Κοντά στη λύση το Μακεδονικό

Σκληρό πόκερ για το όνομα

27 χρόνια μετά το Συμβούλιο Αρχηγών υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και οι πολιτικοί μας ηγέτες δείχνουν ανώριμοι για μία κοινή στάση απέναντι στα Σκόπια. Ο Κυριάκος κάνει τον ανήξερο για τη θέση του πατέρα του. Κοινώς Μακεδονική σαλάτα… Το καλοκαίρι στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ η ώρα της αλήθειας

Του ΣΠΥΡΟΥ ΣΟΥΡΜΕΛΙΔΗ

Βρισκόμαστε και πάλι μπροστά σε μία ακόμα ευκαιρία για την λύση της διαφοράς για το όνομα των Σκοπίων, κι αυτό επειδή τόσο η κοινωνία και η πολιτική ηγεσία της ΠΓΔΜ βιάζονται να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ, ώστε να διασφαλίσουν την ύπαρξη της χώρας τους. Η κυβέρνηση έχει κάνει ήδη τις πρώτες κινήσεις στην «πολύ σκληρή παρτίδα πόκερ», στην οποία δεν μετέχουν μόνο η Ελλάδα και η ΠΓΔΜ, αλλά η Αμερική και η Ευρώπη, η Βουλγαρία και η Αλβανία. Παρατηρητές η Ρωσία και η Τουρκία.

Ο Αλέξης Τσίπρας έδειξε προς όλους ότι είναι αυτός που ελέγχει τις κινήσεις, ότι η κυβέρνησή του έχει ενιαία θέση και σ’ αυτό το ζήτημα, επαναλαμβάνοντας την θέση που διαμόρφωσή η ελληνική Πολιτεία τα τελευταία 25 χρόνια. Έδειξε όμως ότι δεν πρόκειται να ανοίξει όλα τα χαρτιά του, πριν φανούν οι θέσεις του νέου πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ. Πριν δηλαδή φανεί αν πράγματι είναι έτοιμος να προχωρήσει σε μια συμβιβαστική θέση ώστε να βρεθεί λύση.

Δυστυχώς και σ αυτή την συγκυρία το πολιτικό προσωπικό της χώρας κοιτάει προς τα μέσα – έχει την προσοχή του στραμμένη στις επόμενες εκλογές- και όχι προς το πρόβλημα.

Εδώ και 25 χρόνια οι ελληνικές ηγεσίες διαπραγματεύονται μεταξύ τους, πριν καλά- καλά διαπιστώσουν, τι ακριβώς θα κάνει ο απέναντι, δηλαδή τα Σκόπια. Έτσι η ελληνική Πολιτεία διαμόρφωσε μία συμβιβαστική στάση και θέση, όχι μετά από διαπραγμάτευση με τους Σκοπιανούς αλλά:

– Μετά από εσωτερικές έριδες.

– Μετά από τις πιέσεις των μεγάλων συμμάχων, ευρωπαίων και Αμερικανών.

Το ίδιο έργο το βλέπουμε και σήμερα. Σύσσωμη η αντιπολίτευση, έπεσε πάνω στην κυβέρνηση, απαιτώντας να «διαπραγματευτεί» με τον εαυτό της, πριν ξεκινήσει η διαπραγμάτευση με τους Σκοπιανούς.

Ο Πάνος Καμμένος…

Η δήλωση του Πάνου Καμμένου ότι δεν θα ψηφίσει μια συμφωνία που θα δίνει το «Μακεδονία» στα Σκόπια, ήταν η αφορμή ώστε πρώτα η ΝΔ και μετά το ΠΑΣΟΚ, να ζητάνε από την κυβέρνηση να πάρει θέση. Δείχνοντας ότι δεν τους απασχολεί το μακεδονικό, αλλά το …ποιος κάθεται στο Μέγαρο Μαξίμου, υποστήριξαν ότι, αν υπάρχει διαφορετική θέση μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ, τίθεται ζήτημα δεδηλωμένης, δηλαδή βιωσιμότητας της κυβέρνησης. Έγινε μάλιστα και ανάλυση επ’ αυτού από τον συνταγματολόγο (εκτός των άλλων) Ε. Βενιζέλο. Οι θέσεις αυτές αποσκοπούν στην φθορά της κυβέρνησης , ήταν όμως και προληπτικές, σε μια προσπάθεια να καλυφθούν οι διαφωνίες – διαφορετικές απόψεις για το όλο θέμα που υπάρχουν εδώ και τρείς δεκαετίες σε όλα τα κόμματα, πρωτίστως στη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Οι καιροί είναι πολύ διαφορετικοί από το 1991 ή το 1995 ή ακόμα και το 2008. Η κοινωνία είναι ταλαιπωρημένη από την χρεοκοπία και δύσκολα θα παρακολουθήσει κορώνες που φαίνεται από μακριά ότι δεν στοχεύουν στο Μακεδονικό.

Δηλώσεις…

Η ΝΔ αφού εξάντλησε τις δηλώσεις κατά της κυβέρνησης, μένει να αποσαφηνίσει και τη θέση της σε ό,τι αφορά την ουσία του προβλήματος. Είναι μάλιστα το κόμμα που διαχρονικά έχει και τις περισσότερες εσωτερικές αντιθέσεις οι οποίες στο παρελθόν την εμπόδισαν να διαχειριστεί το πρόβλημα. Ήδη τις τελευταίες ώρες βουλευτές διατυπώνουν τις διαφορετικές τους απόψεις.

Στο ΠΑΣΟΚ αν και διατυπώνουν την θέση που έχει διαμορφωθεί από το παρελθόν (σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό, για όλες τις χρήσεις) καλούν την κυβέρνηση να πάρει θέση. Στις συσκέψεις που έγιναν ακούστηκε και η άποψη ότι δεν πρέπει να δοθούν τα εύσημα στην κυβέρνηση. Αμέσως μετά όμως το Ποτάμι (Σταύρος Θεοδωράκης και Σ. Δανέλης , ξεκαθάρισαν ότι θα ψηφίσουν υπέρ της λύσης, ενώ και ο Θ. Θεοχαρόπουλος (ΔΗΜΑΡ) μίλησε για σύνθετη ονομασία.

Η κρίσιμη σύσκεψη…

Η προχθεσινή σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον Αλέξη Τσίπρα, με τους υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας, Ν. Κοτζιά και Π. Καμμένου, τον αντιπρόεδρο Γ. Δραγασάκη και υπουργούς Επικρατείας Φλαμπουράρη, Τζανακόπουλο, Βερναρδάκη, αποσκοπούσε στο να ξεκαθαριστούν τα επόμενα βήματα προς την διαπραγμάτευση αλλά και οι κινήσεις στο εσωτερικό της χώρας. Εξετάστηκε όμως και η στάση της χώρας στην ΕΕ σε ότι αφορά την ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας.

Ο Νίκος Κοτζιάς…

Ο αρμόδιος υπουργός Ν. Κοτζιάς εξέφρασε αμέσως μετά και την επίσημη θέση της κυβέρνησης. «Κουβεντιάσαμε για τα ζητήματα των Βαλκανίων, για τον τρόπο που θα αναπτύξουμε παραπέρα τις συνεργασίες μας με τις άλλες βαλκανικές χώρες και θα συνδράμουμε όλοι μαζί στην μεγαλύτερη ευμάρεια και παραγωγική ανασυγκρότηση πολλών περιοχών των ίδιων των Βαλκανίων. Συζητήσαμε ειδικότερα τα θέματα που σχετίζονται με την Αλβανία και τη FYROM. Όσον αφορά στην Αλβανία, συζητήσαμε τα θέματα που έχουν ενταχθεί στο πακέτο λύσεων με τη γείτονα αυτή χώρα και νομίζω ότι έχουμε κάνει καλά και θετικά βήματα τις τελευταίες εβδομάδες. Όσον αφορά στη FYROM, αφορούσε περισσότερο στο ονοματολογικό. Στο ονοματολογικό, η Κυβέρνηση, όπως έχει επανειλημμένα υπογραμμίσει, στηρίζει και διαπραγματεύεται για μία σύνθετη ονομασία ενιαία σε όλες τις χρήσεις της, κάτι εξάλλου που είχε προβάλει η Ελλάδα ως θέση και στο Βουκουρέστι. Είμαστε υπέρ μία συνεννόησης με όλα τα κόμματα και τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας, με κάθε προσωπικότητα και με κάθε πολίτη που ενδιαφέρεται και θέλει λύσεις στα ζητήματα που απασχόλησαν τη χώρα, ώστε να ανοίξουμε ένα καλύτερο μέλλον, χωρίς προβλήματα του παρελθόντος να καταδυναστεύουν την πολιτική αυτού του τόπου».

Οι σταθμοί του Σκοπιανού…

Αμέσως μετά ο Πάνος Καμμένος με τις δηλώσεις του έδειξε ότι δεν υπάρχει θέμα εσωτερικής διαφωνίας στην κυβέρνηση. «Υπάρχουν σταθμοί για το θέμα του Σκοπιανού: η μία είναι η απόφαση του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών, υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Καραμανλή, και (η άλλη είναι) η απόφαση του Βουκουρεστίου. Θεωρώ ότι οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν, έχω εμπιστοσύνη στον υπουργό Εξωτερικών. Να πω στον ελληνικό λαό ότι ο κ. Κοτζιάς δεν είναι από εκείνους που άλλα υπογράφουν και άλλα λένε εν συνεχεία, όπως ο Αντώνης Σαμαράς, ή που άλλα συμφωνούν και παράλληλα υπονομεύουν τον πρωθυπουργό, όπως η κ. Μπακογιάννη στο Βουκουρέστι» είπε ο κ. Καμμένος. «Πιστεύω -συμπέρανε ο υπουργός- ότι η πολιτική αυτή εντασσόμενη στην ευρύτερη προσπάθεια της Ελλάδας να αποτελέσει τον πυρήνα του άξονα σταθερότητας για τα Βαλκάνια και την Μεσόγειο, θα οδηγήσει σε αναβάθμιση της γεωπολιτικής θέσης της χώρας και σε λύση των προβλημάτων που ταλαιπωρούν επί πάρα πολλά χρόνια την ευρύτερη περιοχή… Αυτό σημαίνει ότι η διαπραγμάτευση θα είναι σκληρή και όταν θα έλθει η ώρα, οι πολιτικές δυνάμεις θα πρέπει να διαμορφώσουν την τελική εθνική λύση».

Με τη γραμμή Καραμανλή…

Μία μέρα πριν , ο Δ. Τζανακόπουλος υπογράμμισε ότι η ελληνική κυβέρνηση θα προσέλθει στην διαπραγμάτευση με τη «γραμμή Καραμανλή το 2007», δηλαδή σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό και ισχύ έναντι όλων, erga omnes. «Αυτό το οποίο προέχει αυτή τη στιγμή είναι η τοποθέτηση όλων των πολιτικών δυνάμεων σε σχέση με τη συμφωνία ή τη μη συμφωνία, με αυτή την εθνική γραμμή και από εκεί και πέρα τα τεχνικά και τυπικά βήματα, για να μπορέσει να διαμορφωθεί αυτό ακριβώς στο πεδίο της συναίνεσης, θα τα αποφασίσουμε και θα τα ανακοινώσουμε εν ευθέτω χρόνω».

Τα επόμενα βήματα…

Οι εξελίξεις θ’ αρχίσουν να τρέχουν από την συνάντηση του Μάθιου Νίμιτς (διαμεσολαβητής του ΟΗΕ) στις 19 Ιανουαρίου στην Νέα Υόρκη με τους διαπραγματευτές της Ελλάδας και της πΓΔΜ, Πρέσβεις Αδαμάντιο Βασιλάκη και Βάσκο Ναούμοφσκι. Η προηγούμενη συνάντηση τους είχε γίνει στις 12 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες. Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ο κ. Νίμιτς θα παρουσιάσει πρόταση με την ονομασία, αλλά μάλλον κάποια βήματα της διαπραγμάτευσης.

Πριν από την συνάντηση της Νέας Υόρκης (17 και 19 Ιανουαρίου) θα επισκεφθεί τα Σκόπια ο ΓΓ του ΝΑΤΟ Γένς Στόλτεμπεργκ. Θα συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Ζόραν Ζάεφ, τον Πρόεδρο Γκιόργκε Ιβάνοφ, τον Πρόεδρο της Βουλής Ταλάτ Τζαφέρι, την Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης και Υπουργό Άμυνας Ράντμιλα Σεκερίνσκα, τον Υπουργό Εξωτερικών Νίκολα Ντιμιτρόφ, τον νέο ηγέτη του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης VMRO-DPMNE Χρίστιαν Μίτσκοσκι, τον ηγέτη του συγκυβερνώντος αλβανικού DUI Άλι Αχμέτι και τους επικεφαλής της Ειδικής Εισαγγελίας που ερευνά τις υποθέσεις των τηλεφωνικών υποκλοπών. Θα μιλήσει και στο κοινοβούλιο. Είναι η πρώτη επίσκεψη ΓΓ του ΝΑΤΟ στην πΓΔΜ από το 2014. Η πίεση πάνω στην ηγεσία των Σκοπίων γίνεται εμφανής, να κάτσουν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης για να βρεθεί όμως συμβιβαστική λύση με την Ελλάδα. Είναι άλλωστε τα Σκόπια που ζητούν ένταξη στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ για να μην …διαλυθούν.

Η ελληνική θέση…

Το 1989-91 η Ελλάδα απέφυγε να γίνει μέρος της γιουγκοσλαβικής κρίσης, αρνούμενη να αναγνωρίσει το κράτος που ονομάστηκε «Μακεδονία» με την στήριξη Ευρωπαίων και Αμερικανών. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν εμπόδισε όμως την Γερμανία του Κολ να διαλύσει την Γιουγκοσλαβία(αναγνώριση Κροατίας, Σλοβενίας) ζητώντας ως αντάλλαγμα λύση για το Μακεδονικό-Σκοπιανό. Μπήκε σε διαπραγμάτευση για μια σύνθετη ονομασία παρά τις εσωτερικές αντιδράσεις. Την συμφωνία όμως τελικώς αρνήθηκε ο Κ. Γκλιγκόρωφ (Μάιος 1993) υπό τις νουθεσίες Βρετανών, Αμερικανών και Γερμανών.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου με το εμπάργκο, υποχρέωσε την σκοπιανή ηγεσία να επιστρέψει στην διαπραγμάτευση και να υπογράψει την Ενδιάμεση Συμφωνία (1995) με την οποία μένει ακόμα το θέμα ανοικτό.

Η πτώση του Μιλόσεβιτς άνοιξε μια ακόμα ευκαιρία για την Ελλάδα που ήταν δραστήρια τότε στην Βαλκανική, η προσοχή όμως ήταν στραμμένη στην Κύπρο.

Το 2008 αμυνόμενη η Αθήνα ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να αποδεχθεί ένταξη των Σκοπίων σε ΝΑΤΟ (και ΕΕ) αν δεν υπάρξει πρώτα συμβιβασμός.

Η θέση που εκ των πραγμάτων έχει διαμορφωθεί (σύνθετη ονομασία για όλες τις χρήσεις) εκφράζεται και από την σημερινή κυβέρνηση.

Δεν είναι όμως καθόλου σίγουρο ότι οι Σκοπιανοί θα αποδεχθούν να διανύσουν τον άλλο μισό δρόμο. Μάλλον θα στηριχθούν και πάλι στην διάθεση Αμερικανών και Γερμανών να υπάρξει ένταξη στο ΝΑΤΟ ακόμα και χωρίς λύση, προκειμένου να μην υπάρξει ρωσική επιρροή. Υπάρχει βεβαίως ήδη στην ΠΓΔΜ και τουρκική επιρροή και βουλγαρική διείσδυση. Συγχρόνως ο αλβανικός εθνικισμός, φοβίζει τα Σκόπια που θέλουν και πάλι μπορεί πράγματι να προκαλέσει ένα νέο γύρο εντάσεων στην Βαλκανική. Υπάρχει και η Τουρκία του Ερντογάν που ευνοεί τέτοιες εξελίξεις εδώ και καιρό. Ο Έντι Ράμα δεν κρύβει την συνεργασία του με την Άγκυρα, συνεργασία που δεν ξεκίνησε ο ίδιος.

Γι’ αυτό και η ελληνική θέση έστω και συμβιβαστική έστω και υπό το κράτος εσωτερικών αντιθέσεων, έχει νόημα. Γιατί το πρώτο ζήτημα είναι η περιφερειακή ασφάλεια και όχι η ιστορία.

Ο Ζακ Ντελόρ…

Το μακρινό 1994, ο τότε πρόεδρος της Κομισιόν Ζακ Ντελόρ οδήγησε την Ελλάδα στο ευρωπαϊκό δικαστήριο για το εμπάργκο κατά των Σκοπίων, με το αίτημα της καταδίκης της Ελλάδας και της άρσης του εμπάργκο. Ο Βρετανός εισηγητής στο δικαστήριο, απέδωσε όλα τα ιστορικά δίκαια στην Ελλάδα. Πρόσθεσε όμως ότι η Ελλάδα δεν θέτει θέμα ιστορίας! Η Ελλάδα θέτει ζήτημα περιφερειακής ασφάλειας. Διότι η Μακεδονία είναι μια γεωγραφική περιοχή, στην Ελλάδα, την Γιουγκοσλαβία και την Βουλγαρία. Η αποκλειστική χρήση της ονομασίας, θα προκαλέσει εθνικές εντάσεις και εδαφικές διεκδικήσεις όλων κατά πάντων. Μπορεί να αποτελέσει αφορμή για γενικότερες εντάσεις στην ευρύτερη περιοχή που φημίζεται για τις εντάσεις της. Γι’ αυτό και απέρριψε το αίτημα του Ντελόρ.

Στην πραγματικότητα, διπλωματικά και νομικά, η Ελλάδα πάντα αυτό τόνιζε και τονίζει, ότι δεν είναι και δεν θα γίνει μέρος της όποιας διεκδίκησης, των όποιων διαφωνιών (τεχνιτών η μη) στα Βαλκάνια.

Ο Γκρουέφσκι…

Αν ο κάθε Γκρούεφσκι νομίζει ότι είναι απόγονος του Μεγάλου Αλεξάνδρου (και ότι οι πρόγονοι του συνομιλούσαν με τον στρατηλάτη) είναι δικαίωμά του και κρίνεται γι’ αυτό. Η Ελλάδα δεν έχει ανάγκη να κάνει τόσο ανόητες συζητήσεις. Έχει όμως υποχρέωση απέναντι στον εαυτό της να μην επιτρέπει να γεννιούνται εστίες εθνικών διαφορών που μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και σε συρράξεις. Τα Βαλκάνια υποφέρουν από αρκετούς εθνικισμούς. Δεν υπάρχει λόγος να βοηθήσουμε στην γέννηση ενός ακόμα.

Οι απαντήσεις στις αντιφάσεις της ΝΔ

Κυβερνητικοί κύκλοι απαντώντας στην ΝΔ, υπενθυμίζουν τις αντιφάσεις από την αρχή της διαπραγμάτευσης έως σήμερα. Τα επιχειρήματά τους στηρίζονται και στα όσα έγραψε στο πρόσφατο βιβλίο του ο πρώην υπουργός Άμυνας της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, Γιάννης Βαρβιτσιώτης.

Τονίζουν ότι η ΝΔ και ο κ. Μητσοτάκης δεν μπορούν πλέον να κρύβονται για το μείζον εθνικό θέμα της ονομασίας των Σκοπίων, για να καλύψουν τις δύο θέσεις που συνεχίζουν να υπάρχουν μέσα στο ίδιο το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ο κ. Μητσοτάκης οφείλει να πάρει ξεκάθαρη θέση και να πει κατά πόσο συντάσσεται με τη γραμμή Καραμανλή, όπως αυτή διατυπώθηκε το 2007 ή τη γραμμή Σαμαρά, όπως αυτή διατυπώθηκε το 1992. Και φυσικά οφείλει να πάρει θέση για ένα ζήτημα το οποίο κληροδότησε στη χώρα η ίδια η παράταξή του πριν από 25 χρόνια. Η Ν.Δ ήταν στην κυβέρνηση κατά την πλέον κρίσιμη περίοδο για το ονοματολογικό και επέδειξε και τότε την ίδια επιπολαιότητα που επιδεικνύει και σήμερα. Χαρακτηριστικά είναι τα όσα αναφέρει στο βιβλίο του ο Γ. Βαρβιτσιώτης για τους χειρισμούς επί υπουργίας Σαμαρά το 1992, ο οποίος τονίζει (σελ.357) πως «θεωρώ ότι {…} η ελληνική πλευρά αποδείχθηκε δραματικά ανέτοιμη». Αυτό είναι πρόδηλο αν θυμηθεί κανείς τη σειρά λαθών και παραλείψεων καθώς και την αδυναμία υιοθέτησης μιας ενιαίας κυβερνητικής στάσης στο ζήτημα. Πρώτον, η Ν.Δ απέτυχε να συμπεριλάβει Έλληνα δικαστικό λειτουργό στην Επιτροπή Badinterη οποία και γνωμοδότησε επί του ζητήματος της αναγνώρισης των νέων κρατών που θα προέκυπταν από τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Για ανεξήγητους λόγους πρότεινε έναν από τους αντιπροέδρους του ΣτΕ αντί για τον πρόεδρό του, πρόταση που δεν έγινε αποδεκτή αφού τα υπόλοιπα μέλη της Επιτροπής ήταν πρόεδροι των συνταγματικών δικαστηρίων των κρατών τους. Απέτυχε, δηλαδή, να διαβλέψει τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας συναινώντας στη σύσταση της Επιτροπής Badinter χωρίς Έλληνα δικαστή ως μέλος της, θεωρώντας την άνευ σημασίας.

Δεύτερον, η αποτυχία διαμόρφωσης εθνικής πολιτικής διαφαίνεται από το γεγονός ότι η τότε κυβέρνηση της Ν.Δ. δεν πρότεινε καν όνομα όταν διατύπωνε τους τρεις όρους (απουσία εδαφικών διεκδικήσεων από το Σύνταγμα, απουσία προπαγανδιστικών δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένης και της χρήσης ονόματος που θα υπαινισσόταν εδαφικές διεκδικήσεις) προκειμένου να συμφωνήσει με την αναγνώριση της «Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας» ως ανεξάρτητου κράτους. Η Ν.Δ κατάφερε να προσέλθει δηλαδή στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΟΚ χωρίς καμία προετοιμασία ως προς την ονομασία. Απροετοίμαστη ούσα έχασε την ευκαιρία να γίνει δεκτό ένα όνομα όπως το «Σλάβομακεδονία» (Βαρβιτσιώτης σελ.357).

Εάν τα παραπάνω δείχνουν ανικανότητα και παντελή έλλειψη προετοιμασίας>

Πρώτα απ’ όλα ο τότε Πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης και ο Υπουργός Εξωτερικών Α. Σαμαράς ήταν υπέρ της διεξαγωγής συλλαλητηρίων υποδαυλίζοντας την έξαρση των εθνικιστικών παθών που εγκλώβισαν τη χώρα σε μια στείρα αδιαλλαξία. Αντίθετα ο Βαρβιτσιώτης εξέφρασε την αντίθεσή του τονίζοντας ότι « Εξωτερική πολιτική υπό την πίεση συλλαλητηρίων δεν γίνεται» (Βαρβιτσιώτης σελ.358-9). Αντίθετος ήταν και ό ΠτΔ Κ.Καραμανλής.

Δεύτερο, και ίσως σημαντικότερο, σημείο διχογνωμίας εντός της Ν.Δ ήταν η στάση του κ. Σαμαρά ο οποίος εμφανιζόταν αδιάλλακτος ως προς το ζήτημα της ονομασίας. Με αυτή τη στάση διαφωνούσε και ο Κ. Μητσοτάκης αλλά και άλλα ιστορικά στελέχη της Ν.Δ. Ο Γ. Ράλλης μάλιστα παραιτήθηκε από το βουλευτικό αξίωμα διαμαρτυρόμενος για την εσφαλμένη πολιτική της εμμονής στο ζήτημα της ονομασίας (Βαρβιτσιώτης σελ. 364).

Το αποκορύφωμα της διπολικής στάσης της ηγεσίας της Ν.Δ ήταν η τραγική αποτυχία της να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία της πρότασης Πινέιρο που εξασφάλιζε από την ΠΓΔΜ την παντελή απουσία εδαφικών διεκδικήσεων και την άρνηση ύπαρξης Μακεδονικής μειονότητας, ενώ πρότεινε ως όνομα το NOVAMACEDONIA. Από τη μία ο κ. Σαμαράς ήταν αδιάλλακτος ως προς το θέμα της ονομασίας, από την άλλη ο Κ. Μητσοτάκης απέτυχε να προωθήσει μια περισσότερο διαλλακτική στάση (την οποία ακολουθούσαν κι άλλα στελέχη της Ν.Δ). Το αποτέλεσμα ήταν ακόμη ένας ερασιτεχνικός χειρισμός. Είναι ξεκάθαρο δε, ότι πέραν των διαφορετικών απόψεων εντός της Ν.Δ, το Μακεδονικό έτυχε και εσωκομματικής εκμετάλλευσης σε ένα ιδιότυπο παιχνίδι εξουσίας εντός της Ν.Δ με πρωταγωνιστές τους κ.κ. Σαμαρά, Μητσοτάκη και Έβερτ οι οποίοι υιοθετούσαν τις όποιες θέσεις τους προκειμένου να προωθήσουν τις δικές τους κομματικές φιλοδοξίες (Βαρβιτσιώτης σελ.3