Τό ἱστορικό γεγονός
Ἡ Ναυμαχία τῆς Ναυπάκτου εἶναι μεγάλο ἱστορικό γεγονός, μέ ἐλάχιστη –πραγματική– θρησκευτική ἀναφορά: ἁπλῶς τά δύο θηρία τῆς Φραγκιᾶς καί τῆς Τουρκιᾶς ἐπικαλοῦντο τούς θεούς τους κατά τήν ἀδυσώπητη σύγκρουσή τους στήν θάλασσα τῆς Ρωμηοσύνης τότε, τῆς Ἑλλάδος σήμερα, ποδοπατώντας τούς ραγιάδες. Μέ τό σφοδρό κτύπημα μεταξύ τους ἀποδυναμώθηκαν. Καί τό θηριότερο τότε θηρίο –ἡ Τουρκιά– μαζεύτηκε κάπως στήν φωλιά του, δηλαδή στά ἐδάφη πού εἶχε πάρει ἀπό τήν Ἀνατολική Ρωμαϊκή Αὐτοκρατορία.
Ἄν ὑπάρχει κάποια πραγματική θρησκευτική ἀναφορά, αὐτή εἶναι οἱ προσευχές τῶν σκλάβων στούς πάγκους τους νά στείλει ὁ Θεός μαντάτο στούς δικούς τους καί νά τούς παρηγορεῖ. Διασώζει μιά τέτοια συνταρακτική προσευχή σκλάβου –ὄχι τῆς ναυμαχίας αὐτῆς– ὁ Κ. Σιμόπουλος.
Τό γεγονός τῆς ναυμαχίας ἀναλύεται ἱκανοποιητικά καί πολύπτυχα ἀπό πολλούς ἀξιόλογους ἱστορικούς καί ἐπιστήμονες πού ὁμιλοῦν στήν πόλη μας μέσα στά πλαίσια τοῦ ἑβδομαδιαίου ἑορτασμοῦ σέ διάφορες ἐκδηλώσεις πού γίνονται μέ εὐθύνη τοῦ Δήμου.
Ἐπειδή τό γεγονός εἶναι ἱστορικό, ἡ ἱστορική ἀναπαράσταση πού παρουσιάζεται στό περίφημο λιμάνι μας, τῆς Ναυπάκτου –κάθε χρόνο μέ τήν ὀμορφιά της καί κάθε χρόνο μᾶλλον καί καλύτερη– ἔχει κερδίσει ὁπωσδήποτε τήν κεντρική θέση στούς ἑορτασμούς τῆς Ναυμαχίας, μέ τήν ἐντυπωσιακή συμμετοχή πολλῶν συμπολιτῶν μας καί φορέων.
Ὁ ἑορτασμός
Οἱ πρόσφατοι ἑορτασμοί τῆς Ναυμαχίας ἄρχισαν ἐπί τῆς Ἀρχιερατείας τοῦ νῦν Μητροπολίτη κ. Ἱεροθέου καί ἐπί δημαρχίας Νικολάου Ρέππα. Ὁ ἑορτασμός εἶχε ἀτονίσει καί ἀνασταλεῖ γιά ἀρκετά χρόνια, μέ κίνδυνο ἄλλες πόλεις –πού ὑποστηρίζουν ὅτι εἶναι πιό κοντά τοπικά στήν θέση τῆς ναυμαχίας– νά προσπαθήσουν νά πάρουν τήν ἀναπαράστασή της. Μετά ἀπό ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη, ὁ Πρόεδρος τοῦ Δημοτικοῦ Συμβουλίου Χρῆστος Παΐσιος ἦλθε σέ συνεννόηση μαζί του καί ἐπανεργοποίησαν τόν ἑορτασμό, ἐφιλοτεχνήθη δέ καί ἡ Εἰκόνα τῆς Ναυμαχίας, κατά τόν τύπο τῆς Εἰκόνας τῆς Ἐξόδου τοῦ Μεσολογγίου.
Ὁ ἑορτασμός μετά ἔγινε ἑβδομαδιαῖος, μέ τήν διοργάνωση τοῦ Δήμου, μέ πολλές καί διάφορες ἐκδηλώσεις κάθε χρόνο, μέ ἀποκορύφωμα τήν ἀναπαράσταση τῆς Ναυμαχίας καί πέρας τήν δοξολογία, τήν λιτανεία, τό μνημόσυνο καί τήν ρίψη στεφανιῶν στό λιμάνι.
Ἡ λιτανεία
Στήν μικρή μας καστρολιμανοπολιτεία γίνονται ἀρκετές λιτανεῖες κάθε χρόνο: τοῦ Ἐπιταφίου, τῶν Θεοφανείων, τοῦ Πολιούχου Ἁγίου Δημητρίου, τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς, τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου –μέχρι τήν ἱεροσυλία–, πού δίνουν ἡ καθεμιά τήν ἰδιαίτερη χάρη καί εὐλογία της καί μιά ἰδιαίτερη νότα στήν πόλη μας.
Τά τελευταῖα χρόνια προστέθηκε καί ἡ λιτανεία τῆς Ναυμαχίας, τήν Κυριακή μετά τήν θεία Λειτουργία στόν ἅγιο Δημήτριο, μέ τήν εἰκόνα τῆς Ναυμαχίας, γιά τό τρισάγιο στό λιμάνι καί τήν ρίψη στεφανιῶν ἀπό τούς ἐκπροσώπους τῶν Ἀρχῶν.
Ἡ τελευταία αὐτή λιτανεία τῆς Ναυμαχίας δέν συγκεντρώνει τόν λαό πού συγκεντρώνουν οἱ ἄλλες πού προαναφέραμε, προφανῶς γιατί ὁ λαός ἀκολουθεῖ τίς λιτανεῖες λόγῳ τῶν Ἁγίων, γιά νά λάβη τήν εὐλογία τους, γιά τίς οἰκογένειες καί γιά ὅλη τήν πόλη. Ἐνῶ αὐτή εἶναι καθαρά ἱστορική λιτανεία. Καί μακάρι, μέ κάποιες ἐπί πλέον διορθώσεις τοῦ προγράμματος, νά ἐνισχυθῆ.
Ὡστόσο, ἔχει καί ἡ λιτανεία αὐτή τήν χάρη της.
Ὁ Δεσπότης καί οἱ Ἱερεῖς καί οἱ Διάκονοί μας μέ τήν χάρη τῆς ἱερωσύνης καί τά ὄμορφα ἄμφιά τους, ὁ χορός τῶν καλλίφωνων ψαλτάδων μας, τά παπαδάκια –ὁ Σπύρος, ὁ Κώστας, ὁ Κωνσταντῖνος, ὁ Κώστας, ὁ Γιῶργος, ὁ Στέφανος, …– μέ τίς ντόλτσες τους καί τά θυμιατά τους, τό στολίδι τῆς πόλης ἡ Παπαχαραλάμπειος Φιλαρμονική μας μέ τά δεκάδες παιδιά καί νέους, οἱ Ἀρχές τοῦ τόπου μας, οἱ Ἀξιωματικοί μας, οἱ φιλοξενούμενοι ἀξιωματοῦχοι, ὁ γλυκύς φθινοπωρινός καιρός, τό λιμάνι μας…
Οἱ λιμανιῶτες
Ἀπό τήν λιτανεία δέν λείπουν, βεβαίως, καί οἱ λιμανιῶτες, πολίτες πού ζοῦν στό λιμάνι ἤ περνοῦν τήν περισσότερη ἡμέρα τους ἐκεῖ, ἐργαζόμενοι, συζητοῦντες, φιλοσοφοῦντες. Ἀρκετοί ἀπό αὐτούς ἐργάζονται στόν Δῆμο, ἔχουν τόν διακριτικό ρόλο τους μέσα στήν καθημερινότητά μας, καί εἶναι ἰδιαίτερα συμπαθητικοί:
Ὁ κ. Δημήτρης, ἐπίτιμος τελετάρχης, καθόσον συνταξιοῦχος πλέον, παρών σέ κάθε ἐκδήλωση, μέ τό ἰδιαίτερο ντύσιμό του, πού ἐπιμελεῖται μέ ἐπισημότητα γιά νά τιμήση τήν κάθε ἡμέρα.
Ὁ κ. Βασίλης, γενικῶν καθηκόντων, εἰκοσιτετραώρου παρουσίας σέ ὅλο τήν πόλη, σέ ὅλες τίς ἐκδηλώσεις, μέ ἰδιαίτερη ἀδυναμία στήν φροντίδα τῆς Φιλαρμονικῆς, μεριμνᾶ γιά τά πάντα, θυμᾶται ὅ,τι ξεχνοῦν ἄλλοι νεώτεροι, καί βοηθᾶ σέ ὅλες τίς δουλειές, ἀκόμη καί στήν τακτοποίηση τῶν θέσεων μετά τίς θεῖες λειτουργίες στούς Ναούς μας.
Ἡ κ. Ἑλένη, κάθε πρωί χαμογελαστή στό λιμάνι, μαζεύει τίς ἀτσαλιές τῆς ξενυχτώσας νεολαίας καί γηραλαίας, χαιρετᾶ κάθε περαστικό μέ πλατύ χαμόγελο καί χαρά. Ἡ κ. Ἑλένη, βλέποντας ἐφέτος τήν σύγχυση ἁρμοδιοτήτων γιά τό ποιός θά παραδώση στόν στρατηγό καί ἐκπρόσωπο τοῦ Ὑπουργοῦ Ἐνόπλων Δυνάμεων τό στεφάνι, ἔσπευσε καί τό παρέδωσε ἡ ἴδια, ἀφοῦ εἶναι συνηθισμένη πάντα νά βοηθᾶ καί σκέφτηκε: βοήθεια θέλει ὁ ἄνθρωπος!
Ὁ κ. Φώτης, πρόσχαρος καί ἐνεργητικός, παρών σέ κάθε ἐκδήλωση τῆς πόλης, αἰώνιος ἐθελοντής καί ὄψιμος συλλέκτης καί καταγραφέας κάθε κοινωνικῆς δημόσιας ἐκδήλωσης.
Ὁ κ. Γιάννης καί ὁ κ. Βασίλης, καί ἄλλοι συνάδελφοί τους, μέ τά ἠλεκτρονικά τους μάτια παρακολουθοῦν ἀκούραστοι καί χωρίς ἀπουσίες καί καταγράφουν μέ διακριτικότητα τήν καθημερινότητά μας, μέρος τῆς ὁποίας θά ἔχει κάποια ἀξία γιά τήν ἱστορία.
Καί οἱ ἄλλοι ὑπάλληλοι τοῦ Δήμου, καί οἱ αἱρετοί μας, καί οἱ νῦν καί οἱ πρώην καί οἱ φιλοδοξοῦντες, ἔχει ὁ καθένας τήν θέση του καί τό προφίλ του μέσα στήν ὄμορφη πόλη μας.
Ἀλλά παρόντες νοερῶς καί οἱ ξενιτεμένοι, ὅπως ἡ κ. Ζωή, πού ἦταν ὁ ὀφθαλμός τοῦ κοινωνικοῦ γίγνεσθαι ἐπί χρόνια, καί τώρα ἐργάζεται στό Λονδίνο, ἀλλά καί οἱ «ξενιτεμένοι» στήν ἄλλη ζωή, ὁ ἀγαπητός Νίκος μέ τόν πατέρα του κ. Γιάννη, ὁ πολυμαθής ἕτερος κ. Γιάννης, ἡ ἀξέχαστη Κατερίνα μέ τήν ἀέναη χαρά της, πού μέ καμάρι δήλωνε «λιμανιώτισσα» κ.ἄ.π.
Λιμανιώτης ὅμως εἶναι καί ὁ Μητροπολίτης κ. Ἱερόθεος, πού ζεῖ εἴκοσι τρία χρόνια στό λιμάνι, τό ὄμορφο ἀλλά θορυβῶδες, εὐλογώντας τούς κατοικοῦντας καί παρεπιδημοῦντας, τό λιμάνι καί ὅλη τήν πόλη.
Σκεφτόμουν αὐτά, συμμετέχοντας καί ἐγώ στήν ὄμορφη λιτανεία τῆς Ναυμαχίας, στήν ἡλιόλουστη φέτος καστρολιμανοπολιτεία μας.
Χρονογράφημα του Αρχιμ.π.Καλλινίκου Γεωργάτου πρωτοσύγκελου της Ι.Μ.Ναυπάκτου&Αγ.Βλασίου
