορά φτιάχνουν μια παράσταση-ντοκουμέντο για τις Οδύσσειες των σύγχρονων Ελλήνων με τον ευρηματικό τίτλο: Τηλέμαχος: Should I Stay Or Should I Go?, μια συμπαραγωγή της Στέγης με το βερολινέζικο Ballhaus Naunynstrasse (27/2-10-3/13). Οι Έλληνες μετανάστες της Γερμανία του 1960 αλλά και του σήμερα αφηγούνται οι ίδιοι τις ιστορίες τους σε μια προσπάθεια προσέγγισης ενός ζωτικού πια διλήμματος της νέας, κυρίως, γενιάς: «Να μείνω ή να φύγω»;
Μετά την Πόλη-κράτος, μια προκλητική παράσταση-πολιτική παρέμβαση, βγαλμένη μέσα από τα σπλάχνα της σημερινής Αθήνας, που ανέβασε ο Θίασος Κανιγκούντα το 2011 στη Στέγη (σκην. Γιάννης Λεοντάρης), ο θίασος επιστρέφει ξανά στη Στέγη, αυτή τη φορά για να παρουσιάσει το έργο του Ζοέλ Πομμερά (διπλή παρουσία στο φετινό πρόγραμμα) Κύκλοι/ Ιστορίες (3-22/5/13) σε σκηνοθεσία Γιάννη Λεοντάρη. Πρόκειται για βραβευμένο έργο του διακεκριμένου γάλλου δραματουργού, που εμπιστεύεται σπάνια τα κείμενά του σε σκηνοθέτες και θιάσους. Το έργο δείχνει στιγμές της ευρωπαϊκής καθημερινότητας από το Μεσαίωνα μέχρι σήμερα με στόχο να διερευνήσει το επίμαχο ερώτημα: «Τι απέμεινε στην αμοραλιστική Ευρώπη των κεφαλαιοαγορών από τον ανθρωπισμό;»
Η έμφαση που δίνει η Στέγη στο εφηβικό θέατρο και η αγωνία της για τη δημιουργία νέου κοινού αντικατοπρίζεται τόσο στην ανάγκη της να διατηρεί Εφηβική Σκηνή όσο και στο 3ο Φεστιβάλ Εφηβικού Θεάτρου που διοργανώνει. Συνεργάτης και στα δύο εγχειρήματα η ομάδα Grasshopper, μετά και την επιτυχημένη συνεργασία πέρσυ με το Στην οθόνη φως του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη. Το κείμενο της φετινής εφηβικής παραγωγής (από 8/11) είναι και πάλι παραγγελία, αυτή τη φορά στον Γιάννη Τσίρο και τη σκηνοθεσία υπογράφει ξανά η Σοφία Βγενοπούλου. Στο έργο με τίτλο Ελεύθερα ύδατα βασικοί ήρωες είναι τρεις μαθητές Λυκείου, οι οποίοι μάχονται για τα, οικολογικής εκκίνησης, ιδανικά τους και έρχονται αντιμέτωποι με τα όριά τους… “Έφηβοι-πολίτες του κόσμου” είναι ο τίτλος του φετινού 3ου Φεστιβάλ Εφηβικού Θεάτρου. Σε ένα πλούσιο τριήμερο (17-19/5/13) θα παρουσιαστούν παραστάσεις θεατρικών ομάδων γυμνασίων, λυκείων και δήμων, οι οποίες έχουν προκύψει με τη συνεργασία σκηνοθετών, ηθοποιών, δραματουργών. Ο στόχος σαφής: η ζήμωση για μια υψηλής ποιότητας θεατρική γραφή για εφήβους. Στο πλαίσιο αυτό εγκαινιάζεται και η συνεργασία με το Εθνικό Θέατρο του Λονδίνου, όπου θα παρουσιαστούν με τη μορφή αναλογίου στην Αθήνα εφηβικά έργα που παίχτηκαν σε σχολεία της Μ. Βρετανίας το 2012.
Και, τέλος, Stage: μια πλατφόρμα νέων δημιουργών. Για ένα τριήμερο (31/5-2/6/13) θα παρουσιαστούν προτάσεις από νέες θεατρικές ομάδες που έχουν ήδη μία δουλειά στο ενεργητικό τους αλλά και από καλλιτέχνες που θα ήθελαν να δείξουν την πρώτη τους δουλειά στη Στέγη. Την καλλιτεχνική επιμέλεια της πλατφόρμας έχει η Stefanie Carp, διευθύντρια θεάτρου και χορού του περίφημου Wiener Festwochen. Σπεύσατε οι ενδιαφερόμενοι να καταθέσετε προτάσεις!
Συνοψίζοντας παρατηρεί κανείς ότι το πρόγραμμα περιλαμβάνει προτάσεις πρωτοεμφανιζόμενων στην Ελλάδα διακεκριμένων καλλιτεχνών του εξωτερικού, παρουσία διακεκριμένων νέων ελλήνων καλλιτεχνών, τολμηρές αναγνώσεις κλασικών κειμένων, θέατρο της επινόησης σε μία από τις καλύτερες εκδοχές του, θέατρο-ντοκουμέντο, εφηβικό θέατρο, και προπαντός επιλογή κειμένων και θιάσων με βαθιά πολιτικό προβληματισμό και υψηλή καλλιτεχνική ποιότητα. Το μόνο που λείπει είναι η πρόταση νέων ελλήνων καλλιτεχνών του θεάτρου, που δεν έχουν γνωρίσει αναγνώριση ακόμη. Όλες οι επιλογές στο ελληνικό πρόγραμμα αφορούν δημιουργούς, νέους, πολλά υποσχόμενους ακόμη, που έχουν γνωρίσει την αποδοχή και την αναγνώριση, και διεθνώς. Ατολμία της Στέγης ή θεατρική ένδεια, παρά τον θεατρικό πληθωρισμό; Με δεδομένη την εκκίνηση και της πλατφόρμας Stage, η Στέγη μοιάζει να υπονοεί το δεύτερο. Σε κάθε περίπτωση, ένα είναι αδιαμφισβήτητο: σε μια εποχή που υπονομεύεται ακόμη και η ανεκτίμητη προσφορά του Γιώργου Λούκου στο Φεστιβάλ Αθηνών αλλά και η ανανεωτική πνοή που έφερε ο Χουβαρδάς στο Εθνικό και που ο λαϊκισμός και ο ακραίος συντηρητισμός διεισδύουν απειλητικά στην κοινωνικότερη των τεχνών, η Στέγη κρατά τον πήχη ψηλά, συντάσσεται με τα κοινωνικά διλήμματα της εποχής μας, και στέκεται αγέρωχη, πολύτιμος χώρος παιδείας και πολιτισμού στην Αθήνα.
«Ό,τι κάνουμε στη ζωή και την τέχνη είναι το ατελές αντίγραφο αυτού που σχεδιάζαμε» σημείωνε ο Πεσσόα. Το μόνο που μπορεί να καταλογίσει κανείς στη Στέγη είναι αγωνία να ελαχιστοποιήσει το ρίσκο του ατελούς…
Πηγή: elculture.gr
