Γράφει η Μάρθα Ασημακοπούλου
Κάθε πρωί, ο εντεκάχρονος Τάκης, μάζευε τις πινιάτες των γιαουρτιών απ’ τα σπίτια, να τα γυρίσει στα γαλατάδικα για να του δώσουν κάτι να φάει . Είχε κι ένα καλάμι να ψαρεύει . Εκείνο το πρωί, αφού τελείωσε την περισυλλογή, κατευθύνθηκε προς το λιμάνι .
Ο γερο-Ταρκαζίκης απο το μπαλκόνι { εστιατόριο Φαγάνας σήμερα } , του έκανε νόημα με το χέρι να γυρίσει πίσω και να φύγει. Το παιδί δεν κατάλαβε και κατέβηκε στο μιντένι .Εκεί ήταν καμιά δεκαριά νοματαίοι, κρατούμενοι από έναν Γερμανό στρατιώτη .Ανάμεσά τους, ένας καθηγητής που έμενε στο σπίτι του Μπουκουβάλα .Γεννούσε η γυναίκα του, βγήκε να φωνάξει τον γιατρό Τσώνη { ίδρυμα Τσώνη σήμερα , στη Ψανή } και τον συνέλαβαν .Ζήτησε από το παιδί να ειδοποιήσει τον γιατρό . Επειδή μιλήσανε, θεωρήθηκε ύποπτο, συνέλαβαν και το παιδί .
Καθώς περνούσε η ώρα και μαζεύτηκε πολύς κόσμος, ο μικρός το έσκασε . Είχε αναλάβει αποστολή. Πήρε τον γιατρό να τον οδηγήσει στο σπίτι της ετοιμόγεννης . Τους σταμάτησαν στον δρόμο. Ο γιατρός, γερμανοσπουδασμένος ,εξήγησε στον Γερμανό και μέσα από τα Μποτσαρέικα, φτάσανε στον προορισμό τους . Η γυναίκα είχε γεννήσει .Το μπλόκο άρχισε πριν τις έξι το πρωί και τελείωσε κατά τις δύο .
Οι Έλληνες <<ειδικοί φρουροί >>, τράνταζαν με γροθιές τις πόρτες των σπιτιών .Ντελάληδες, γύριζαν στους δρόμους από τον Σκά έως το Γυμνάσιο και διάβαζαν την ανακοίνωση της Γερμανικής Διοίκησης.<< Όλοι οι νέοι από δώδεκα και οι άνδρες μέχρι εξήντα ετών, θα συγκεντρωθούν εις την μεγάλην Πλατείαν του Λιμένος. Όσοι ευρεθούν εις τας οικίας των θα τιμωρηθούν αυστηρώς. Όσοι θελήσουν να διαφύγουν από την πόλιν, θα πυροβολώνται χωρίς ειδοποίησιν .>>Έγινε αποκλεισμός της Ναυπάκτου και συγκέντρωση όλου του πληθυσμού στην είσοδο του λιμανιού για έλεγχο.Μόνο οι φίλοι της <<Επιτροπής Ασφαλείας της Πόλεως >>, έμειναν στα σπίτια τους !Ένα βουητό γέμισε την πόλη .
Φωνές, κλάματα . Προς το Δεσποτικό μαζεύτηκαν οι μεγάλοι .Γερμανοί δεν ήταν πολλοί, περισσότεροι ήταν οι Έλληνες συνεργάτες τους !Ο κατάλογος των μελλοθανάτων ήταν έτοιμος, γραμμένος από πριν .Η <<Επιτροπή >>, είχε διαλέξει αυτούς που ήθελε να ταξιδέψουν στην Πάτρα για να πεθάνουν !Ο υπασπιστής του επί κεφαλής της <<Επιτροπής >>, άνοιξε τον κατάλογο και φώναζε τα ονόματα .Τριάντα πέντε ήταν παρόντες, οι άλλοι είχαν φύγει από την πόλη .Τους πέρασαν κάτω στο λιμάνι για να τους φορτώσουν στο καΐκι .
Μεταφέρθηκαν στην Πάτρα και φυλακίστηκαν στη βίλα Λιμπερόπουλου και στις φυλακές Μαργαρίτη .Μαζί με τους άλλους και τα αδέρφια Ανδρέας και Μένιος Μιχαλόπουλος .Οι Πετρακάκηδες , όπως τους φώναζαν { λέγανε Πέτρο τον πατέρα τους }.Ήταν τα πειραχτήρια , που δεν άφηναν τον <<Επικεφαλής >> να ψαρέψει στο λιμάνι πετώντας πέτρες στην πετονιά του .Πέρασαν μπροστά του. Μόλις πλησίασαν, τους είπε σιγά .–Με βασανίζατε χαμίνια .Εγώ ήμουν πόας και έγινα δρυς. Τώρα ήρθε η σειρά σας .–Αν ξέραμε πως ήσουν βόας μπάρπα δε θα σε πειράζαμε, να μη μας φας .Του απαντήσανε απλοϊκά και αυθάδικα.Γελάσανε όσοι άκουσαν την απάντηση . Ακόμη και ο Γερμανός διοικητής γέλασε με την καρδιά του , όταν ο γερμανομαθής καθηγητής του μετέφρασε τη στιχομυθία .Και τους έφαγε .
Στήθηκαν στο εκτελεστικό απόσπασμα , στο κτήμα Μουρζούχου { νότια της βίλας Λιμπερόπουλου }, μαζί με τους :Αντώνιος Αντωνόπουλος , Ιωάννης Ασ. Ασημακόπουλος , Γεράσιμος Παν .Βουτσινάς ,Γεώργιος Θ. Γρηγορίου, Ιωάννης Νικ.Καλογεράκης , Γεώργιος Αθ. Κοκκίνης , Λάμπρος Φ.Μπουτόπουλος, Κων\νος Αθ. Παπανδρέου , Αλέξανδρος Αθ. Παπανδρέου , Γεώργιος Αθ. Πολίτης , Φώτιος Στ. Τσαγκανός , Δημήτριος Αριστ. Μαργώνης . Ο Δημήτριος Παν. Ασημακόπουλος , με καταγωγή από τη Στύλια Ναυπακτίας , απαγχονίστηκε στην Πάτρα επίσης . Ο εκτελεσθείς Γεώργιος Αθ. Κοκκίνης, συνταξιούχος ταχυδρομικός, κατάφερε να διαφύγει στο μπλόκο. Πιάσανε τα τρία του παιδιά –Γιάννη, Στέλιο ,Τάσσο– και για να τα γλιτώσει , παραδόθηκε !Η οικογένεια του φοιτητή της Νομικής, Αλέξανδρου Αθ. Παπανδρέου, ζήτησε να μάθει τί απέγινε ο νεκρός τους και αν μπορούσε να τους αποδοθεί .Το μόνο που έστειλαν οι Γερμανοί, ήταν τα ρούχα του -εάν ήταν αυτά -όπως είπαν .Αυτά τα ρούχα έχουν ταφεί στο νεκροταφείο του Αγίου Στεφάνου ! Από αυτή την ιστορία, έχει καρφωθεί στο μυαλό μου η μάνα ! Η κυρά-Κατερίνη η Πετρακάκαινα { έτσι τη λέγαμε }. Μια ξερακιανή, σκεβρωμένη, μαυροφορεμένη γυναίκα .
Είχε το μαντήλι της χαμηλά στο μέτωπο , ίσα -ίσα που έβλεπε και τα κοκαλιάρικα διάφανα χεράκια της τρέμανε .Ως που βγήκε η ψυχούλα της, έκλαιγε και καταριόταν τους υπαίτιους για το χαμό των δυο παλικαριών της .Υ. Γ. Αυτό που δεν έκαναν η πόλη μας και οι φορείς της , το έκανε ο Ναυπακτιακός σύνδεσμος Πατρών .
Το 2011 , ανήγειρε Μνημείο των εκτελεσθέντων Ναυπακτίων, στον αύλειο χώρο του ιδιόκτητου Ναού του << Άγιος Χαράλαμπος >> στα Ζαρουχλέϊκα Πατρών , με ονομαστική καταγραφή των εν λόγω θυμάτων .Επίσης στο βιβλίο του συντοπίτης μας Ηλία Δημητρόπουλου <<Ο εν Πάτραις Ναυπακτιακός Σύνδεσμος >>, είναι καταχωρημένα όλα τα σχετικά στοιχεία .
Ευτυχώς , πριν προλάβει η λήθη να σβήσει την ιστορία ….( Φωτογραφία “Από τον Παλιό τον Έπαχτο” )
