Σύμφωνα με το άρθρο 22 παρ. 5 του Συντάγματος “το κράτος μεριμνά για την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων, όπως νόμος ορίζει” .
Υφίσταται λοιπόν κατά την εκδήλωση της κρατικής μέριμνας για την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων και είναι συνταγματικώς επιτρεπτή αλλά και επιβεβλημένη, η συμμετοχή αυτών στο σύστημα παροχών και αντιπαροχών της κοινωνικής ασφάλισης, μεταξύ των οποίων και η παροχή εφάπαξ βοηθήματος – αποζημίωσης ,στους εξ αυτών αποχωρούντες από την ενεργό υπηρεσία.
Το κεφάλαιο αυτό της εφάπαξ παροχής, σχηματίζεται συνήθως αποκλειστικά με κρατήσεις από τις αποδοχές των ασφαλισμένων και έχει επομένως αμιγώς ανταποδοτικό χαρακτήρα, υπολογιζόμενο με βάση το χρόνο υπηρεσίας και τις αποδοχές του εργαζομένου, ενώ είναι ανάλογο προς τις εισφορές που καταβλήθηκαν από αυτόν.
Πρόκειται συνεπώς για μια εκδήλωση του κράτους πρόνοιας στον σκληρό μάλιστα πυρήνα του κοινωνικού κράτους και υπό την εγγύηση του τελευταίου, προκειμένου οι απόμαχοι της εργασίας, να σχηματίζουν ένα σημαντικό κεφάλαιο χάριν αποταμιεύσεως, το οποίο μετά και την κατάργηση των λεγόμενων κοινωνικών πόρων, σχηματίζεται πια από εισφορές μόνο των εργαζομένων.
Ο νομοθέτης έκρινε εδώ και πολλές δεκαετίες ότι πέρα από τις περιοδικές παροχές (συντάξεις) είναι σκόπιμη η δια νόμου επιβολή της συμπληρωματικής και υποχρεωτικής εισφοράς (συνήθως 4%) ώστε να υπάρξει ένα σημαντικό εφάπαξ βοήθημα, που θα ενισχύσει τους υποψηφίους συνταξιούχους όταν αποχωρήσουν από την εργασία τους.
Τα μνημόνια δυστυχώς απαξίωσαν τις παροχές αυτές, τις οποίες και συρρίκνωσαν σε ποσοστό άνω του 50%, με αποτέλεσμα οι συνταξιούχοι να δουν δραστικές περικοπές κυρίως από το 2012 και μετά. Παρόλα αυτά ακόμα και σήμερα υπάρχουν ταμεία που χορηγούν εφάπαξ βοηθήματα και ειδικά για όσους έχουν υψηλότερες αποδοχές και αρκετά χρόνια εισφορών, τα ποσά ξεπερνούν τα 30.000 ευρώ.
Δυστυχώς το τελευταίο διάστημα υπάρχουν αναφορές του αρμόδιου Υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Μηταράκη(βλ. ανακοίνωση ΠΟΚΟΠΚ) σε σχέση με την πρόθεση της Κυβέρνησης να καταργήσει τις εφάπαξ παροχές!
Το σενάριο το οποίο εξετάζουν στην κυβέρνηση προβλέπει πως όσοι ενταχθούν για πρώτη φορά στην ασφάλιση από την 1η/1/2021 δεν θα καταβάλλουν κράτηση 4% επί των μεικτών αποδοχών τους!
Η εξεταζόμενη κατάργηση της εν λόγω εισφοράς θα αφορά όλους τους νέους δημοσίους υπαλλήλους, μερίδα των νέων εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα αλλά και των νέων αυτοαπασχολούμενων (πχ δικηγόρους) οι οποίοι υποχρεούνται –με βάση τα σημερινά δεδομένα- να πληρώνουν τη σχετική κράτηση.
Το εν λόγω σενάριο εντάσσεται στον όλο σχεδιασμό του Υπουργείου Εργασίας για την ίδρυση ενός κλάδου επαγγελματικής επικουρικής ασφάλισης στα πλαίσια του υφισταμένου Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών(ΕΤΕΑΕΠ).
Τα ερωτήματα που αυτόματα προκύπτουν είναι πολύ συγκεκριμένα:
Πώς θα καταβάλλονται τα εφάπαξ στο επίπεδο που αναμένουν οι τωρινοί εργαζόμενοι και σύντομα συνταξιούχοι, την στιγμή που το ΕΤΕΑΕΠ θα σταματήσει να εισπράττει εισφορές υπέρ εφάπαξ;
Αφού μόλις πριν από 3 χρόνια (ν.4387/2016) θεσπίστηκε το κεφαλαιοποιητικό σύστημα για τις εισφορές που καταβάλλονται από 1.1.2015 και μετά δημιουργώντας δημοσιονομική ισορροπία, ποιος λόγος επιβάλλει την κατάργηση του βοηθήματος από τη στιγμή που επιβαρύνεται μόνο ο ασφαλισμένος;
Από ποιον συλλογικό φορέα εκπροσώπησης των εργαζομένων τέθηκε το συγκεκριμένο ζήτημα και η συγκεκριμένη απαίτηση;
Υπάρχει αναλογιστική μελέτη που εξασφαλίζει την καταβολή των εφάπαξ βοηθημάτων για τα ώριμα δικαιώματα των προσεχών ετών;
Υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο είσπραξης των εισφορών υπέρ εφάπαξ – έστω και με στοιχεία προαιρετικότητας- ανάλογο με αυτό που προβλέπει την ιδιωτικοποίηση της επικουρικής σύνταξης; Δηλαδή θα έχουμε ιδιωτικές εταιρίες που θα διαχειρίζονται τις αποταμιεύσεις των ασφαλισμένων και για τον κλάδο πρόνοιας;
Η Κυβέρνηση ας σταματήσει τους νεοφιλελεύθερους πειραματισμούς. Δεν έχει κανένα δικαίωμα να «dealαρει» τις εισφορές των εργαζομένων με τις ασφαλιστικές εταιρίες. Το κοινωνικό κράτος είναι μακρά κατάκτηση των εργαζομένων και δεν εκχωρείται σε κανένα αδηφάγο κεφάλαιο. Κάτω τα χέρια από το εφάπαξ…
Διονύσης Τεμπονέρας: δικηγόρος-εργατολογος,
Υποψηφιος διδατωρ δημοσιου δικαιου στη Νομικη Σχολη Αθηνας
Πηγή: kontranews.gr
