Ιδιαίτερο πρόβλημα αντιμετωπίζει η Κρήτη, καθώς δέχεται τις μεγαλύτερες ποσότητες, όμως το φαινόμενο είναι ορατό και σε αρκετές περιοχές της χώρας ακόμα και στην Αθλήνα. Σύμφωνα με τους μετεωρολόγους, οι δυτικοί άνεμοι αναμένονται να την διώξουν σταδιακά τις επόμενες ώρες.
Αλλά ας δούμε τι είναι αυτό το φαινόμενο. Αφρικανική σκόνη ονομάζεται αιολική ορυκτή σκόνη από την έρημο Σαχάρα. Η έρημος έχει έκταση εννέα εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων, από τον Ατλαντικό ωκεανό έως την Ερυθρά Θάλασσα, από τη Μεσόγειο θάλασσα μέχρι την κοιλάδα του ποταμού Νίγηρα και την περιοχή του Σουδάν στο νότο.
Η Σαχάρα είναι η μεγαλύτερη πηγή αιολικής σκόνης στον κόσμο, με ετήσιους ρυθμούς παραγωγής περίπου 400-700 x 106 τόνους/έτος, που είναι σχεδόν το ήμισυ όλων των εισροών της αιολικής ερήμου στον ωκεανό. Πολύ συχνά οι άνεμοι σηκώνουν τεράστιες ποσότητες σκόνης από την έρημο της Σαχάρας και τις μεταφέρουν σε διάφορες περιοχές του πλανήτη.
Έχει διαπιστωθεί ότι η αφρικανική σκόνη ταξιδεύει στην Ευρώπη μέχρι την Σκανδιναβία και κάνει υπερατλαντικές πτήσεις φτάνοντας μέχρι τον Αμαζόνιο όπου πέφτει εκεί λειτουργώντας ως λίπασμα για τη χλωρίδα του τροπικού δάσους. Αφρικανική σκόνη έχει εντοπισθεί επίσης στην μακρινή Ιαπωνία.
Ο ανθρώπινος παράγοντας έπαιξε για ακόμα μια φορά καθοριστικό ρόλο, καθώς οι αρνητικές επιπτώσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας στο περιβάλλον δεν άφησαν ανέγγιχτη την έρημο Σαχάρα. Αρκετοί παράγοντες, όπως η κίνηση των οχημάτων, η απόρριψη κάθε είδους αποβλήτων, καύση σκουπιδιών κ.α. έχουν μολύνει την έρημο και ως εκ τούτου τη σκόνη της.
Έτσι, η «μολυσμένη» πλέον σκόνη, που ταξιδεύει από την Αφρική προς την Ευρώπη, είναι επικίνδυνη, καθώς μεταφέρει μια σειρά από επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία στοιχεία όπως μόλυβδο, αρσενικό, μαγγάνιο, χρώμιο, ψευδάργυρο κ.α.
Τα βαρύτερα σωματίδια της αερομεταφερόμενης σκόνης υποχωρούν προς την επιφάνεια του πλανήτη, ωστόσο τα ελαφρύτερα σωματίδια συνεχίζουν την πορεία τους, φτάνοντας και σε άλλες ηπείρους.
Η Ένωση Πνευμονολόγων Ελλάδας καλεί τους πολίτες, και ιδιαίτερα τα άτομα που ανήκουν στις ευάλωτες και ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού, να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί. Όπως τονίζουν στην ανακοίνωσή τους η «αφρικανική σκόνη περιέχει μεταφερόμενα σωματίδια τα οποία δύναται να ενσωματωθούν με γύρη, βακτήρια και μύκητες δημιουργώντας ένα ιδιαίτερα τοξικό και επικίνδυνο μείγμα για τον ανθρώπινο οργανισμό και κυρίως για το αναπνευστικό σύστημα».
Τις ώρες με τις υψηλότερες συγκεντρώσεις σκόνης, τόσο οι άσκοπες μετακινήσεις όσο και η εξωτερική άθληση θα πρέπει να αποφεύγεται, συστήνουν οι πνευμονολόγοι, ενώ συνιστάται η παραμονή σε καλά αεριζόμενους εσωτερικούς χώρους. Συνεχίζοντας η ΕΠΕ, τονίζει πως «σε εμφάνιση κλινικών συμπτωμάτων, όπως για παράδειγμα, δυσκολία στην αναπνοή, έντονου και ερεθιστικού βήχα με πιθανή απόχρεμψη, θωρακικού πόνου, επίμονου φτερνίσματος, δακρύρροιας και βράγχος φωνής τα άτομα θα πρέπει να αναζητήσουν άμεσα ιατρική βοήθεια και συμβουλή».
Ισχυρή σύσταση κάνουν οι πνευμονολόγοι για τους ασθενείς που πάσχουν από χρόνια αναπνευστικά προβλήματα, όπως η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και το βρογχικό άσθμα, εφόσον εμφανίσουν συμπτώματα συμβατά με παρόξυνση ή επιδείνωση της σταθερής πορείας της νόσου, να βρίσκονται σε συνεχή επαφή με τον θεράποντα ιατρό τους, προς πιθανή τροποποίηση της φαρμακευτικής αγωγή τους και λήψη συμπληρωματικής ιατρικής φροντίδας.
