Russia Today: “Γαβγίζει” ο Ερντογάν, αλλά μπορεί να “δαγκώσει”;

Καζάνι που βράζει θυμίζει η κατάσταση στη Συρία καθώς η ένταση μεταξύ Άγκυρας και Δαμασκού χτυπάει κόκκινο, με την Τουρκία να απειλεί να πάρει στα… χέρια της την κατάσταση και να προχωρήσει σε επέμβαση στην επαρχία Ιντλίμπ όπου οι κυβερνητικές δυνάμεις του Μπασάρ αλ Άσαντ κυκλώνουν τους  υποστηριζόμενους από την Άγκυρα αντάρτες.

Η ταραγμένη βορειοδυτική επαρχία της Συρίας είναι το τελευταίο προπύργιο των μαχητών στην καταστραμμένη από τον πόλεμο Συρία.

Την Πέμπτη βρέθηκε στο επίκεντρο νέας έντασης. Οι τοπικές ένοπλες ομάδες που επιδιώκουν να απομακρύνουν τον Συριακό Στρατό από τα εδάφη κατά μήκος της στρατηγικής οδού που πρόσφατα κατέλαβε βασίζονταν στην υποστήριξη του τουρκικού πυροβολικού, το οποίο «σίγησε» μόνο μετά την παρέμβαση των ρωσικών δυνάμεων στην περιοχή.

Ωστόσο, η Άγκυρα δεν σχεδιάζει να υποχωρήσει και ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε πρόσφατα ότι μια τουρκική επίθεση στην Ιντλίμπ είναι απλώς “θέμα χρόνου”. Εν τω μεταξύ, η Μόσχα έχει περιγράψει οποιαδήποτε άμεση συμμετοχή της Τουρκίας στη Συρία ως το “χειρότερο σενάριο”. Πόσο πιθανό είναι όμως να συμβεί κάτι τέτοιο;

Γεωπολιτική «πεδίο μάχης»
 

«Κρίνοντας από τις δηλώσεις του Ερντογάν, φαίνεται ότι οι Τούρκοι είναι αρκετά αποφασισμένοι να υλοποιήσουν την απειλή τους», δήλωσε ο Φιότριο Λουκιανόφ, επικεφαλής του «Russia in Global Affairs», προσθέτοντας ότι η επαρχία Ιντλίμπ έχει μετατραπεί σε αρένα γεωπολιτικής πάλης μεταξύ Την Άγκυρα και τη Δαμασκό – και συνεπώς και τους συμμάχους της στη Μόσχα.

Η Ρωσία προσπάθησε να μεσολαβήσει στη σύγκρουση, αλλά μέχρι στιγμής οι συνομιλίες με την Τουρκία δεν απέδωσαν πρακτικά αποτελέσματα, ενώ η κατάσταση στο έδαφος γίνεται ολοένα και θερμότερη.

Ο Λούκιανοφ επεσήμανε ότι η Άγκυρα κατάφερε να αποφύγει έναν «ευρείας κλίμακας διακρατικό πόλεμο» μόνο επειδή τα στρατεύματα που αγωνίζονται στην Ιντλίμπ είναι μαχητές της Αλ Κάιντα που υποστηρίζει η Άγκυρα ως «πληρεξούσιοι».

Η Τουρκία – η δεύτερη μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη του ΝΑΤΟ – μπορεί να είναι έτοιμη να κερδίσει αν αντιμετωπίσει μόνο τον Συριακό Αραβικό Στρατό, σύμφωνα με τον Μιχαήλ Κοδάρενοκ, απόστρατο αξιωματικό των Ρωσικών Αεροπορικών Αμυντικών Δυνάμεων.

«Ο Ερντογάν έχει αρκετές ικανότητες στο πεδίο της μάχης και στο κομμάτι της επιχειρησιακής λειτουργίας, καθώς και στρατιωτικό εξοπλισμό και προσωπικό για να ξεπεράσει τις δυνάμεις του Ασάντ μέσα σε λίγες μέρες», δήλωσε στο RT.

Δεδομένου ότι έχει σκληρύνει η μάχη, ο Συριακός Στρατός έχει υποχωρήσει από μια σχεδόν δεκαετία πολέμου και πρέπει να αγωνιστεί σε διάφορα μέτωπα εναντίον διαφόρων μαχητών και εξτρεμιστών.

Ρητορικό ερώτημα
 

Το δημοσίευμα του Russia Today αναφέρει πως το ερώτημα είναι σε μεγάλο βαθμό… ρητορικό αφού στην πράξη ο Συριακός Αραβικός Στρατός δεν μάχεται μόνος.

Η Ρωσία – σύμμαχος της Δαμασκού αλλά όχι λιγότερο σημαντικός εταίρος για την Τουρκία – έχει το δικό της μερίδιο στην κατάσταση. Μια ήττα των Σύρων συμμάχων της θα αποτελούσε καταστροφή για τις αντιτρομοκρατικές προσπάθειες της Μόσχας στη Συρία κατά την τελευταία πενταετία, καθώς και για την πολιτική της στη Μέση Ανατολή γενικά, προειδοποίησε ο Κοδάρενοκ. Είναι μάλλον απίθανο η Ρωσία να παραμείνει στην άκρη και να παρακολουθήσει τη σύγκρουση που θα… διαβρώσει την εξουσία της στην περιοχή.

Όλες οι μεγάλης κλίμακας τουρκικές επιχειρήσεις εναντίον της Συριακού Στρατού πιθανότατα θα έχουν αντίκτυπο στους Ρώσους στρατιωτικούς συμβούλους και στις επίγειες στρατιωτικές δυνάμεις – όπως η στρατιωτική αστυνομία που περιπολεί σε ορισμένες περιοχές της Συρίας – ο Αλεξέι Κλέμνικοφ, εμπειρογνώμονας της Μέσης Ανατολής για το κέντρο της Carnegie της Μόσχας.

«Η Ρωσία υποστηρίζει ήδη την επίθεση του Συριακού Στρατού με τις αεροπορικές της δυνάμεις και … διαδραματίζει ρόλο αποτρεπτικού χαρακτήρα σε οποιαδήποτε τουρκική επίθεση στις θέσεις της Συρίας, εξασφαλίζοντας ουσιαστικά τον έλεγχο του Συριακού Στρατού στις πρόσφατα ανακτηθείσες περιοχές», ανέφερε ο Κλέμνικοφ.

Η συγκεκριμένη εμπλοκή της Μόσχας καθιστά την ευρείας κλίμακας παρέμβαση μια πολύ λιγότερο εφικτή επιλογή για την Τουρκία, διότι θα κινδύνευε μια σύγκρουση με ένα πυρηνικά οπλισμένο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και θα πυροδότησε μια γενική αντιπαράθεση μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ.

Το κόστος είναι υπερβολικά υψηλό;

Η Άγκυρα έχει πολλά να χάσει ακόμη και από μια ήπια επιδείνωση των σχέσεων με τη Μόσχα, όπως αποδεικνύεται από την τελευταία φορά που συνέβη – αφού η Τουρκία κατέρριψε ένα ρωσικό Su-24 τον Νοέμβριο του 2015. Μετά από αυτό το περιστατικό, η Ρωσία επέβαλε σειρά κυρώσεων κατά των τουρκικών εξαγωγών και των επιχειρήσεων, ιδίως στον τομέα της γεωργίας και του τουρισμού.

Τα πονταρίσματα είναι ακόμα υψηλότερα τώρα. Η Τουρκία έχει ενισχύσει την αμυντική συνεργασία της με τη Ρωσία μέσω της αγοράς S-400 – μια συμφωνία που η Άγκυρα θεώρησε τόσο σημαντική αφού ήταν πρόθυμη να αντισταθεί στην πίεση των ΗΠΑ και μάλιστα να θυσιάσει το ρόλο της στο αμερικανικό πρόγραμμα «αόρατων» μαχητικών F-35. Η Ρωσία δεν είναι πιθανό να μοιραστεί ξανά παρόμοιο εξοπλισμό (σ.σ. τόσο προηγμένο) με την Τουρκία, αν επέμβει στην Ιντλίμπ.

Ένα άλλο κοινό σχέδιο υψηλού επιπέδου είναι ο αγωγός TurkStream, ο οποίος μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο στην καρδιά της μεγαλύτερης πόλης της Τουρκίας της Κωνσταντινούπολης και των βιομηχανικών ζωνών γύρω από αυτήν. Ο Sakir Arikan, διευθύνων σύμβουλος της TurkAkim Gas, το αποκάλεσε τεράστιο έργο υποδομής «θέμα εθνικής ασφάλειας» τον περασμένο μήνα. Ωστόσο, η Ρωσία δεν δίστασε να σταματήσει την κατασκευή του έργου το 2015, ως μέρος του πακέτου κυρώσεων!

Η συνεργασία μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας υπερβαίνει τα οικονομικά και αμυντικά θέματα. Εκτός από τη συνεργασία στην ειρηνευτική διαδικασία στη Συρία, πρόσφατα η Τουρκία και η Ρωσία αναδείχτηκαν ηγέτες στις μόνιμες συνομιλίες για τον τερματισμό του χάους στη Λιβύη.

«Ουδείς ενδιαφέρεται για ένα ξέσπασμα ενός μεγάλου πολέμου που θα οδηγήσει σε σύγκρουση μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας», δήλωσε ο Βιτάλι Ναουμκίν, πρόεδρος του Ινστιτούτου Ανατολικών Σπουδών της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. «Τα πονταρίσματα που έχουν κάνει και οι δύο πλευρές στην αμοιβαία συνεργασία είναι πολύ υψηλά. Αυτό σημαίνει ότι είναι πιθανό να κάνουν μια συμφωνία».

Ο Αλεξέι Κλέμνικοφ πιστεύει επίσης ότι «είναι εξαιρετικά απίθανο η Τουρκία να επιλέξει ένα μονοπάτι άμεσης σύγκρουσης και κλιμάκωσης των εντάσεων με τη Μόσχα».

Αυτό δεν σημαίνει, ωστόσο, ότι η Μόσχα μπορεί να απολαύσει μονάχη της τον ήλιο της Συρίας. Ο Λούκιανοφ δήλωσε στο RT ότι πολλά θα εξαρτηθούν από τις διπλωματικές προσπάθειες της Ρωσίας, οι οποίες έχουν ήδη καταστήσει σαφές στην Τουρκία ότι ένα στρατιωτικό μονοπάτι δεν θα οδηγήσει πουθενά.

Εκτός αν η Ρωσία και η Τουρκία καταλήξουν σε μια αμοιβαία κατανόηση σχετικά με τον διαχωρισμό των σφαιρών επιρροής στην Ιντλίμπ, οι εχθροπραξίες θα συνεχιστούν, προειδοποίησε ο Λούκιανοφ. Αυτό μπορεί να ακούγεται δυσάρεστο στους Σύρους, οι οποίοι είναι πρόθυμοι να απαλλάξουν τη χώρα τους μετά από σχεδόν μια δεκαετία συγκρούσεων.

Όλοι οι εμπειρογνώμονες φαινόταν να συμφωνούν ότι το πάγωμα των εχθροπραξιών στην επαρχία Ιντλίμπ μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή κλιμάκωσης προς το παρόν, μέχρι να βρεθεί μια πιο μακροπρόθεσμη λύση.