«Επίκαιρη η Ναυμαχία της Ναυπάκτου (1571)»
Πέτρος Πιτσιάκκας
Φιλόλογος – M.Ed.
Διευθυντής 2ου ΓΕΛ Ναυπάκτου
Η 451η επέτειος της Ναυμαχίας της Ναυπάκτου είναι ιδιαίτερα επίκαιρη. Η επεκτατικότητα των Οθωμανών – Τούρκων, κατά τη διάρκεια του 16ου αι., με αποκορύφωμα το 1571 και τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου, ταυτίζεται με την αναθεωρητική – επεκτατική πολιτική της σημερινής Τουρκίας.
Το 16ο αι. ο ελλαδικός χώρος είχε μετατραπεί σε ένα θέατρο πολεμικών συγκρούσεων μεταξύ των Οθωμανών και των δυτικών δυνάμεων (Ενετών, Γενοβέζων, Ισπανών κ.α.), που μάχονταν για την κυριαρχία στην ανατολική Μεσόγειο. Η Ισπανία και η Βενετία, οι δύο μεγαλύτερες ναυτικές δυνάμεις της Ευρώπης, εκείνη την εποχή, είχαν τους δικούς της λόγους η καθεμιά να φοβούνται την επέκταση των Οθωμανών, πέρα από τις ελληνικές θάλασσες. Οι μεν Ισπανοί, είχαν βιώσει για τα καλά την ισλαμική κυριαρχία (711-1492) στην Ιβηρική Χερσόνησο, ενώ παράλληλα είχαν ως, μακρινό στόχο, τη μερική ανασύσταση της βυζαντινής αυτοκρατορίας, ως αντίβαρο, όχι μόνο στην οθωμανική εξάπλωση στην Ευρώπη, αλλά και στους Βενετούς, τους Γενουάτες και τα άλλα ιταλικά κράτη. Από την άλλη, οι Βενετοί επιθυμούσαν την ανάκτηση των εμπορικών τους σταθμών στο Αιγαίο, την ανατολική Μεσόγειο και την Αδριατική Θάλασσα (από τα παράλια της Ηπείρου ως τη Δαλματία).
Τον Ιούνιο του 1570, οι Οθωμανοί αποβιβάστηκαν στην Κύπρο, που ήταν Βενετοκρατούμενη και αφού κατέλαβαν την Πάφο, τη Λάρνακα, τη Λεμεσό και τη Λευκωσία άρχισαν την πολιορκία της Αμμοχώστου, η οποία κράτησε 11 μήνες. Τελικά τον Αύγουστο του 1571 η Αμμόχωστος έπεσε και ξεκίνησε η Τουρκοκρατία στο νησί.
Στις 25 Απριλίου 1571 ο οθωμανικός στόλος αναχώρησε από την Κωνσταντινούπολη ανακατέλαβε τη Μήλο, και τα άλλα Κυκλαδονήσια, και στράφηκε στην Κρήτη, όπου κατάφερε να καταλάβει το μεγαλύτερο μέρος του Ρεθύμνου. Από εκεί, κατευθύνθηκε στα Κύθηρα, τα οποία και λεηλάτησε. Ανασυντάχθηκε στη Μεθώνη και το Ναβαρίνο (Πύλος), πολιόρκησε, χωρίς επιτυχία, τη Ζάκυνθο, την Κεφαλλονιά και την Ιθάκη και στη συνέχεια έφτασε ως τις ακτές της Αλβανίας και της Κροατίας. Παράλληλα, χερσαίες δυνάμεις επανέφεραν κάτω από την οθωμανική κυριαρχία, περιοχές της Ηπείρου και των Βαλκανίων, που είχαν εξεγερθεί τον προηγούμενο χρόνο. Στα μέσα Αυγούστου, ο οθωμανικός στόλος, επέστρεψε στο νότιο Ιόνιο.
Η κυριαρχία των Οθωμανών, σε ένα μεγάλο μέρος της ηπειρωτικής Ευρώπης και σε πολλά νησιά του Αιγαίου, η πολιορκία και η κατάληψη της Κύπρου (1570 -1571) και γενικά η επεκτατικότητα των Οθωμανών, οδήγησαν τους χριστιανικούς λαούς της Ευρώπης να συνασπιστούν και να δημιουργήσουν τον «Ιερό Συνασπισμό», (Sacra Liga), για να τους ανακόψουν. Οι Ευρωπαϊκές δυνάμεις της Βενετίας, της Ισπανίας, της Νεάπολης, της Σικελίας, της Γένουας, του Πάπα, της Μάλτας, της Σαβοΐας παραμέρισαν τα ιδιαίτερα συμφέροντα τους προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον κοινό εχθρό που, με την επεκτατικότητα του, έθετε σε κίνδυνο την ύπαρξη της ίδιας της Ευρώπης. Και τα κατάφεραν στις 7 Οκτωβρίου 1571 με τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου.
Σήμερα, η Τουρκία, οραματιζόμενη την αναβίωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ακολουθεί την ίδια αναθεωρητική – επεκτατική πολιτική στο Ιράκ, στη Συρία, στη Λιβύη, στην Κύπρο, στο Αιγαίο, στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι Ευρωπαϊκές δυνάμεις οφείλουν να παραμερίσουν τα ιδιαίτερα συμφέροντα τους, να αντιληφθούν τις επιδιώξεις και τους στρατηγικούς στόχους της Τουρκίας (είναι γεγονός πως η Τουρκία διακηρύττει δημόσια τα σχέδια της), να απορρίψουν τον αναθεωρητισμό και την επεκτατικότητα της και να συνταχθούν με το διεθνές δίκαιο.
Το 1571 η Ευρώπη προστάτευσε τον εαυτό της από της επεκτατική πολιτική των Οθωμανών. Σήμερα η Ενωμένη Ευρώπη και γενικά ο Δυτικός Κόσμος έχει να αντιμετωπίσει τον τουρκικό επεκτατισμό, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, ο οποίος θέτει σε κίνδυνο τη διεθνή ειρήνη. Εκείνο που χρειάζεται είναι να στείλει το μήνυμα στην Τουρκία ότι ο αναθεωρητισμός και η επεκτατικότητα απορρίπτονται και η Τουρκία δεν πρέπει να ξεχνά την 7η Οκτωβρίου 1571 και τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου.
Ναύπακτος 8/10/2022.
