450 χρόνια από τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου.Του Πέτρου Πιτσιάκκα

Φιλόλογος – M.Ed.Διευθυντής 2ου ΓΕΛ Ναυπάκτου

450 χρόνια έχουν περάσει από την ιστορική  Ναυμαχία της Ναυπάκτου.  Στις 7 Οκτωβρίου 1571, ο ενωμένος χριστιανικός στόλος των ευρωπαϊκών δυνάμεων, με επικεφαλής τον Δον Χουάν της Αυστρίας, αντιμετώπισε τον οθωμανικό, που είχε ως επικεφαλής το Μουεζίν – Ζαντέ Αλή πασά. Η ναυμαχία έλαβε χώρα  στα άγονα νησάκια Εχινάδες, στην είσοδο του Κορινθιακού κόλπου, τον οποίο οι Ενετοί ονόμαζαν «Κόλπο της Ναυπάκτου», απ’ όπου πήρε και το όνομα της η ναυμαχία. Οι Δυτικοί ιστορικοί χρησιμοποιούν την ονομασία «Ναυμαχία του Λεπάντο», από το μεσαιωνικό όνομα της πόλης.

Στον ενωμένο χριστιανικό στόλο, τον «Ιερό χριστιανικό Συνασπισμό» (Sacra Liga), που αποτελείτο από 240 περίπου μεγάλα πολεμικά πλοία και άλλα μικρότερα, συνοδευόμενα από 30.000 στρατιώτες,  συμμετείχαν η Ισπανία, η Βενετία, η Γένουα, οι Ιωαννίτες Ιππότες της Μάλτας, τα δουκάτα της Σαβοΐας, του Ουρμπίνο και της Τοσκάνης καθώς και οι δυνάμεις του Πάπα. Ο οθωμανικός στόλος, απαρτιζόταν από 280 περίπου πλοία, κυρίως γαλέρες, χωρίς ”βαριά” σκάφη.

Οι λόγοι που οδήγησαν στη συγκρότηση του Ιερού Συνασπισμού ήταν η επεκτατικότητα των Οθωμανών, η κυριαρχία τους σε πολλά νησιά του Αιγαίου και σε ένα μεγάλο μέρος της ηπειρωτικής Ευρώπης. Ωστόσο, το γεγονός που τελικά οδήγησε τους χριστιανικούς λαούς της Ευρώπης να συνασπιστούν, εναντίον των Οθωμανών, ήταν η πολιορκία και η κατάληψη της Κύπρου (1570 -1571), που, ως τότε, βρισκόταν στα χέρια των Βενετών. Οι ραγδαίες εξελίξεις στην Κύπρο, αλλά και οι κινήσεις των Οθωμανών στην Κεντρική Μεσόγειο, οδήγησαν στην υπογραφή ισπανοβενετικής συμμαχίας, για την αντιμετώπιση του κοινού εχθρού, που απειλούσε τα συμφέροντα τους.

Η Ισπανία και η Βενετία, που ήταν οι μεγαλύτερες ναυτικές δυνάμεις της Ευρώπης, εκείνη την εποχή, φοβούνταν, για τους δικούς της λόγους η καθεμιά, την επέκταση των Οθωμανών, πέρα από τις ελληνικές θάλασσες. Οι μεν Ισπανοί, είχαν βιώσει για τα καλά την ισλαμική κυριαρχία (711-1492) στην Ιβηρική Χερσόνησο, ενώ παράλληλα είχαν ως, μακρινό στόχο, τη μερική ανασύσταση της βυζαντινής αυτοκρατορίας, ως αντίβαρο, όχι μόνο στην οθωμανική εξάπλωση στην Ευρώπη, αλλά και στους Βενετούς, τους Γενουάτες και τα άλλα ιταλικά κράτη. Από την άλλη, οι Βενετοί επιθυμούσαν την ανάκτηση των εμπορικών τους σταθμών στο Αιγαίο, την ανατολική Μεσόγειο και την Αδριατική Θάλασσα (από τα παράλια της Ηπείρου ως τη Δαλματία).

Η χριστιανική νίκη στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου, στις 7 Οκτωβρίου 1571, πανηγυρίστηκε σε όλο το χριστιανικό κόσμο. Παντού στην Ευρώπη, ακόμη και στην τουρκόφιλη τότε Γαλλία έγιναν δοξολογίες. «Η νίκη έγινε αφορμή να διαλυθεί η πλανερή ιδέα που είχε ο χριστιανικός κόσμος, για το αήττητο των Οθωμανών στη θάλασσα» όπως γράφει ο Θερβάντες. Ωστόσο, παρά τη σημασία της, η ναυμαχία της Ναυπάκτου δεν αξιοποιήθηκε από τους νικητές. Ήταν μια νίκη χωρίς «επαύριο», παρά το γεγονός ότι η κληρονομιά της επέζησε για αρκετά χρόνια και, για μισό αιώνα περίπου, εξακολούθησε να υπάρχει διάχυτη στην Ευρώπη μια αντιτουρκική διάθεση. Ένα χρόνο μετά την καταστροφή του οθωμανικού στόλου, ο σουλτάνος ήταν σε θέση να αναπληρώσει τα κενά και τις απώλειες, σε άνδρες και σκάφη. Στα τέλη της άνοιξης του 1572, ο οθωμανικός στόλος, αποτελούμενος από 300, περίπου, πλοία, εμφανίστηκε και πάλι απειλητικός στο Αιγαίο, χωρίς ωστόσο να έχει την παλαιά του επιθετικότητα. Η υποτονία αυτή οφειλόταν, αναμφισβήτητα, στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου.

Σήμερα, 450 χρόνια μετά τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου, η σημασία της είναι επίκαιρη, όσο ποτέ, λόγω του ότι η Τουρκία οραματίζεται και επιδιώκει την ανασύσταση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Οι διακηρύξεις της  περί «γαλάζιας πατρίδας» στο Αιγαίο, και η πολιτική της στην Κύπρο, τη Συρία, το Ιράκ, τη Λιβύη και αλλού το αποδεικνύουν. Συμπεριφέρεται ως περιφερειακή δύναμη, χωρίς να υπολογίζει το κόστος και τα μέσα που χρησιμοποιεί. Επενδύει στην πολεμική της βιομηχανία και σε στρατιωτικούς εξοπλισμούς, διεξάγει επεκτατικούς πολέμους, παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας, χρησιμοποιεί το μεταναστευτικό και το μουσουλμανικό στοιχείο, για το οποίο προσπαθεί να παρουσιαστεί προστάτης, επιδιώκοντας να εκβιάσει την Ευρώπη, στην οποία απευθύνεται με αλαζονεία και υπεροψία, όπως και το 16ο αιώνα και γενικά αποτελεί τον ταραξία της περιοχής.

Το 1571 η Οθωμανική αυτοκρατορία ήταν απειλή, για τα συμφέροντα των ευρωπαϊκών δυνάμεων, γι’ αυτό έπρεπε να αναχαιτιστεί η επιθετικότητα της. Σήμερα αρκετές ευρωπαϊκές δυνάμεις κλείνουν τα μάτια τους στην επεκτατικότητα της Τουρκίας και την αντιμετωπίζουν ως πολύφερνη νύφη, λόγω της τεράστιας αγοράς της και της γεωστρατηγικής της θέσης. Η αντίληψη, που επικρατεί στις ευρωπαϊκές αυτές χώρες ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μόνο καθαρά οικονομικό χαρακτήρα, έρχεται σε αντίθεση με τους εμπνευστές – δημιουργούς της και ταυτόχρονα υπονομεύει το μέλλον της. Όσο νωρίτερα η Ενωμένη Ευρώπη αντιληφθεί,  και αποτρέψει τα νεοοθωμανικά σχέδια της Τουρκίας, η οποία προσπαθεί να μετατρέψει την Ευρώπη σε πεδίο πολιτισμικής σύγκρουσης, χρησιμοποιώντας ως όπλο το μουσουλμανικό στοιχείο, δικαιώνοντας έτσι τη θεωρία του Αμερικανού πολιτικού αναλυτή Χάντιγκτον, τόσο πιο εύκολα θα προστατεύσει τα συμφέροντα της και γενικά τις ευρωπαϊκές αξίες. Σε διαφορετική περίπτωση, ό,τι δεν κατάφεραν οι Οθωμανοί το  16ο αιώνα (1571 Ναυμαχία Ναυπάκτου) και το 17ο (1683 πολιορκία Βιέννης) θα το πετύχει η νεοοθωμανική Τουρκία τον 21ο αιώνα.

Ναύπακτος 7/10/2021   



Ακολουθήστε μας σε Google News, Facebook και Instagram και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Παρακαλώ γράψτε το σχόλιο σας!
Το όνομα σας ...