Ο Άι- Βασίλης…της Μάρθας Ασημακοπούλου

Αμύγδαλο, καρύδι, μοσχοκάρφια. Κρύο γλυκό, ζεστό σιρόπι.

Υπομονή, να <<τραβήξει >>, να βγει από το μεγάλο χαλκοματένιο ταψί ο μπακλαβάς, που μόλις είχε έρθει από το φούρνο. Περίμενα πως και πως να << καθαρίσω>> το ταψί από τα ξεροψημένα φύλλα και τα αμυγδαλοκάρυδα που κολυμπούσαν στο περισσευάμενο σιρόπι. Θα τον τρώγαμε το βράδυ.

Σαν πέφτανε οι δείχτες του ρολογιού αγκαλιασμένοι πάνω στο δώδεκα, βάραγε ο Σεραφείμ. Η Ηλεκτρική Εταιρεία, κατέβαζε τον διακόπτη. Όλη τα σπίτια βυθίζονταν για λίγο στο σκοτάδι και οι Ναυπάκτιοι αλλάζαμε χρονιά συγχρόνως. Μετά το 1958, ήρθε η ΔΕΗ και δεν έσβηνε τα φώτα. Τα σβήναμε μοναχοί μας. Νέος χρόνος! Καινούργιο στημόνι, να περάσουν οι σαΐτες το υφάδι, να παίξουν τα χτένια με τα μυτάρια και το αντί να μαζέψει το υφαντό πανί των 365 επόμενων ημερών της ύπαρξής μας.

Ευχή, τα χρώματά του να είναι χαρούμενα!Παίζαμε 31, <<Παίζουμε τον Άι- Βασίλη>> άκουγες απ’ τους μεγάλους. Η παράδοση λέει πως μια φορά ο Άγιος έπαιζε χαρτιά με τον Ρωμαίο Έπαρχο. Για να πληρώσει-δεν είχε χρήματα γιατί τα έδωνε όλα στους φτωχούς- ζήτησε από τις γυναίκες της πόλης τα χρυσαφικά τους.

Ο Άι- Βασίλης κέρδισε. Όμως επειδή δε γνώριζε σε ποια ανήκε το κάθε κόσμημα να της το επιστρέψει, έφτιαξε μια πίτα και έβαλε μέσα τα χρυσαφικά. Μοίρασε τα κομμάτια της σε όσες είχαν προσφέρει και τότε <<έτυχε>> στην καθεμιά το δικό της! Γι’ αυτό λέει παίζουμε χαρτιά την πρωτοχρονιά και φτιάνουμε βασιλόπιτα. Η δική μας πάντως ήταν μακαρονόπιτα!Ο μποναμάς για τον πήλινο κουμπαρά μου, ήταν κόκκινα χάρτινα δεκάδραχμα. Από τον μπαμπά θα λάβαινα ένα επιπλέον γαλάζιο χάρτινο πεντάδραχμο. Ανήμερα της Πρωτοχρονιάς, θ’ αγόραζα τη φούσκα του ταλίρου, έμενε ανοιχτός ο Μήτσος ο Αναγνωστόπουλος. Η φούσκα, πότε στρογγυλή, πελώρια- κατά προτίμηση κόκκινη- πότε λουκάνικο.

Την έδενα μ’ έναν σπάγκο και έτρεχα πέρα- δώθε στο δρόμο. Κάποια στιγμή έσκαγε. Αυτό ήταν, δεν είχε άλλη! Μοιραζόμουν με τ’ άλλα παιδιά τα ρεταλάκια της και κάναμε φουσκαλάκια που τα τρίβαμε στην παλάμη μας κάνοντας θόρυβο. Με τον Άι- Βασίλη εγώ από παιδί, δεν τα είχα καλά. Δε λέω για τον δικό μας Άγιο της εκκλησίας. Για τον άλλον λέω, το στρογγυλόφατσο θρεφτάρι με τη βαμβακένια γενειάδα, τα κόκκινα ρούχα και το κουδούνι στο χέρι που φωνάζει<< Χο Χο Χο>>! Ακουστά είχα για το χούι του. Δηλαδή να μπαίνει στα σπίτια του κόσμου απ’ την καμινάδα- ξημερώνοντας η γιορτή του- και να κουβαλάει δώρα! Στο δικό μας σπίτι δεν είχε έρθει ποτέ κι ας είχαμε και τζάκι. Αλλά ούτε στα άλλα παιδιά που γνώριζα είχε πάει και ας είχαν και ‘κείνα τζάκι.Τον συνάντησα πρώτη φορά στις αρχές της δεκαετίας του 1960 στην Πλατεία Φαρμάκη.

Ο Εμπορικός Σύλλογος Ναυπάκτου, είχε συγκεντρώσει διάφορα παιχνίδια. Μαζευτήκαμε τα παιδιά, στοιχηθήκαμε στη γραμμή να πάρουμε δώρο! Μερικοί <<εξυπνάκηδες>> -μόλις ο υπεύθυνος για την τάξη γύριζε τα μάτια του αλλού- περνούσαν μπροστά παίρνοντας τη θέση, των μικρότερων προπαντός. Εγώ εκεί στη σειρά μου, έχοντας πάντα στο νου τη συμβουλή του πατέρα <<Μην αδικείς ποτέ κανέναν>>. Άι- Βασίλης, με τη γνωστή ενδυμασία, ήταν ένα από τα δίδυμα αγόρια του Φράγκου με το βιβλιοπωλείο. Κρατούσε εμπρός του ένα λινατσένιο τσουβάλι, ακολουθούσε η χοντροκοιλιά του και σε απόσταση ενός μέτρου, ο ίδιος. Η κοιλιά ψεύτικη, αυτό ήταν ψηλό κι αδύνατο παιδί.

Εγώ ζαχάρωνα τα παιχνίδια που παίρναν οι πριν από μένα! Τσίγκινα αυτοκινητάκια, καραφλές κούκλες, γυαλενάκια, μπάλες, φούσκες, σφυρίχτρες, ξυλομπογές, τετράδια…Αναρωτιόμουν τι θα μου τύχει.Περίμενα. Μόνο που το τελευταίο παιχνίδι το πήρε το παιδί που ήταν μπροστά μου! Α, ρε πατέρα… Δε φτάσανε για όλους!

Ο Ψεύτο- Άι Βασίλης γύρισε το τσουβάλι ανάποδα και το τίναξε δείχνοντας πως είναι άδειο. Απογοητεύτηκα. Έφυγα με αξιοπρέπεια αν και μέσα μου ένιωθα να βρίσκομαι σε εχθρικό στρατόπεδο με τα παιδιά που <<προλάβανε>>. Ένας κόμπος ανέβηκε στο λαιμό μου αλλά δεν έκλαψα! << Αυτό θα πει ανατροφή, αυτό είναι το μυστικό της δύναμης>> είπα στον εαυτό μου. Ε, από τότε δεν τον χωνεύω… Αυτόν τον κουβαρντά και ας ήξερα πως δεν ήταν αληθινός!

Καλή Χρονιά Πατριώτες!

Ο Άγιος να μπαίνει κάθε μέρα στα σπίτια σας και να σας φέρνει ό,τι ποθείτε!Φωτογραφία

Πλατεία Φαρμάκη Δεκαετία ’60 : Αρχείο Γιώργου Πρωτόπαπα

(Από τον Παλιό τον Έπαχτο)